| Vitamine A teveel | meer voeding |
| Vitamine A vergiftiging | |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Een teveel aan vitamine A (vergiftiging) kan plotseling optreden (acuut), meestal als gevolg van een toevallige inname door kinderen, of chronisch zijn. |
- een teveel aan vitamine A veroorzaakt haaruitval, gebarsten lippen, een droge huid, verzwakte botten, hoofdpijn, verhoogde calciumspiegels in het bloed en een ongewone aandoening die gekenmerkt wordt door een verhoogde druk in de schedel, idiopathische intracraniële hypertensie genaamd
- de diagnose is gebaseerd op symptomen en bloedonderzoek
- de meeste mensen herstellen volledig wanneer ze stoppen met vitamine A supplementen
Vitamine A (retinol) is nodig voor de werking van lichtgevoelige zenuwcellen (fotoreceptoren) in het netvlies van het oog en helpt zo het nachtzicht te behouden. Het helpt ook de huid en de bekleding van de longen, darmen en urinewegen gezond te houden en beschermt tegen infecties. Goede bronnen van vitamine A zijn visleverolie, lever, eigeel, boter, room en verrijkte melk. (Zie ook Overzicht Vitaminen.)
Carotenoïden, zoals bètacaroteen, zijn pigmenten in fruit en groenten die ze hun gele, oranje of rode kleur geven. Eenmaal geconsumeerd worden carotenoïden langzaam omgezet in vitamine A in het lichaam. Carotenoïden worden het best opgenomen uit gekookte of gehomogeniseerde groenten geserveerd met wat vet of olie. Goede bronnen van carotenoïden zijn donkergroene, gele en oranje groenten en geel en oranje fruit.
Medicijnen die gerelateerd zijn aan vitamine A (retinoïden) worden gebruikt om ernstige acne en psoriasis te behandelen. Of het innemen van vitamine A, bètacaroteen of retinoïden helpt om het risico op bepaalde soorten huidkanker te verminderen wordt onderzocht, maar bètacaroteen en retinoïden worden momenteel niet aanbevolen voor de preventie van kanker of hartaandoeningen. Het risico op bepaalde vormen van kanker (zoals longkanker) en hartaandoeningen kan wel verhoogd zijn na inname van bètacaroteen-supplementen.
Te veel vitamine A kan schadelijke effecten hebben (toxiciteit). Zo kan het innemen van dagelijkse doses van 10 keer de ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) of meer gedurende een periode van maanden toxiciteit veroorzaken. Soms is toxiciteit het gevolg van het nemen van speciale formules van hoge doses vitamine A om ernstige acne of andere huidaandoeningen te behandelen. Een kleinere dosis kan toxiciteit veroorzaken bij zuigelingen, soms al binnen een paar weken. Als kinderen per ongeluk een zeer hoge dosis innemen, kan er snel vergiftiging optreden.
Het consumeren van grote hoeveelheden carotenoïden (die het lichaam omzet in vitamine A) in voedsel veroorzaakt geen toxiciteit omdat carotenoïden heel langzaam worden omgezet in vitamine A. Meestal treden er geen symptomen op. Meestal treden er geen symptomen op. Wanneer echter zeer grote hoeveelheden carotenoïden worden geconsumeerd, kan de huid diepgeel worden (carotenose genoemd), vooral op de handpalmen en voetzolen.
Supplementen met bètacaroteen in hoge doses kunnen het risico op kanker verhogen, maar carotenoïden in fruit en groenten lijken dit risico niet te verhogen.
Symptomen
De meeste mensen met een vitamine A-vergiftiging hebben hoofdpijn en huiduitslag.
Het langdurig consumeren van teveel vitamine A kan leiden tot stug haar, gedeeltelijk verlies van haar (inclusief de wenkbrauwen), gebarsten lippen en een droge, ruwe huid. Chronische consumptie van grote hoeveelheden vitamine A kan leverschade veroorzaken. Het kan ook geboorteafwijkingen bij een foetus veroorzaken.
Latere symptomen zijn ernstige hoofdpijn en algemene zwakte. Pijn in botten en gewrichten komt vaak voor, vooral bij kinderen. Fracturen kunnen gemakkelijk optreden, vooral bij oudere mensen. Kinderen kunnen hun eetlust verliezen en niet normaal groeien en ontwikkelen. Hun huid kan jeuken. De lever en milt kunnen groter worden.
Het in één keer innemen van zeer grote hoeveelheden vitamine A kan binnen enkele uren leiden tot slaperigheid, prikkelbaarheid, hoofdpijn, misselijkheid en overgeven, soms gevolgd door vervellen van de huid. De druk in de schedel neemt toe, vooral bij kinderen, en braken treedt op. Coma en de dood kunnen optreden tenzij de inname van vitamine A wordt gestopt.
Het gebruik van isotretinoïne (een vitamine A-derivaat voor de behandeling van ernstige acne) tijdens de zwangerschap kan aangeboren afwijkingen veroorzaken. Vrouwen die zwanger zijn of zwanger kunnen worden mogen geen vitamine A innemen in hoeveelheden boven de veilige bovengrens (3.000 microgram) omdat aangeboren afwijkingen een risico vormen.
Diagnose
- lichamelijk onderzoek
- bloedonderzoek
Behandeling
- stoppen met vitamine A-supplementen
Wist u dat...
|
Bronnen:
| Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |