Tuberculose meer infecties  
  TBC  TB

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?   
Tuberculose (tbc) is een veel voorkomende, ernstige infectie die wordt veroorzaakt door bacteriën met de naam Mycobacterium tuberculosis.

  • Tbc treft wereldwijd miljoenen mensen, vooral in ontwikkelingslanden
  • Tbc wordt verspreid door hoesten en niezen van onbehandelde besmette mensen
  • je krijgt TB door tuberculosebacteriën in te ademen
  • Tbc tast meestal je longen aan, maar kan bijna elk orgaan aantasten
  • de meeste besmette mensen worden niet ziek, maar de bacteriën blijven in het lichaam
  • als tbc actief wordt, krijgt u meestal hoest, hoge koorts en nachtelijk zweten, en verliest u gewicht
  • mensen met HIV hebben meer kans om actieve tbc te krijgen en lopen meer kans om eraan te sterven
  • u moet minstens 6 maanden lang verschillende antibiotica nemen

Stadia   
Tuberculose kent drie stadia:

  • primaire infectie
    • bij primaire infectie komen de tbc-bacteriën in uw longen en verspreiden zich soms naar andere delen van uw lichaam. Slechts enkele mensen met een primaire infectie worden ziek
  • latente infectie
    • bij een latente (=verborgen) infectie valt het afweersysteem de tbc-bacterie aan en sluit deze af in kleine klompjes littekenweefsel. Uw lichaam kan de bacterie uiteindelijk doden, maar de bacterie blijft vaak vele jaren in leven en inactief. Ongeveer 5 tot 10% van de mensen met een latente infectie krijgt actieve ziekte
  • actieve ziekte
    • bij actieve ziekte worden bacteriën die in klompjes littekenweefsel zaten afgesloten, actief en breken ze los. Actieve ziekte maakt u ziek en stelt u in staat de infectie op anderen over te dragen

Oorzaak   
TBC wordt veroorzaakt door het inademen van de tuberculosebacterie, Mycobacterium tuberculosis.
De bacterie komt in de lucht terecht wanneer een persoon met actieve ziekte hoest, niest, of zelfs gewoon praat.

Waarom wordt TBC actief?   
Ziekten en geneesmiddelen die uw immuunsysteem verzwakken, maken de kans groter dat TB actief wordt.

De meest voorkomende risicofactoren   
Tuberculose (tbc) is een veel voorkomende, ernstige infectie die wordt veroorzaakt door bacteriën met de naam Mycobacterium tuberculosis.

  • HIV-infectie

Andere risicofactoren zijn:

  • diabetes
  • ernstig nierfalen
  • bepaalde vormen van kanker
  • geneesmiddelen zoals corticosteroïden en nieuwe ontstekingsremmende geneesmiddelen
  • soms wordt TB ook actief als u geen risicofactoren hebt

Symptomen   
Tbc veroorzaakt meestal niet meteen symptomen. In feite zullen de meeste mensen die besmet zijn nooit symptomen hebben.
Als u symptomen heeft, doen deze zich meestal voor in uw longen en beginnen ze binnen 2 jaar na de primaire infectie. U kunt last hebben van:

  • hoest, soms met geel of groen slijm dat doorweekt is met bloed
  • koorts
  • nachtelijk zweten
  • gewichtsverlies
  • een onwel gevoel, weinig energie en geen honger
  • kortademigheid en pijn op de borst

Minder vaak zult u symptomen hebben van andere organen die besmet zijn met de tbc-bacterie. Een nierinfectie veroorzaakt bijvoorbeeld rugpijn en bloed in uw urine. Herseninfectie veroorzaakt hoofdpijn, verwardheid en sufheid. Wervelkolominfectie veroorzaakt rugpijn.

Diagnose   
Als u symptomen heeft die op TB kunnen wijzen, zoeken artsen naar actieve ziekte met behulp van:

  • een röntgenfoto van de borstkas
  • een monster van uw sputum (slijm dat u ophoest) om te testen op TBC-bacteriën
  • als de resultaten van deze tests niet duidelijk zijn, kunnen artsen een TBC-huidtest of een bloedtest doen
  • de TBC-huidtest heet een PPD. Een gezondheidswerker injecteert een beetje eiwit van de TBC-bacterie net onder de huid van uw arm. Als u bent blootgesteld aan tbc, krijgt u na ongeveer 2 dagen een harde bult op die plek

Screeningstests   
Screeningstests zoeken naar de ziekte bij mensen die geen symptomen hebben. Omdat tbc vaak geen symptomen veroorzaakt, moet u regelmatig worden gescreend als u een risico op tbc loopt.
U kunt een screeningstest nodig hebben als u:

  • nauw contact hebt gehad met iemand met actieve tbc
  • in de gezondheidszorg werkt
  • HIV-infectie, diabetes of andere ziekten hebt die het risico op TB verhogen
  • bepaalde geneesmiddelen gebruikt die uw immuunsysteem verzwakken
  • u uit een land komt waar veel mensen tbc hebben

Screeningstests omvatten:

  • Tbc huidtest
  • TbC-bloedtest
  • soms, een röntgenfoto van de borst

Als uw huid- of bloedtest positief is, onderzoeken de artsen u en maken ze een röntgenfoto van de borst om te zien of u een actieve ziekte hebt. Als u geen actieve ziekte hebt, betekent de positieve screeningstest dat u een latente infectie hebt.

Behandeling   
Actieve TBC:
Er zijn veel verschillende manieren waarop artsen actieve tbc behandelen, afhankelijk van uw ziekte, de testresultaten en andere omstandigheden. Maar in het algemeen zult u:

  • thuis behandeld worden
  • 4 antibiotica nemen gedurende ongeveer 2 maanden
  • daarna neemt u nog minstens 2 antibiotica gedurende 4 tot 7 maanden - het duurt lang om alle TB-bacteriën kwijt te raken
  • u moet misschien in het ziekenhuis worden opgenomen als u erg ziek bent, nergens kunt wonen, of ergens woont waar het moeilijk is om te beperken met wie u in contact komt. Bijvoorbeeld als u in een verpleeghuis, slaapzaal of opvanghuis woont

Latente TBC:
Ook al voelt u zich niet ziek bij latente tbc, toch behandelen artsen u meestal als uw screeningstest onlangs positief is uitgevallen. U moet worden behandeld om te voorkomen dat de tbc actief wordt. Gewoonlijk zullen artsen u:

  • een antibioticum nemen gedurende 4 of 9 maanden (afhankelijk van welk antibioticum ze gebruiken)

Wat zijn resistente bacteriën   
Sommige tbc-stammen zijn zodanig getransformeerd dat ze niet meer door gewone antibiotica kunnen worden gedood. Deze stammen van resistente tbc moeten zeer lang met 4 of 5 verschillende antibiotica worden behandeld.

Preventie   
Tenzij uw tbc-infectie extreem resistent is tegen geneesmiddelen, zult u deze niet naar gezonde mensen verspreiden nadat u een week of twee antibiotica hebt genomen. Tot die tijd moet u enkele voorzorgsmaatregelen nemen.
Als u thuis wordt behandeld:

  • geen bezoek ontvangen
  • bedek uw hoest (met een zakdoekje of door in uw elleboog te hoesten)

Als u samenleeft met mensen met een verhoogd risico, zoals jonge kinderen of mensen met hiv, moet u mogelijk voorzorgsmaatregelen nemen totdat uit tests blijkt dat de tbc onder controle is.
Als u in het ziekenhuis wordt behandeld, kan het ook zijn dat u:

  • in een isoleerkamer liggen waar mensen die binnenkomen een speciaal beademingsmasker moeten dragen (niet gewoon een chirurgisch masker)

Vaccinatie   
Er bestaat een vaccin tegen TBC. Het heet BCG. Het zorgt er echter voor dat je PPD huidtest positief wordt. Dus als je het vaccin hebt gehad, kunnen artsen de huidtest niet gebruiken om je op TBC te screenen. Daarom wordt het vaccin vooral gebruikt voor kinderen in landen waar tbc veel voorkomt.

Bronnen:

Laatste wijziging: 5 januari 2022
  Einde van de pagina