| Jicht | meer botten, spieren, gewrichten |
| podagra; 'cousientjes' | |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
|
- jicht komt in plotselinge aanvallen die meestal slechts één gewricht treffen
- de aanvallen gaan binnen een paar dagen over
- sommige mensen hebben meerdere aanvallen per jaar
- als u veel aanvallen heeft, kunnen uw gewrichten beschadigd zijn en voortdurend pijn doen
- jicht komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen
- jicht komt meestal voor op middelbare leeftijd, maar jongere mensen kunnen ook jicht krijgen
- om te zien of u jicht heeft, kunnen artsen een naald gebruiken om vocht uit uw gewricht af te nemen voor onderzoek
- artsen behandelen jichtaanvallen met medicijnen om de pijn en zwelling te verminderen
- als u vaak jichtaanvallen heeft, kunt u medicijnen nodig hebben om ze te voorkomen
Oorzaak
Jicht wordt veroorzaakt door een hoog urinezuurgehalte in uw bloed.
Zeer hoge concentraties urinezuur kunnen microscopische kristallen vormen die zich ophopen in uw gewrichten of onder uw huid (tophi).
De ophoping van kristallen veroorzaakt zwelling en pijn en kan leiden tot gewrichtsschade.
U hebt meer kans om jicht te krijgen als u:
- een naast familielid hebt met jicht - jicht komt in de familie voor
- nierproblemen hebt, zoals een nierziekte
- veel alcohol drinkt
- veel voedingsmiddelen eet die het urinezuurgehalte verhogen, zoals lever, niertjes, haring, mosselen, sardines, asperges en paddenstoelen
- bepaalde geneesmiddelen nemen
- loodvergiftiging hebben (wanneer lood zich ophoopt in uw lichaam)
- overgewicht of obesitas hebben
- u heeft het metabool syndroom (een aandoening die kan leiden tot een grote taille, hoge bloeddruk en een hoge bloedsuikerspiegel)
- een chemotherapie- of bestralingsbehandeling voor kanker ondergaat
Als u jicht heeft, dan kan een verwonding, ziekte of een operatie aanvallen uitlokken.
Symptomen
Meestal heeft u plotselinge, hevige pijn in uw gewricht.
Uw gewricht wordt:
- warm
- rood
- opgezwollen
U kunt ook andere symptomen hebben, zoals:
- koorts
- zich ziek voelen
De eerste aanval treft meestal alleen de grote teen.
Soms kunnen ook andere gewrichten aangetast zijn, zoals:
- andere gewrichten in uw voet dan de grote teen
- enkel
- knie
- pols
- elleboog
Aanvullende info:
- ook zonder behandeling zullen uw klachten langzaam verdwijnen en zult u ze pas bij een volgende jichtaanval weer hebben
- behandeling zal helpen de symptomen sneller te laten verdwijnen. Behandeling kan ook hevigere aanvallen helpen voorkomen, die meer dan één gewricht treffen en tot 3 weken kunnen duren
- na verloop van tijd kunt u gewrichtsstijfheid of gewrichtsschade krijgen. Onder de huid rond uw gewrichten kunnen zich harde knobbels (tophi) vormen. Bepaalde medicijnen kunnen de knobbels helpen voorkomen of behandelen
- ongeveer 1 op de 5 mensen met jicht krijgt ook nierstenen, die pijn en nierproblemen veroorzaken
Diagnose
Artsen vermoeden jicht op basis van uw klachten en een onderzoek.
Om het zeker te weten, zullen artsen tests doen, zoals:
- afnemen van een kleine hoeveelheid vloeistof uit uw gewricht (gewrichtsaspiratie)-artsen zullen de vloeistof onder een speciale microscoop bekijken om te zien of er urinezuurkristallen in zitten
- een röntgenfoto van uw gewricht om te kijken of er botveranderingen zijn die vaak voorkomen bij jicht
- een echografie om te kijken of er urinezuurkristallen in uw gewricht zitten
Artsen kunnen ook een bloedonderzoek doen om het urinezuurgehalte te controleren. Maar het kan zijn dat uw niveau niet hoog is, ook al heeft u jicht.
Behandeling
Artsen kunnen:
- u pillen geven om uw pijn en zwelling te verminderen
- in zeldzame gevallen medicijnen in uw gewricht spuiten
- u een spalk laten gebruiken
- u uw gewricht laten rusten en om de paar uur 20 minuten ijs op uw gewricht leggen
Als u risico loopt op urinezuurstenen of als u nierstenen heeft, moet u elke dag 3 liter of meer vloeistof drinken - ongeveer 12 glazen water van 8 ons.
Als u urinezuurstenen in uw urinewegen hebt, gebruiken artsen soms geluidsgolven om de stenen te breken, zodat u ze in uw urine kunt laten verdwijnen.
Als u grote knobbels (tophi) rond uw gewrichten heeft die niet verdwijnen met behandeling, kunnen artsen ze operatief verwijderen.
Preventie
Om toekomstige jichtaanvallen te voorkomen, zullen artsen u vertellen dat u:
- geen alcohol te drinken
- gewicht te verliezen
- geen medicijnen meer te gebruiken die het urinezuurgehalte verhogen
- minder voedsel te eten dat het urinezuurgehalte verhoogt
Soms laten artsen u dagelijks medicijnen nemen om het urinezuurgehalte in uw bloed te verlagen.
Artritis - Artrose
Gewrichtsklachten zijn ook (één van) de symptomen van artritis (reuma), maar verder verschillen jicht en artritis hemelsbreed.
| Artritis | Artrose | gewrichtsklachten | altijd | altijd | ontstekingen | altijd (gezwollen, rood, kloppen) | niet / nauwelijks | handen | meestal knokkels en eerste gewrichten | meestal eindgewrrichten | knie en heup | later | eerder | ochtendstijfheid | meer dan een uur | 15-30 minuten |
Medicatie
Beers, Marc H. (red.), 2005, 2e druk. Merck Manual Medisch Handboek. Bohn Stafleu van Loghum. 1970 blz. ISBN 978-90-313-4300-5. blz.392-393.
- NSAID's voor het verlichten van de pijn, de ontsteking onder controle te krijgen en om zwelling tegen te gaan
- In zeldzame gevallen zijn er aanvullende pijnstillers zoals codeïne en demerol
- Prednison wordt alleen gebruikt als andere behandelmethoden niet gebruikt kunnen worden of geen resultaat geven, maar de resultaten zijn spectaculair. Op lange termijn veel bijwerkingen in het hele lichaam
Bronnen:
- Merck Manual, professional version
- Merck Manual, consumer version
- Beers, Marc H. (red.), 2005, 2e druk. Merck Manual Medisch Handboek. Bohn Stafleu van Loghum. 1970 blz. ISBN 978-90-313-4300-5. blz.391-395
- Beers, Marc H. (red.), 2008, 1e druk. Merck Manual Leeftijd & Gezondheid. Over gezond ouder worden. Bohn Stafleu van Loghum. 926 blz. ISBN 978-90-313-4758-2. blz.513
- Wiki
| Laatste wijziging: 5 januari 2022 |