Peesontsteking meer botten, spieren, gewrichten  
  Peesschedeontsteking; Tendinitis; Tendovaginitis

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?   
Tendinitis is een ontsteking van een pees.
Tendovaginitis is een peesontsteking die gepaard gaat met een ontsteking van de beschermende bekleding rond de pees (peesschede).

  • de oorzaak is niet altijd bekend
  • pezen zijn pijnlijk, vooral bij beweging, en soms gezwollen
  • de diagnose wordt meestal gesteld op basis van de symptomen en de resultaten van een lichamelijk onderzoek
  • het gebruik van een spalk, het toepassen van warmte of koude, en het nemen van niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen kunnen helpen

Pezen zijn vezelachtige koorden van taai weefsel die spieren met botten verbinden. Sommige pezen zijn omgeven door peesscheden.

De oorzaak van tendinitis is vaak onbekend. Tendinitis treedt meestal op op middelbare of oudere leeftijd, wanneer de pezen verzwakken en vatbaarder worden voor letsel en ontsteking. (Verzwakking van de pees, tendinopathie genoemd, is meestal het gevolg van vele kleine scheurtjes die in de loop van de tijd ontstaan. Aangetaste pezen kunnen geleidelijk of plotseling volledig scheuren). Tendinitis komt ook voor bij jongere mensen die veel sporten (die een rotator cuff tendinitis kunnen ontwikkelen - zie ook Rotator Cuff Injury/Subacromiale Bursitis) en bij mensen die repetitieve taken uitvoeren.

Bepaalde pezen zijn bijzonder gevoelig voor ontsteking:

  • pezen van de schouder (rotator cuff): Ontsteking van deze pezen is de meest voorkomende oorzaak van schouderpijn (zie Rotator Cuff Injury/Subacromiale Bursitis)
  • de twee pezen die de duim van de hand af strekken: Een ontsteking van deze pezen wordt het syndroom van De Quervain genoemd
  • de buigpezen die de vingers vastklemmen: Ontsteking zorgt ervoor dat deze pezen vast komen te zitten in hun omhulsel, wat resulteert in een knallend gevoel (trigger finger)
  • de pees boven de bicepsspier in de bovenarm (bicipitale pees): Pijn kan optreden wanneer de elleboog wordt gebogen of de arm wordt opgetild of gedraaid
  • achillespees in de hiel: Pijn treedt op aan de achterkant van de hiel (achilles tendinitis)
  • een pees die over de zijkant van de knie loopt (popliteuspees): Pijn treedt op aan het buitenste deel van de knie
  • pezen bij het heupbeen (trochanter): Omdat ook slijmbeurzen kunnen zijn aangedaan, wordt de term trochanterische bursitis vaak gebruikt om ook ontsteking van deze pezen te omvatten

Sommige antibiotica, zoals fluoroquinolonen, kunnen het risico op tendinopathie (verzwakking van de pees) en scheuring van de pees verhogen.

Bepaalde gewrichtsziekten, zoals reumatoïde artritis, systemische sclerose, jicht, diabetes en reactieve artritis (vroeger het syndroom van Reiter genoemd), kunnen het risico op tenosynovitis verhogen. Bij mensen met gonorroe, vooral bij vrouwen, kan de gonokokkenbacterie tenosynovitis veroorzaken, waarbij meestal de weefsels van de schouders, polsen, vingers, heupen, enkels of voeten worden aangetast.

Symptomen   
De ontstoken pezen zijn meestal pijnlijk wanneer ze worden bewogen of wanneer erop wordt gedrukt. Het bewegen van de gewrichten in de buurt van de pees, zelfs een beetje, kan pijn veroorzaken, afhankelijk van hoe ernstig de peesontsteking is. Soms zwellen de pezen of hun omhulsels op en voelen ze warm aan.

Als de peesontsteking lang duurt, kan er kalkafzetting optreden. Het gebied rond het schoudergewricht is vaak aangetast. De schouder kan niet alleen pijnlijk zijn, maar ook stijf en zwak aanvoelen. Hij kan knappen of klemmen wanneer hij wordt bewogen.

Diagnose   

  • evaluatie door een arts
  • soms beeldvormend onderzoek

Artsen kunnen meestal de diagnose tendinitis stellen op basis van de symptomen en de resultaten van een lichamelijk onderzoek.

Soms is magnetische resonantie beeldvorming (MRI) of echografie nuttig.

Behandeling   

  • rust of immobilisatie, warmte of koude, gevolgd door oefeningen
  • niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's)
  • soms injecties met corticosteroïden

Rust of immobilisatie met een spalk of gips en toepassing van warmte of koude - afhankelijk van wat werkt - zijn vaak nuttig. Het innemen van hoge doses NSAID's gedurende 7 tot 10 dagen kan de pijn en ontsteking verminderen.

Soms worden corticosteroïden (zoals betamethason, methylprednisolon of triamcinolon) en anesthetica (zoals lidocaïne) in de peesschede geïnjecteerd. In zeldzame gevallen veroorzaakt de injectie uren later pijn omdat het corticosteroïd tijdelijk kristallen vormt in het gewricht of de peesschede. Deze pijn duurt minder dan 24 uur en kan worden behandeld met koude kompressen en pijnstillers.

Afhankelijk van de oorzaak kunnen ook andere geneesmiddelen worden gebruikt. Als jicht de oorzaak is, kan bijvoorbeeld indomethacine of colchicine worden gebruikt.

Nadat de ontsteking onder controle is, moeten meerdere malen per dag oefeningen worden gedaan om het bewegingsbereik te vergroten.

Chronische, aanhoudende tendinitis kan in reumatoïde artritis voorkomen en moet eventueel chirurgisch worden behandeld om ontstoken weefsels te verwijderen. Fysiotherapie kan nodig zijn na de operatie, en een operatie is soms nodig om kalkafzettingen te verwijderen of de pees te herstellen van gebieden met langdurige tendinitis, zoals het gebied rond het schoudergewricht. Af en toe wordt een operatie uitgevoerd om littekens die de functie beperken te verwijderen of om een deel van een bot dat tegen een pees schuurt te verwijderen.

Rotator Cuff Tendinitis

Tendinitis kan zich ontwikkelen in de pezen van de spieren die helpen bij het bewegen, roteren en op zijn plaats houden van de schouder (rotator cuff).

Rotator cuff tendinitis (zie Rotator Cuff Injury / Subacromiale Bursitis) is de meest voorkomende oorzaak van schouderpijn. Het veroorzaakt pijn wanneer de arm wordt geheven (vooral tussen 40° en 120°) of wanneer mensen zich aankleden. Mensen hebben vaak pijn 's nachts, vooral als ze op de aangedane arm liggen.

Symptomen van rotator cuff tendinitis kunnen plotseling optreden en ernstig zijn, vooral na fysieke activiteit, of ze kunnen langzamer ontstaan en milder zijn.

Röntgenfoto's worden gemaakt om calciumafzettingen in de pees op te sporen. Soms is magnetische resonantie beeldvorming (MRI) of ultrasonografie nuttig.

Range-of-motion oefeningen, niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) en soms een corticosteroïde injectie kunnen worden gebruikt voor de behandeling. In zeldzame gevallen wordt een operatie uitgevoerd om kalkafzettingen te verwijderen of om de gescheurde pees te herstellen.

Bronnen:

Laatste wijziging: 25 januari 2022
  Einde van de pagina