| Gezwollen lymfeklieren | meer hart en bloedvaten |
| Lymfadenopathie | |
|
|
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
- de oorzaak van de zwelling is meestal een nabijgelegen huid- of weefselinfectie of een onschuldig virus dat vanzelf overgaat
- soms is de oorzaak een ernstigere infectie of kanker
- gezwollen lymfeklieren kunnen pijn doen, maar ook pijnloos zijn
- soms kan uw arts onderzoek doen naar bepaalde infecties of kanker
- als de zwelling in uw lymfeklieren na 3 of 4 weken niet verdwijnt, kunnen artsen een biopsie uitvoeren (een deel van het weefsel wegnemen om onder een microscoop te bekijken)
Mensen noemen gezwollen lymfeklieren "gezwollen klieren", maar lymfeklieren zijn eigenlijk geen klieren.
Oorzaak
Er zijn veel oorzaken van gezwollen lymfeklieren. De meest voorkomende oorzaken zijn:
- een infectie in weefsels in de buurt van de gezwollen lymfeklieren
- een infectie in het hele lichaam
Een keelpijn of verkoudheid kan bijvoorbeeld de lymfeklieren in uw hals doen opzwellen. Of een seksueel overdraagbare aandoening (soa) kan de lymfeklieren in de lies doen opzwellen.
Lichaamsbrede infecties zoals mononucleose, HIV-infectie of tuberculose kunnen lymfeklieren over het hele lichaam doen opzwellen.
Gevaarlijkere oorzaken van opgezwollen lymfeklieren zijn:
- een geïnfecteerde lymfeklier
- kanker
Normaal gesproken doodt de afweer van uw lichaam alle levende ziektekiemen die in uw lymfeklieren terechtkomen. Maar soms overleven een paar kiemen en veroorzaken een infectie. Een geïnfecteerde lymfeklier doet pijn en de huid erboven wordt rood.
Kankercellen breken vaak af en verplaatsen zich via lymfevaten naar nabijgelegen lymfeklieren. Zo verspreidt borstkanker zich vaak naar de lymfeklieren in de oksel aan dezelfde kant als de kanker. Soms doodt je afweer de kankercellen. Maar soms groeien de kankercellen in je lymfeklieren. Kanker maakt de lymfeklieren meestal erg hard en aan elkaar geplakt.
Maar waarschijnlijk heeft minder dan 1% van de mensen met opgezwollen lymfeklieren kanker.
Wanneer naar de huisarts
Niet iedere persoon met opgezwollen lymfeklieren hoeft meteen naar een arts.
Ga meteen naar uw arts als een lymfeklier:
- zeer pijnlijk is
- pus afvoert (dikke, witte of gele vloeistof)
Bel uw arts als u een van deze andere waarschuwingssignalen heeft:
- een lymfeklier die erg groot is (een centimeter of meer in het midden)
- een lymfeklier die hard aanvoelt, als een steen
- risicofactoren voor HIV-infectie (zoals gestoken worden met een naald die door iemand anders is gebruikt of risicovolle seksuele activiteiten)
- risicofactoren voor tuberculose (zoals wonen of werken met iemand die tuberculose heeft of onlangs zijn verhuisd uit een gebied waar tuberculose veel voorkomt)
- koorts
- onverklaarbaar gewichtsverlies
De arts zal op basis van de waarschuwingssignalen en andere symptomen beslissen hoe snel u moet worden gezien.
Als u geen waarschuwingssignalen hebt en u zich goed voelt, kunt u een week wachten om te zien of de knoop weer normaal wordt voordat u uw arts belt.
Wat gebeurt er als ik naar de dokter ga?
Uw arts zal u vragen stellen over uw symptomen en waarschuwingssignalen en u onderzoeken. Als u duidelijk een onschuldig probleem hebt,
zullen de artsen afwachten of de lymfeklierzwelling verdwijnt. Anders zullen artsen tests uitvoeren op basis van wat zij denken dat de oorzaak is van uw gezwollen lymfeklieren.
De onderzoeken kunnen bestaan uit:
- bloedonderzoek
- beeldvormend onderzoek, zoals röntgenfoto's of een CT-scan
- lymfeklierbiopsie, als de zwelling langer dan 3 of 4 weken aanhoudt
- huidtests op tuberculose
- beenmergonderzoek voor leukemie (kanker van witte bloedcellen)
Hoe behandelen artsen gezwollen lymfeklieren?
Artsen behandelen de oorzaak van uw gezwollen lymfeklieren.
Bronnen:
- Merck Manual, professional version
- Merck Manual, consumer version
- Wiki Nederlandstalig
- Wiki Engelstalig
- Thuisarts
| Laatste wijziging: 12 mei 2023 |