| Niet-kankerachtige bottumoren | meer botten, spieren, gewrichten |
|
|
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Chondroblastomen
Chondroblastomen zijn zeldzame tumoren die in de uiteinden van botten groeien. Ze komen meestal voor bij mensen van 10 tot 20 jaar. Deze tumoren kunnen pijn veroorzaken.
Om een chondroblastoom vast te stellen, maken artsen röntgenfoto's en kunnen ze andere beeldvormende tests doen, zoals MRI-scan. Artsen nemen ook een weefselmonster weg voor onderzoek onder een microscoop (biopsie).
Zonder behandeling kunnen deze tumoren blijven groeien en het bot en het gewricht vernietigen. Daarom bestaat de behandeling uit chirurgische verwijdering en gebruik van een bottransplantaat (transplantatie van botweefsel van het ene bot naar het andere) om het defect op te vullen. Het transplantatiemateriaal kan bestaan uit bot uit het eigen bekken (autograft), bewerkt botweefsel van een ander (allograft) of een synthetisch botsubstituut. Soms komen deze tumoren na de operatie terug.
Chondromyxofibromen
Chondromyxofibromen zijn zeer zeldzame tumoren die meestal voorkomen bij mensen jonger dan 30 jaar. Ze bevinden zich meestal aan één kant bij de uiteinden van de botten
in de extremiteiten (de ledematen). Pijn is het gebruikelijke symptoom.
Om de diagnose chondromyxofibroom te stellen, maken artsen röntgenfoto's en een MRI-scan.) Om de diagnose te bevestigen doen artsen ook een biopsie.
De behandeling van chondromyxofibromen bestaat uit chirurgische verwijdering, die meestal genezing brengt. Deze tumoren keren echter soms terug.
Enchondromen
Enchondromen kunnen op elke leeftijd voorkomen, maar ontwikkelen zich meestal bij mensen van 10 tot 40 jaar.
Deze tumoren ontstaan in het centrale deel van een bot (de mergholte) in lange botten.
Deze tumoren veroorzaken meestal geen symptomen, maar sommige kunnen groter worden en pijn veroorzaken.
De tumoren worden vaak ontdekt wanneer om andere redenen röntgenfoto's worden gemaakt, en artsen kunnen de diagnose vaak stellen aan de hand van het uiterlijk van de röntgenfoto.
Als de tumor niet met zekerheid op röntgenfoto's kan worden geïdentificeerd of als hij pijn veroorzaakt, kan het nodig zijn een weefselmonster te nemen voor onderzoek onder een microscoop (biopsie) om de diagnose enchondroma te bevestigen en de mogelijkheid van een kankergezwel uit te sluiten.
Als een enchondroma geen pijn veroorzaakt en als herhaalde röntgenfoto's geen vergroting laten zien, hoeft hij niet te worden verwijderd of behandeld.
Enchondromen kunnen veranderen in een kankerachtige (kwaadaardige) bottumor die chondrosarcoom wordt genoemd. Deze verandering is zeldzaam bij mensen met slechts één enchondroom, maar bij mensen met meerdere enchondromen (enchondromatose genoemd) komt de verandering in een kankergezwel vaker voor.
Follow-up röntgenfoto's kunnen worden genomen om eventuele veranderingen in grootte te controleren en om er zeker van te zijn dat de tumor geen chondrosarcoom is geworden.
Fibreuze dysplasie
Fibreuze dysplasie is een abnormale botontwikkeling in de kindertijd. Het kan één bot of meerdere botten betreffen. De botten van het bekken of de heup worden het vaakst aangetast.
Kinderen kunnen geboortetekenen en tekenen van vroege puberteit vertonen, wat wijst op een aandoening die het Albright-syndroom (of McCune-Albright-syndroom) wordt genoemd. De abnormale botgroei stopt meestal met ontwikkelen in de puberteit. Deze aandoening wordt zelden kwaadaardig.
Deze aandoening wordt vaak ontdekt wanneer om andere redenen röntgenfoto's worden gemaakt. Als de röntgenresultaten niet duidelijk zijn, doen artsen een biopsie.
Bisfosfonaten via een ader of het injecteerbare monoklonale antilichaam denosumab kunnen de pijn verlichten. Een chirurgische ingreep kan misvormingen corrigeren, fracturen die niet genezen na gipsverband, of pijn die niet op een andere manier kan worden verlicht.
Goedaardige reusachtige celtumoren
Goedaardige (niet-kankerachtige) reusceltumoren (GCT) komen meestal voor bij mensen van 20 en 30 jaar. Deze tumoren beginnen meestal in de uiteinden van botten
en kunnen zich uitbreiden naar nabijgelegen weefsel. Ze kunnen pijn veroorzaken.
Om goedaardige reuzenceltumoren te diagnosticeren, maken artsen eerst röntgenfoto's. Omdat deze tumoren zelden uitzaaien (metastaseren) naar de longen, kunnen artsen een computertomografie (CT-scan) van de borstkas maken. Artsen doen ook een biopsie om er zeker van te zijn dat de tumor goedaardig is.
De behandeling van goedaardige reusceltumoren hangt af van de grootte van de tumor. Een tumor kan operatief worden verwijderd en het gat kan worden opgevuld met bottransplantaat, synthetisch bottransplantaat of botcement (methylmethacrylaat) om de structuur van het bot te behouden. Soms kan het bij zeer uitgebreide tumoren nodig zijn het aangetaste botsegment te verwijderen en het gewricht te reconstrueren. De meest gebruikelijke behandeling is een chirurgische procedure die radicale curettage wordt genoemd, waarbij de tumor agressief wordt uitgeschraapt met een schepvormig instrument en de holte verder wordt leeggemaakt met een hogesnelheidsbraam. Vervolgens kunnen artsen de holte behandelen met het chemische fenol of bevriezen met vloeibare stikstof en vullen met synthetisch botcement. Deze behandelingen helpen het risico op terugkeer van de tumor te verminderen. Na deze behandeling komt ongeveer 10% van de tumoren terug. Reusceltumoren worden zelden kanker. Als de tumor niet toegankelijk is om volledig te worden verwijderd door een operatie, kan het monoklonale antilichaam denosumab worden gebruikt voor de behandeling. Denosumab wordt vaak vóór de operatie gebruikt om het omhulsel rond de reusceltumor te verharden, zodat een agressievere curettage mogelijk is.
Niet-ossificerend fibroom (fibreus corticaal defect, fibroxanthoom)
Een niet-ossificerend fibroom is een afwijking die ontstaat wanneer een deel van een bot niet normaal verhardt en in plaats daarvan gevuld is met fibreus weefsel in
plaats van botweefsel. Een zeer klein niet-ossificerend fibroom wordt een fibreus corticaal defect genoemd. Niet-ossificerende fibromen komen vaak voor bij kinderen.
Ze komen vaak voor in de buurt van de uiteinden van de beenderen van de benen.
De meeste niet-ossificerende fibromen verharden uiteindelijk, soms meer dan normaal bot. Kleine niet-verspreidende fibromen veroorzaken geen klachten. Sommige kleine fibromen worden echter groter en kunnen pijn veroorzaken en de kans op een breuk vergroten.
Niet-verspreidende fibromen worden meestal gevonden wanneer om een andere reden een röntgenfoto wordt gemaakt.
Kleine niet-verspreidende fibromen vereisen geen behandeling. Echter, fibromen die pijn veroorzaken of groot zijn geworden worden verwijderd en er wordt een bottransplantaat gedaan om het defect op te vullen.
Osteoblastomen
Osteoblastomen zijn zeldzame niet-kankerachtige tumoren. Sommige artsen beschouwen ze gewoon als grote osteoïde osteomen.
Osteoblastomen komen veel vaker voor bij mannen en ontwikkelen zich meestal tussen de 10 en 35 jaar. Deze tumoren ontwikkelen zich in de botten van de wervelkolom,
benen, handen en voeten. Ze groeien langzaam, vernietigen normaal bot en zijn pijnlijk.
Om de diagnose osteoblastoom te stellen, maken artsen röntgenfoto's en andere beeldvormende tests, zoals CT-scan en MRI-scan. Om de diagnose osteoblastoom te bevestigen, nemen artsen een weefselmonster weg voor onderzoek onder een microscoop (biopsie).
De behandeling van osteoblastomen vereist een operatie. Vaak worden de tumoren verwijderd en vervolgens wordt een bottransplantatie (transplantatie van botweefsel van het ene bot naar het andere) uitgevoerd om het defect op te vullen. Soms komen de tumoren na de operatie terug, maar verspreiden ze zich niet naar andere delen van het lichaam.
Osteochondromen
Osteochondromen (osteocartilagineuze exostosen), de meest voorkomende soort niet-kankerachtige bottumoren, ontstaan meestal bij mensen van 10 tot 20 jaar.
Deze tumoren zijn gezwellen aan het oppervlak van een bot, die uitsteken als harde knobbels. Iemand kan één of meerdere tumoren hebben.
De neiging om meerdere tumoren te ontwikkelen kan in families voorkomen.
Ongeveer 10% van de mensen die meer dan één osteochondromaat hebben (multipele osteochondromatose genoemd) kan op een bepaald moment in hun leven een kwaadaardige bottumor ontwikkelen die chondrosarcoom wordt genoemd (vermoedelijk ontstaan uit een bestaand osteochondromaat). Mensen met meerdere osteochondromatoses moeten hun arts regelmatig bezoeken voor onderzoek. Mensen die slechts één osteochondromatose hebben, zullen waarschijnlijk geen chondrosarcoom ontwikkelen. Daarom hoeft een enkel osteochondroom meestal niet te worden verwijderd, tenzij het klachten veroorzaakt.
Artsen maken röntgenfoto's om de gezwellen op het botoppervlak te zien. De meeste osteochondromen worden vastgesteld met röntgenfoto's. Beeldvormend onderzoek, zoals magnetische resonantiebeeldvorming (MRI-scan) of soms computertomografie (CT-scan), wordt ook gedaan, vooral als de röntgenresultaten onduidelijk zijn.
Chirurgische verwijdering van een osteochondroma wordt meestal gedaan als het groter wordt of nieuwe symptomen veroorzaakt. Als de tumor bijvoorbeeld de groei van het bot verstoort, pijn veroorzaakt of op nabijgelegen zenuwen, spieren, bloedvaten of omliggende structuren drukt, moet hij worden verwijderd.
Osteoïde osteomen
Osteoïde osteomen zijn zeer kleine tumoren die meestal ontstaan bij mensen van 10 tot 35 jaar. Ze komen het meest voor in de lange beenderen van de benen
(de dijbenen en scheenbenen), maar kunnen in elk bot voorkomen.
Deze tumoren veroorzaken meestal pijn die 's nachts erger wordt en die verlicht wordt door lage doses aspirine of andere niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID's). Soms raken de spieren rond de tumor uitgeput (atrofie) omdat men door de pijn inactief blijft. Deze toestand kan verbeteren nadat de tumor is verwijderd. Als de tumor zich ontwikkelt in de buurt van de groeischijf (het deel van het bot van waaruit bij kinderen groei optreedt), kan de botgroei worden overgestimuleerd. Deze overstimulatie kan ertoe leiden dat de ledematen niet even groot worden.
Om osteoïde osteomen te diagnosticeren, maken artsen röntgenfoto's. Er worden ook botscans met radioactieve tracers gemaakt om de exacte plaats van de tumor te bepalen. Soms is de tumor moeilijk te lokaliseren en kan aanvullend onderzoek nodig zijn, zoals computertomografie (CT-scan) of magnetische resonantiebeeldvorming (MRI-scan). Als de resultaten van de beeldvormende tests onduidelijk zijn, nemen artsen een weefselmonster weg voor onderzoek onder een microscoop (biopsie). De biopsie kan soms worden uitgevoerd wanneer de tumor wordt behandeld.
Om de tumor definitief te behandelen, prikt een arts meestal in de huid en brengt een naaldachtige sonde in de tumor, waarbij de computertomografie als richtsnoer voor de plaatsing wordt gebruikt. Vervolgens wordt een radiofrequente puls, die de naaldachtige sonde verwarmt, toegepast om de tumor te vernietigen. Terwijl dit gebeurt, is de persoon onder algemene, spinale of zenuwblok verdoving. De prognose is goed, en de pijn zou moeten verdwijnen. Operatief verwijderen van de tumor is een andere manier om de pijn voorgoed weg te nemen. Sommige mensen nemen liever onbeperkt pijnstillers (pijnstillers) dan dat ze een ingreep ondergaan. Zonder behandeling kan de pijn uiteindelijk verdwijnen.
Bronnen:
- Merck Manual, professional version
- Merck Manual, consumer version
- Wiki Nederlandstalig
- Wiki Engelstalig
| Laatste wijziging: 11 mei 2023 | Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |