| Endocriene klieren | meer hormonaal-metabolisch |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat is het? Het endocriene stelsel bestaat uit een groep klieren en organen die verschillende lichaamsfuncties regelen door hormonen te produceren en af te scheiden. Hormonen zijn chemische stoffen die de activiteit van een ander deel van het lichaam beïnvloeden. In wezen dienen hormonen als boodschappers die activiteiten in het hele lichaam controleren en coördineren.
|
De individuele organen die deel uitmaken van het endocriene systeem hebben verschillende en vaak ongerelateerde functies. Artsen die gespecialiseerd zijn in aandoeningen van het endocriene systeem worden endocrinologen genoemd. Veel endocrinologen specialiseren zich verder in de functies en aandoeningen van specifieke klieren.
De belangrijkste klieren van het endocriene stelsel, die elk een of meer specifieke hormonen produceren, zijn de:
- hypothalamus
- hypofyse
- schildklier
- bijschildklieren
- eilandjes van de alvleesklier
- bijnieren
- testikels bij mannen en eierstokken bij vrouwen
De hypothalamus (een klein gebied in de hersenen dat in verbinding staat met de hypofyse) scheidt verschillende hormonen af die de hypofyse aansturen. De hypofyse wordt ook wel de meesterklier genoemd omdat deze hormonen afscheidt die de functies van veel andere endocriene klieren regelen.
Tijdens de zwangerschap werkt de placenta ook als een endocriene klier door hormonen te produceren die naast de andere functies de zwangerschap ondersteunen.
|
Belangrijkste endocriene klieren De belangrijkste klieren van het endocriene systeem zijn de hypothalamus, de hypofyse, de schildklier, de bijschildklieren, de eilandjes van de alvleesklier, de bijnieren, de testikels bij mannen en de eierstokken bij vrouwen. |
 |
Niet alle organen die hormonen of hormoonachtige stoffen afscheiden, worden tot het endocriene systeem gerekend. De nieren produceren bijvoorbeeld het hormoon renine, dat functioneert als een enzym om de bloeddruk te helpen regelen, en het hormoon erytropoëtine om het beenmerg te stimuleren rode bloedcellen aan te maken. Daarnaast produceert het spijsverteringskanaal verschillende hormonen die de spijsvertering regelen, de insulinesecretie van de alvleesklier beïnvloeden en gedragingen veranderen, zoals gedragingen die met honger gepaard gaan. Vetweefsel produceert ook hormonen die de stofwisseling (hoe het lichaam voedsel gebruikt om chemische processen in het lichaam te regelen) en eetlust reguleren.
Bovendien betekent de term "klier" niet noodzakelijk dat het orgaan deel uitmaakt van het endocriene systeem. Zweetklieren, speekselklieren, klieren in slijmvliezen en borstklieren worden bijvoorbeeld exocriene klieren genoemd, omdat ze andere stoffen dan hormonen afscheiden en omdat ze de stoffen in kanalen afscheiden en niet rechtstreeks in de bloedbaan.
De alvleesklier is zowel een endocriene als een exocriene klier. Gespecialiseerde gebieden binnen de alvleesklier maken insuline en andere hormonen die in de bloedbaan worden vrijgelaten om het suikergehalte in het bloed te regelen, en andere gebieden maken spijsverteringsvloeistoffen die door het pancreaskanaal en uiteindelijk in de dunne darm gaan om voedsel te helpen verteren.
Wist je dat...
|
Bronnen:
| Laatste wijziging: 28 december 2023 | Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |