| Aspergillose | meer infecties |
| Boerenlong | |
| Duivenmelkersziekte | |
|
|
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
- in de longen of sinussen kan zich een bal van schimmelvezels, bloedstolsels en witte bloedcellen vormen
- mensen kunnen geen symptomen hebben of bloed ophoesten of koorts, pijn op de borst en ademhalingsmoeilijkheden hebben
- als de schimmels zich verspreiden naar de lever of de nieren, kunnen deze organen slecht gaan werken
- de diagnose wordt meestal gesteld met een röntgenfoto of een computertomografie en, indien mogelijk, een kweek van een monster van het besmette materiaal
- er worden antischimmelmedicijnen gebruikt en soms is een operatie nodig om de schimmelbolletjes te verwijderen
Aspergilli komen veel voor in het milieu - zowel binnen als buiten - en komen vaak voor in composthopen, luchtgaten en stof in de lucht. Deze schimmels zijn dus niet te vermijden.
Gewoonlijk wordt aspergillose veroorzaakt door het inademen van Aspergillus-sporen. De meeste mensen ademen deze sporen dagelijks in zonder er last van te hebben. Maar als het immuunsysteem zwak is, is besmetting waarschijnlijker, omdat aspergillose een opportunistische schimmelinfectie is (een infectie die profiteert van een verzwakt immuunsysteem). Het immuunsysteem kan verzwakt zijn door de volgende oorzaken:
- aandoeningen die het immuunsysteem aantasten (waaronder AIDS en sommige erfelijke aandoeningen)
- kanker
- geneesmiddelen zoals corticosteroïden (bij langdurige inname van hoge doses), chemotherapie bij kanker of geneesmiddelen die worden gebruikt om te voorkomen dat een orgaantransplantatie wordt afgestoten
Aspergillose kent verschillende vormen:
- pulmonale aspergillose: Aspergillose ontwikkelt zich meestal in open ruimtes in het lichaam, zoals holtes in de longen veroorzaakt door reeds bestaande longaandoeningen. De infectie kan ook ontstaan in de gehoorgangen en bijholten. In de sinussen en longen ontwikkelt aspergillose zich meestal als een bal (aspergilloma) die bestaat uit een verwarde massa van schimmelvezels, bloedklonters en witte bloedcellen. De schimmelbal wordt geleidelijk groter en vernietigt daarbij longweefsel, maar zaait meestal niet uit naar andere gebieden
- invasieve aspergillose: Minder vaak wordt aspergillose zeer agressief en verspreidt zich snel door de longen en vaak via de bloedbaan naar de hersenen, het hart, de lever en de nieren. Deze snelle verspreiding komt vooral voor bij mensen met een zeer verzwakt immuunsysteem
- allergische bronchopulmonale aspergillose: Sommige mensen met astma of mucoviscidose ontwikkelen een chronische allergische reacties met hoest, piepende ademhaling en koorts als Aspergillus de bekleding van hun luchtwegen koloniseert
- oppervlakkige aspergillose: Deze vorm is zeldzaam. Ze kan ontstaan in brandwonden, onder verband, na beschadiging van het oog, of in de sinussen, mond, neus of gehoorgang
Symptomen
Pulmonale aspergillose
Een schimmelbal in de longen kan geen symptomen veroorzaken en pas worden ontdekt wanneer om andere redenen een röntgenfoto van de borstkas wordt gemaakt. Of het kan herhaaldelijk ophoesten van bloed veroorzaken en, in zeldzame gevallen, ernstige, zelfs fatale bloedingen.
Invasieve aspergillose
Een snel invasieve infectie in de longen veroorzaakt vaak hoesten, koorts, pijn op de borst en ademhalingsmoeilijkheden. Zonder behandeling is deze vorm van invasieve aspergillose dodelijk.
Aspergillose die zich uitbreidt naar andere organen maakt mensen erg ziek. Symptomen zijn koorts, rillingen, shock, delirium en bloedstolsels. Nierfalen, leverfalen (met geelzucht tot gevolg) en ademhalingsmoeilijkheden kunnen zich ontwikkelen. De dood kan snel intreden.
Oppervlakkige aspergillose
Aspergillose van de gehoorgang veroorzaakt jeuk en soms pijn. Vloeistof die 's nachts uit het oor loopt, kan een vlek achterlaten op het hoofdkussen.
Aspergillose van de sinussen veroorzaakt een gevoel van verstopping en soms pijn of afscheiding of bloeding uit de neus.
Diagnose
- kweek, onderzoek en analyse van een monster van besmet materiaal
Artsen vermoeden aspergillose op basis van de symptomen. Een röntgenfoto of computertomografie (CT) van het besmette gebied biedt ook aanknopingspunten voor het stellen van de diagnose.
Om de schimmel te identificeren, moeten artsen gewoonlijk een monster van besmet materiaal naar een laboratorium sturen om te kweken, te onderzoeken en te analyseren. Een kijkbuis (bronchoscoop of rhinoscoop) kan worden gebruikt om dit materiaal uit de longen of sinussen te halen. Soms is een biopsie nodig om een monster te verkrijgen.
Behandeling
- antischimmelmiddelen
- soms operatie om schimmels te verwijderen
Aspergillose die slechts een sinus of een enkel longgebied aantast, moet worden behandeld, maar vormt geen direct gevaar omdat de infectie zich langzaam ontwikkelt. Als de infectie echter wijdverspreid is of als mensen ernstig ziek lijken of een verzwakt immuunsysteem hebben, wordt onmiddellijk met de behandeling begonnen.
Invasieve aspergillose wordt behandeld met antischimmelmiddelen, zoals voriconazol, isavuconazol, of soms posaconazol of itraconazol. Sommige vormen van Aspergillus reageren echter niet op deze geneesmiddelen en moeten soms worden behandeld met amfotericine B of met een combinatie van geneesmiddelen. Elke aandoening die het immuunsysteem verzwakt, moet indien mogelijk worden gecorrigeerd. Zo kunnen artsen mensen die corticosteroïden gebruiken, die het immuunsysteem onderdrukken, adviseren daarmee te stoppen.
Aspergillose in de gehoorgang wordt behandeld door de schimmel uit te schrapen en druppels met antischimmelmiddelen toe te dienen. Verzamelingen van schimmels in de sinussen moeten meestal operatief worden verwijderd.
Schimmelbolletjes in de longen (aspergillomen) hoeven meestal niet met geneesmiddelen te worden behandeld en reageren meestal ook niet op geneesmiddelen. Als deze bolletjes bloedingen (waardoor mensen bloed ophoesten) of andere symptomen veroorzaken, moeten ze mogelijk operatief worden verwijderd. Een operatie geneest de infectie, maar is vaak riskant omdat veel van deze mensen andere aandoeningen hebben.
Bronnen:
- Merck Manual, professional version
- Merck Manual, consumer version
- Wiki Nederlandstalig
- Wiki Engelstalig
| Laatste wijziging: 22 juni 2022 |