|
COPD |
meer longen en luchtwegen ICD-10 J41-42/J44 |
Chronische obstructieve longziekte |
Chronische obstructieve bronchitis |
Emfyseem |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Wat is het?
COPD is de afkorting voor 'Chronic Obstructive Pulmonary Disease'.
COPD is een ziekte in uw longen die het moeilijk maakt om te ademen. Het is moeilijk om lucht uit uw longen te persen.
Het moeilijk naar buiten kunnen persen van lucht wordt chronische luchtstroomobstructie genoemd.
- sigaretten roken is de meest voorkomende oorzaak van COPD
- COPD maakt dat u hoest en kortademig bent
- stoppen met roken kan helpen uw luchtwegen open te houden
- uw arts kan u medicijnen geven om uw symptomen te voorkomen of te verlichten
- als u ernstige COPD hebt, moet u misschien andere geneesmiddelen nemen, zuurstof gebruiken of longrevalidatie ondergaan
COPD omvat 2 longaandoeningen - chronisch obstructieve bronchitis en emfyseem. Veel mensen hebben beide aandoeningen.
- chronische obstructieve bronchitis is een hoest waarbij dikke vloeistof (sputum-slijm uit uw longen) naar boven komt en die 2 jaar of langer aanhoudt, gecombineerd met luchtstroomblokkering en ademhalingsproblemen
- emfyseem is beschadiging van de luchtzakjes in uw longen
Oorzaak
Het roken van sigaretten is de meest voorkomende oorzaak van COPD. Andere veel voorkomende oorzaken zijn:
- het roken van sigaren of pijptabak
- het inademen van chemische dampen, stof, vervuiling, of zware rook
- een genetische aanleg (dat wil zeggen dat u een familiegeschiedenis van COPD hebt)
Symptomen
Het duurt jaren voordat COPD zich ontwikkelt en verergert.
In uw 40-er of 50-er jaren, kunt u last hebben van:
- een lichte hoest waarbij helder sputum (slijm uit uw longen) naar boven komt, meestal 's ochtends
- kortademigheid als u beweegt of sport
In uw 60-er jaren, kunt u last hebben van:
- meer moeite met ademhalen, vooral als u rookt
- longontsteking en andere longinfecties waarvoor een ziekenhuisopname nodig kan zijn
- gewichtsverlies
- hoofdpijn in de ochtend
- soms zwelling van uw benen
- soms ophoesten van bloed
Nadat u lange tijd COPD heeft gehad, kunt u merken:
- uw borstkas is groter omdat er lucht in uw longen opgesloten zit
- uw huid heeft een blauwe tint omdat er weinig zuurstof in uw bloed zit
- u bent kortademig, zelfs als u niets doet
Symptomen, flare-up
Een flare-up van COPD is een plotselinge verergering van uw symptomen. Flare-ups kunnen op elke leeftijd optreden.
Ze worden meestal veroorzaakt door het inademen van vervuiling of pollen in de lucht.
Ze worden ook veroorzaakt door een verkoudheid, griep of andere ziekte die uw ademhaling beïnvloedt. Ga meteen naar de dokter als u deze symptomen heeft:
Een ernstige flare-up kan leiden tot een gevaarlijk laag zuurstofgehalte in uw bloed (een aandoening die acuut ademhalingsfalen wordt genoemd). Ga meteen naar de eerste hulp als u deze symptomen heeft:
- ernstige kortademigheid (het gevoel alsof u verdrinkt)
- angst of verwarring
- zweten
- blauwe huid door te weinig zuurstof in uw bloed
Diagnose
Artsen zullen COPD meestal vermoeden op basis van uw symptomen.
Ze zullen een röntgenfoto van de borst maken en tests uitvoeren om te zien hoe goed uw longen werken (longfunctietests).
Artsen kunnen controleren of het zuurstofgehalte in uw bloed laag is met een sensor die op een vingertop wordt geplaatst.
Als u jong bent, nooit hebt gerookt en een familiegeschiedenis van COPD hebt, kunnen artsen andere tests doen om te zien of uw symptomen door een ander probleem worden veroorzaakt:
- een bloedonderzoek om te zien of COPD in uw familie voorkomt
- een ECG/EKG of echocardiografie om te zien of u hartproblemen heeft die uw kortademigheid veroorzaken
Behandeling
Artsen kunnen de schade in uw longen en luchtwegen niet herstellen.
- als u rookt, moet u stoppen met roken om te voorkomen dat COPD erger wordt. Artsen kunnen u medicijnen geven om u te helpen met stoppen, zoals nicotinekauwgom of een pleister
- artsen kunnen u ook medicijnen geven om de luchtstroom te verbeteren en het ademen te vergemakkelijken. Sommige medicijnen worden gebruikt om symptomen te voorkomen. Andere geneesmiddelen worden gebruikt om de symptomen te verlichten. Sommige COPD-medicijnen neemt u in via een inhalator. Hiermee kunt u medicijnen rechtstreeks in uw longen inademen
- u kunt ook zuurstoftherapie nodig hebben om de hoeveelheid zuurstof in uw bloed te verhogen. Zuurstof wordt meestal toegediend via prongs die u in uw neus draagt
- artsen kunnen u voorstellen om aan longrevalidatie te doen om de kwaliteit van uw leven te verbeteren
- om ernstige COPD-symptomen of flare-ups te behandelen, moet u mogelijk in het ziekenhuis blijven. Als een infectie de flare-up heeft veroorzaakt, heeft u mogelijk antibiotica nodig
Wat kan ik doen als ik COPD heb?
Bepaalde gedragingen veranderen:
- stoppen met roken
- blijf uit de buurt van irriterende stoffen in de lucht, zoals sigarettenrook, luchtvervuiling en pollen
- praat met uw arts over het krijgen van een griepprik en longontsteking (vaccinatie)
- eet elke dag gezond voedsel, vooral als u onverklaarbaar gewichtsverlies heeft
- drink water in plaats van frisdrank of koffie - dit voorkomt dat het sputum in uw longen dik wordt
Plan vooruit
Als uw COPD zeer ernstig wordt, zult u hulp nodig hebben bij het dagelijks leven en medische zorg.
Mensen met gevorderde COPD hebben een grotere kans om ziek te worden of te sterven aan hartproblemen, verstopte slagaders of longproblemen zoals longontsteking of longkanker.
Het kan zijn dat u een beademingsmachine nodig heeft om in leven te blijven.
Om u voor te bereiden, praat met uw familieleden over het soort medische zorg dat u wilt als u niet meer in staat bent om beslissingen te nemen over uw eigen zorg.
Uw beslissingen moeten worden opgeschreven in wettelijke documenten die voorafgaande richtlijnen worden genoemd.
Bronnen:
- Merck Manual, professional version
- Merck Manual, consumer version
- Penman, I.D.; Ralston, S.H.; Strachan, M.W.J. & Hobson, R.P.. (2023, 24e ed.). Davidson's Principles and Practice of Medicine. London. Elsevier. 1357 blz. ISBN 978-0-7020-8348-8. Blz.505-510
- Beers, Marc H. (red.), 2005, 2e druk. Merck Manual Medisch Handboek. Bohn Stafleu van Loghum. 1970 blz. ISBN 978-90-313-4300-5. blz.281-284
- Beers, Marc H. (red.), 2008, 1e druk. Merck Manual Leeftijd & Gezondheid. Over gezond ouder worden. Bohn Stafleu van Loghum. 926 blz. ISBN 978-90-313-4758-2. blz.707-716
- Wiki
|