homeNavigatie  /  GPS  /  Garmin

inleiding

inhoudsopgave

introductie

laatste wijzigingen

3d

advies: welke navi

afstanden

antenne

apps

autozoom

basecamp

beidou  glonass gps galileo

bmw navigator

coördinaten

lengte-breedte    rd

utm    ups    mgrs

maidenhead    osgb

decimale minuten

decimale graden

formaten omrekenen

coördinaten vinden

adres - coördinaten

cradle 2820 nav3

csv

datum bug

datumgrens  tijdzone

download route

eenheden

metrisch

nautical

imperial

statute

egnos  msas waas

extentie's garmin

flitspalen

galileo  beidou glonass gps

geschiedenis gps

glonass  beidou galileo gps

gon  graad mil

gps  beidou galileo glonass

gpx

graad  gon mil

herberekenen

hidden tasks

hoogtemeting

horloge

kaart-projectie

kaarten

koers boven

kompas

links

garmin

routes

fabrikanten

diversen

literatuur

logger

luchtvaart ongelukken

map datum

mapsource

mil  gon graad

middeleeuwen, en eerder

astrolabium

columbus

eratothenes

harrison

jakobsstaf

kompas

noordpoolster

portolaan

sextant

vespucci

zon

miswijzing

motor

streetpilot 2610

streetpilot 2720

streetpilot 2820

gpsmap 276c

gpsmap 278

montana

zümo 210

zümo 220

zümo 350

zümo 390

zümo 550

zümo 590

zümo 660

msas  egnos waas

nauwkeurigheid

navi doet ut niet

navigeren zonder gps

noord

geografische noorden

magnetische noorden

kaart noorden

noordpool

declinatie   miswijzing

noord boven

nroute

orion

poi

poolster

problemen

protocol

route doet ut niet

route-planners

routes

schaduw

scherm

sd kaart

selective availability

sextant

software

tourguide

tijdzone  datumgrens

trackpoint

viapunt

vliegen

volgsystemen

vragen

waas  egnos msas

waypoint

waypoint symbolen

werking

woordenlijst

zomertijd

zon

zonnetijd

zuiderkruis

BMW Navigator III

Digital Compass

Garmin GPS-V

Garmin GPSmap 60CS

Garmin GPSmap 60Cx

Garmin GPSmap 60CSx

Garmin GPSmap 64

Garmin 76

Garmin 770

Garmin StreetPilot III

Garmin StreetPilot 2610

Garmin StreetPilot 2720

Garmin StreetPilot 2820

Garmin StreetPilot 7200

Garmin StreetPilot 7500

Garmin GPSmap 276C

Garmin GPSmap 276Cx

Garmin GPSmap 278

Garmin GPSmap 296

Garmin Etrex H

Garmin Etrex 10

Garmin Etrex Vista HCx

Garmin Fenix 2

Garmin Montana 600

Garmin Zumo XT

Magellan NAV 1200XL

Navman iCN630

TomTom XL

TomTom GO 720

TomTom XXL Classic

Garmin 276C tov 276Cx

176 - 496  datacard

2610 - 2720 - 2820

60 - 62 - 64 - 66

Navigeren zonder kaart, kompas en GPS

zon     horloge     schaduw     sextant     poolster     Orion / Zeta Virginis     Zuiderkruis

Zon

De zon is het oudste oriëntatiemiddel van de mens (om 12 uur overdag staat de zon in het zuiden). Vandaar het woord "oriënteren", want "oriënt" betekent, evenals "levant", "de richting van de opkomende zon". De alleroudste kaarten waren dan ook richting het oosten getekend. Pas met de kennis van het magnetische kompas werden kaarten getekend met noord boven.

Oriënteren m.b.v. de zon klinkt dus eenvoudig, maar heeft een fors aantal beperkingen. Iedere algemene uitspraak over de stand van de zon is fout!

  • "de zon staat om 12 uur overdag in het zuiden"  geldt voor minder dan eenderde van het aardoppervlak
  • "de zon staat bij opkomst in het oosten en bij ondergang in het westen"  is slechts op twee dagen per jaar van toepassing

Wereldwijd is er maar één uitspraak altijd geldig:

  • gaat de zon op in het westen, dan zou ik het kompas maar testen

Voor een serieuze oriëntering met behulp van de zon is ook de geografische breedte, de datum en de plaatselijk tijd nodig.

Linke 2003, blz.109.

Horloge   (analoog)

Met je horloge kun je (ruwweg) navigeren, als tenminste de zon zichtbaar is. Stel je er niet al te veel van voor qua nauwkeurigheid, maar een maximale koersafwijking van een graad of 20-25 moet haalbaar zijn.
Er zijn een paar items om goed op te letten anders heb je een (grote) afwijking:

  • alleen betrouwbaar op hoge breedten; op gematigde breedte alleen voor globale oriëntatie; op lagere breedten onbruikbaar want het mogelijke verschil tussen tussen uurhoek en ware zonnestand neemt snel toe in de richting van de evenaar
  • je horloge moet op tijd zijn; een uur verschil met de werkelijke tijd kan een behoorlijk verschil (15°) in koers opleveren
  • gedurende de zomertijd is de klok 1 uur vooruit gezet
  • in Nederland loopt de zonnetijd ca. 35 minuten achter op de kloktijd; als je echt nauwkeurig wilt zijn zet dan je horloge 35 minuten vooruit

Noordelijk halfrond   ten noorden van de Kreeftskeerkring *

  • leg het horloge plat voor je neer
  • draai het horloge zodanig dat de kleine wijzer naar de zon wijst
  • het middelste punt tussen de kleine wijzer en 12 uur wijst naar het zuiden
  • zomertijd? kleine wijzer naar de zon en gebruik dan 1 uur i.p.v. 12 uur

Zuidelijk halfrond   ten zuiden van de Steenbokskeerkring *

  • leg het horloge plat voor je neer
  • draai het horloge zodanig dat de 12 op de wijzerplaat naar de zon wijst
  • het middelste punt tussen de kleine wijzer en 12 uur wijst naar het noorden
  • zomertijd? gebruik dan 1 uur i.p.v. 12 uur

Linke 2003, blz.188.

* Als je snapt dat de zon rond 21 juni om 12 uur overdag recht boven de Kreeftskeerkring (23°30' noorderbreedte) staat en rond 21 december om 12 uur overdag recht boven de Steenbokskeerkring (23°30' zuiderbreeedte), dan snap je ook wanneer je waar het horloge en schaduw methode kunt gebruiken.
Als je dat niet weet, niks aan de hand, maar gebruik dan de horloge- en schaduwmethode alleen hoger dan 35° NB en lager dan 35° ZB.

Schaduw *

Ook zonder horloge en kloktijd is er een mogelijkheid:  de schaduw-methode.
De schaduw-methode is bruikbaar als de zon schijnt en niet al te ver in het oosten of westen staat. Het enige wat u nodig hebt is:

  • een lange stok; zo recht mogelijk, liefst 1 meter lang
  • een stukje vlakke grond welke redelijk horizontaal is
  • een paar uur tijd

Plaats in de loop van de ochtend de stok loodrecht in de grond. De stok heeft nu een schaduw. Markeer (steentje) het einde van die schaduw. Trek een circel rond de stok met de schaduwlengte als straal (touwtje). In de loop van de middag zal het schaduweinde van de stok opnieuw op de circel komen te liggen. Markeer dat punt. Halveer de hoek tussen de twee gemarkeerde punten (en waar de stok in de grond staat), dan heb je het (geografische) noorden.

Linke 2003, blz.188-189.

Poolster     wiki

De poolster is zo aardig om bijna precies aan de noordelijke hemelpool te staan. De afwijking van de poolster t.o.v. het geografische noorden is het kleinst als ofwel Cassiopeia ofwel de Grote Beer boven de poolster staan. De poolster is zichtbaar vanaf circa 10° NB; lager dan 10° NB is hij (zij?) moeilijk te vinden. De hoogte van de poolster komt overeen met de geografische breedte van de plek waar u zich bevindt, zie vroeger.
De poolster:

  • is de voorste ster van het steel van het steelpannetje van het sterrenbeeld de Kleine Beer
  • verleng de achterzijde van het steelpannetje van de Grote Beer 5x naar boven
  • staat halverwege tussen de Grote Beer en Cassiopeia

Linke 2003, blz.105-108.

Orion   wiki          Zeta Virginis   wiki

Alle sterren aan het firmament gaan in het oosten (90°) op en in het westen (270°) onder. Evenals de zon zijn de sterren net na opkomst wat zwakker te zien dan even voor ondergang.

Orion.  De noordelijkste ster in het sterrenbeel Orion ligt precies op de hemelequator. Die noordelijkste ster ligt bij ondergang dus precies in het westen. De middelste ster wijkt circa 1° van de westrichting af. In de zomermaanden is Orion alleen overdag te zien. Dan verricht Zeta Virginis dezelfde functie.

Zeta Virginis  ligt in het sterrenbeeld Maagd. In de zomermaanden kun je, analoog aan Orion, met deze ster het westen bepalen even voordat deze ster ondergaat. Zeta Virginus is als volgt te vinden:  verleng de gebogen steel van het steelpannetje van sterrenbeeld de Grote Beer over de voorste ster en volg die gebogen imaginaire lijn. Na circa 2x de lengte van de steel van de Grote Beer staat de heldere ster Arcturus. Verleng die gebogen lijn nog circa 2x met de lengte van de steel van de Grote Beer, dan staat daar de ster Spica. Zeta Virginus staat een halve steellengte (van de Grote Beer) van Spica richting Arcturus.

Linke 2003, blz.108.

Zuiderkruis    wiki

Op het noordelijk halfrond is de poolster zichtbaar, op het zuidelijk halfrond oriënteert men zich op het Zuiderkruis. Wanneer het kruis recht staat dan ligt het zuiden precies onder het sterrenbeeld. De hoogtehoek van het Zuiderkruis komt overeen met de zuidelijke geografische breedte van de plek waar u zich bevindt, zie vroeger.

Linke 2003, blz.108-109.

Links

link    link    link    link

Laatste wijziging: 15 februari 2014. Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek

  Einde van de pagina