Schizofrenie meer psychisch  
  Schizoïde-persoonlijkheidsstoornis

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Uw persoonlijkheid is uw unieke manier van denken, begrijpen, reageren en omgaan met mensen.
Een persoonlijkheidsstoornis is niet alleen een ongewone persoonlijkheid. Er is sprake van wanneer uw persoonlijkheidskenmerken aanzienlijke problemen in uw leven veroorzaken of u ervan weerhouden op een normale manier met anderen om te gaan.

Wat is het?   
Schizofrenie is een ernstige psychische aandoening waarbij iemand het contact met de werkelijkheid verliest (psychose). Iemand met schizofrenie kan hallucinaties hebben (dingen zien of horen die niet echt zijn) of ongewone dingen geloven die niet waar zijn.

  • schizofrenie is niet alleen ongewoon of vreemd gedrag - het belemmert mensen om een normaal leven te leiden
  • mensen hebben problemen op het werk, in hun relaties met andere mensen, of met het verzorgen van zichzelf
  • als schizofrenie niet wordt behandeld, kunnen mensen hun baan verliezen, het contact met familie of vrienden verliezen, of dakloos worden
  • schizofrenie begint meestal in het begin tot halverwege de twintig voor mannen en iets later voor vrouwen - schizofrenie in de kindertijd is zeldzaam
  • schizofrenie komt in families voor - de kans is groter als een ouder, broer of zus schizofrenie heeft
  • behandelingen bestaan uit antipsychotica, gesprekken met een psychiater en steun van familie en vrienden
  • het regelmatig innemen van medicijnen helpt veel bij de symptomen en het vermogen om te functioneren

Oorzaak   
Artsen denken dat schizofrenie wordt veroorzaakt door een probleem met de ontwikkeling van de hersenen.
Artsen weten niet precies wat het probleem met de hersenen veroorzaakt (idiopatisch). Maar schizofrenie is waarschijnlijker als:

  • andere familieleden het hebben - het zit in de familie
  • iemand voor of na de geboorte bepaalde medische problemen heeft gehad, zoals bepaalde infecties, te weinig zuurstof krijgen of ondergewicht bij de geboorte

Schizofrenie wordt niet veroorzaakt door slecht ouderschap of een moeilijke jeugd. Slechte en stressvolle dingen kunnen echter wel schizofrenie uitlokken bij iemand die daar al risico op loopt.

Symptomen   
Schizofrenie kan plotseling (in een paar dagen of weken) of langzaam (over meerdere jaren) optreden.
Mensen met schizofrenie hebben vaak:

Wanen zijn overtuigingen die niet waar zijn. Maar waanideeën bij schizofrenie zijn niet zoals gewone verkeerde ideeën. Veel mensen geloven dingen waarvan anderen denken dat ze niet waar zijn. Maar bij schizofrenie geloven mensen dingen zelfs als er sterke aanwijzingen zijn dat ze fout of duidelijk onrealistisch zijn.
Bijvoorbeeld, mensen kunnen geloven dat:

  • passages uit boeken, kranten, of songteksten over hen gaan
  • anderen kunnen hun gedachten lezen, of hun gedachten worden doorgegeven aan anderen
  • mensen zijn erop uit om hen te pakken
  • dat ze een beroemd persoon zijn, zoals Jezus of de president

Hallucinaties zijn het horen, zien, proeven of lichamelijk voelen van dingen die er niet zijn. Stemmen horen is de meest voorkomende hallucinatie. De stemmen zeggen vaak gemene dingen over de persoon of geven bevelen.

Andere symptomen van schizofrenie zijn:

  • weinig of geen emoties tonen
  • heel weinig spreken, inclusief het beantwoorden van vragen met 1 tot 2 woorden
  • gebrek aan interesse in activiteiten
  • gebrek aan interesse in relaties met andere mensen
  • verward denken
  • rammelende spraak
  • problemen met opletten of dingen onthouden

Catanonie is een extreme vorm van bizar gedrag waarbij mensen een starre houding aanhouden en zich verzetten tegen pogingen om bewogen te worden of juist willekeurig bewegen.

Schizofrenie is niet alleen ongewoon denken en gedrag. Schizofrenie veroorzaakt symptomen die ernstig genoeg zijn om problemen thuis, op het werk en met andere mensen te veroorzaken.

Ongeveer 1 op de 5 mensen met schizofrenie probeert zelfmoord te plegen, en nog veel meer hebben daar wel eens aan gedacht.

Hoewel mensen met schizofrenie emotionele uitbarstingen kunnen hebben en soms eng lijken, is de kans dat ze gewelddadig zijn slechts iets groter dan bij andere mensen.

Diagnose   
Er is geen test voor schizofrenie. Artsen stellen de diagnose schizofrenie op basis van de symptomen van de persoon.
De symptomen moeten:

  • minstens 6 maanden aanwezig zijn
  • problemen veroorzaken op het werk, op school of in relaties

Artsen kunnen ook testen doen om te controleren of er andere medische of drugsproblemen zijn die het gedrag kunnen veroorzaken en een andere behandeling nodig hebben.

Behandeling   
Hoe eerder met de behandeling wordt begonnen, hoe beter het meestal gaat. Behandelingen omvatten:

  • medicijnen om de symptomen te behandelen
  • regelmatig praten met een psychiater
  • revalidatie- en ondersteuningsprogramma's om mensen te helpen met werken, winkelen, voor zichzelf zorgen, een huishouden runnen en met anderen omgaan
  • counseling om schizofrenie te helpen begrijpen en ermee om te gaan
  • soms behandeling in het ziekenhuis

Bronnen:

Laatste wijziging: 31 januari 2022
  Einde van de pagina