Huilen bij baby's en kinderen meer kinderen  

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is Huilen bij baby's en kinderen
Alle baby's en jonge kinderen huilen als een vorm van communicatie. Het is de enige manier waarop ze een behoefte kunnen uiten. Het meeste huilen is dus een reactie op honger, ongemak (zoals door een natte luier), angst of scheiding van de ouders. Dit huilen is normaal en stopt gewoonlijk wanneer aan de behoeften wordt voldaan - bijvoorbeeld wanneer baby's worden gevoed, geboerd, verschoond of geknuffeld. Dit huilen komt minder vaak en korter voor nadat kinderen 3 maanden oud zijn.
Overmatig huilen is huilen dat doorgaat nadat verzorgers hebben geprobeerd aan routinebehoeften te voldoen of huilen dat langer aanhoudt dan gebruikelijk is voor een bepaald kind.

Oorzaak   
In meer dan 95% van de gevallen is er geen specifieke medische aandoening verantwoordelijk voor overmatig huilen. Hoewel dergelijk huilen stressvol is voor ouders, worden kinderen uiteindelijk rustig en stoppen ze vanzelf met huilen.

Vermoeidheid is een veel voorkomende oorzaak van huilen bij zuigelingen.

Tussen 6 maanden en 3 jaar is nachtelijk huilen vaak te wijten aan moeilijkheden om weer in slaap te vallen na normale nachtelijke ontwakingen. Zelf weer in slaap vallen is vooral moeilijk voor kinderen die gewend zijn onder bepaalde omstandigheden in slaap te vallen, zoals gewiegd of met een fopspeen.

Nachtelijke angsten komen vaak voor na de leeftijd van 3 jaar. De specifieke angsten hangen meestal af van de leeftijd van het kind en het stadium van emotionele en lichamelijke ontwikkeling. Soms huilen kinderen van 3 tot 8 jaar midden in de nacht angstig en lijken ze niet wakker te zijn of getroost te kunnen worden. Ze kunnen zich ook niets herinneren van een droom of van het huilen als ze 's morgens wakker worden. Deze huilbuien worden nachtmerries genoemd.

Medische aandoeningen   
In minder dan 5% van de gevallen wordt overmatig huilen veroorzaakt door een medische aandoening. Sommige aandoeningen zijn ongemakkelijk, maar niet direct gevaarlijk. Minder ernstige oorzaken van huilen zijn gastro-oesofageale refluxziekte, haar dat rond een vinger, teen of penis is gewikkeld (haartourniquet), een schram op het oogoppervlak (hoornvliesschaafwond), een anale fissuur en een middenoorontsteking.

Minder vaak is een ernstige aandoening de oorzaak. Dergelijke aandoeningen zijn onder meer een verstopte darm door intussusceptie (het schuiven van een darmsegment in een ander) en volvulus (het draaien van de darm), maar ook hartfalen, meningitis en hoofdletsels die bloedingen in de schedel veroorzaken. Zuigelingen met dergelijke ernstige aandoeningen hebben vaak andere symptomen (zoals braken of koorts), die de ouders waarschuwen voor een ernstiger probleem. Soms is overmatig huilen echter het eerste teken.

Koliek is overmatig huilen zonder aanwijsbare oorzaak dat gedurende meer dan drie weken ten minste drie uur per dag en meer dan drie dagen per week voorkomt. Koliek komt meestal voor bij baby's van ongeveer 6 weken tot 3 of 4 maanden oud.

Evaluatie   
Artsen proberen elke medische aandoening te identificeren die het aanhoudende huilen van een zuigeling kan veroorzaken.

Waarschuwingssignalen   
Bepaalde symptomen zijn reden tot bezorgdheid en wijzen erop dat een medische aandoening het huilen veroorzaakt:

  • moeilijke ademhaling
  • kneuzingen of zwellingen op het hoofd of andere lichaamsdelen
  • abnormale bewegingen of stuiptrekkingen van een lichaamsdeel
  • extreme prikkelbaarheid (normale behandeling of beweging veroorzaakt huilen of leed)
  • voortdurend huilen, vooral als het gepaard gaat met koorts
  • een rood en/of gezwollen scrotum
  • koorts bij een zuigeling jonger dan 8 weken

Wanneer naar de huisarts   
Kinderen moeten onmiddellijk door een arts worden onderzocht als zij waarschuwingssignalen hebben, als zij overgeven, als zij gestopt zijn met eten, of als de ouders een zwelling van de buik, een rood en/of gezwollen scrotum of ongewoon gedrag (naast het huilen) opmerken.

Als kinderen zonder dergelijke symptomen er verder goed uitzien, kunnen ouders typische maatregelen proberen zoals voeden, boeren, verschonen en knuffelen. Als het huilen na deze maatregelen aanhoudt, moeten de ouders de dokter bellen. De arts kan de ouders helpen bepalen hoe snel het kind moet worden geëvalueerd.

Wat doet de arts   
De arts stelt eerst vragen over de symptomen en de medische voorgeschiedenis van het kind. Daarna doen de artsen een lichamelijk onderzoek. Wat ze vinden tijdens de voorgeschiedenis en het lichamelijk onderzoek suggereert vaak een oorzaak van het huilen en de tests die mogelijk moeten worden gedaan. Zuigelingen met koorts hebben vaak een infectie, die met ademhalingsproblemen kunnen een hart- of longaandoening hebben, en die met braken, diarree of verstopping kunnen een spijsverteringsstoornis hebben.
Artsen vragen naar het huilen:

  • wanneer het begon
  • hoe lang het duurt
  • hoe vaak het gebeurt
  • of het verband houdt met voeding of stoelgang
  • hoe de baby reageert op pogingen om hem te kalmeren

De ouders wordt gevraagd naar recente gebeurtenissen die het huilen kunnen verklaren (zoals recente vaccinaties, verwondingen en ziekten) en naar geneesmiddelen die aan het kind zijn gegeven. De artsen stellen ook vragen over de band tussen de ouders en het kind en over de behoeften van het kind.

Een lichamelijk onderzoek wordt gedaan om te controleren op symptomen van aandoeningen die ongemak of pijn kunnen veroorzaken. Artsen kijken met name naar de ogen van het kind voor een hoornvliesschaafwond en naar de vingers, tenen en de penis voor een haarstreng.

Testen   
Afhankelijk van de symptomen van de zuigeling en de oorzaken die de artsen vermoeden, zijn al dan niet tests nodig. Als het onderzoek van de arts niet wijst op een ernstige aandoening, worden meestal geen tests gedaan, maar artsen kunnen een vervolgbezoek plannen om het kind opnieuw te beoordelen.

Behandeling   
Elke specifieke aandoening wordt behandeld. Bijvoorbeeld, een haartourniquet wordt verwijderd, of een schaafwond op het hoornvlies wordt behandeld met antibiotische zalf.

Bij zuigelingen die geen specifieke aandoening hebben, moeten ouders of verzorgers blijven zoeken naar duidelijke oorzaken van het huilen, zoals een natte luier of te warme kleding, en daaraan tegemoetkomen.
Zij kunnen verschillende andere strategieën proberen. Een zuigeling kan bijvoorbeeld worden gekalmeerd door:

  • vastgehouden, zachtjes geschommeld of geaaid te worden
  • luisteren naar witte ruis, zoals het geluid van regen of de elektronisch geproduceerde geluiden van een ventilator, wasmachine, stofzuiger of haardroger
  • in een auto rijden
  • zuigen op een fopspeen
  • tepels met een kleiner gat gebruiken als baby's te snel voeden
  • knuffelen (inbakeren)
  • boeren
  • gevoed worden (maar ouders moeten overvoeding in een poging het huilen te stoppen vermijden)

Als de oorzaak van het huilen vermoeidheid is, bieden veel van de bovenstaande maatregelen slechts korte troost en komt het huilen terug zodra de stimulatie of activiteit stopt, waardoor het kind nog vermoeider wordt. Soms is het effectiever om zelfontspanning en slaap te bevorderen door baby's routinematig wakker in hun wiegje te leggen, zodat ze niet afhankelijk zijn van hun ouders of van bepaalde bewegingen, voorwerpen of geluiden om in slaap te vallen.

Moeders die borstvoeding geven, kunnen merken dat hun kind na het eten van bepaalde voedingsmiddelen huilt. Dan moeten ze dat voedsel vermijden.

Doorkomende tandjes gaan uiteindelijk over, en het huilen dat ze veroorzaken wordt meestal na verloop van tijd minder. Lichte pijnstillers, zoals acetaminofen of ibuprofen, en bijtringen kunnen in de tussentijd helpen. Bijtmiddelen die de pijnstiller benzocaïne bevatten, mogen niet worden gebruikt vanwege het risico op een ernstige bijwerking die methemoglobinemie wordt genoemd. De Food and Drug Administration (FDA) heeft bedrijven gevraagd te stoppen met de verkoop van deze bijtmiddelen.

Steun voor ouders   
Wanneer een zuigeling zonder duidelijke reden overmatig huilt, kunnen ouders zich uitgeput en gestrest voelen. Soms raken ze zo gefrustreerd dat kindermishandeling optreedt. Emotionele steun van vrienden, familieleden, buren en artsen kan ouders helpen om ermee om te gaan. Ouders moeten alle hulp vragen die ze nodig hebben (bij broers en zussen, boodschappen of kinderopvang) en hun gevoelens en angsten met elkaar en met andere hulpverleners delen. Als ouders gefrustreerd zijn, moeten ze even afstand nemen van het huilende kind en het kind een paar minuten in een veilige omgeving onderbrengen. Een dergelijke strategie kan de ouders helpen om ermee om te gaan en misbruik te voorkomen.

Artsen kunnen informatie verstrekken over ondersteunende diensten aan ouders die zich overweldigd voelen.

Belangrijke punten
  • huilen is een manier van communiceren en maakt deel uit van de normale ontwikkeling
  • vaak stopt het huilen als de behoefte van het kind wordt vastgesteld en vervuld
  • het huilen neemt meestal af nadat baby's 3 maanden oud zijn
  • minder dan 5% van het huilen wordt veroorzaakt door een medische aandoening
  • als ouders zich zorgen maken over het huilen van een zuigeling, kunnen ze een arts bellen, die hen kan adviseren om de zuigeling voor evaluatie op te halen
  • ouders kunnen steun nodig hebben wanneer kinderen zonder duidelijke reden overmatig huilen en niet gekalmeerd kunnen worden

Wist je dat...
  • meer dan 95% van de tijd is er geen specifieke medische aandoening verantwoordelijk voor overmatig huilen

Bronnen:

Laatste wijziging: 20 maart 2023
  Einde van de pagina