| Verkoudheid | meer infecties | verkoudheid; neusverkoudheid; nasofaryngitis; rinofaryngitis; coryza; valling |
| Zie onderaan deze pagina voor enkele verschillen tussen verkouden, keelontsteking, bronchitis, griep, en longontsteking. |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat is het?
De verkoudheid is een virale infectie. Het is een van de meest voorkomende ziekten die mensen krijgen.
Aanvulling uit andere bronnen: |
Oorzaak
Verkoudheid wordt veroorzaakt door veel verschillende virussen. Een groep virussen die rhinovirussen worden genoemd, is de meest voorkomende oorzaak. Rhinovirussen hebben de neiging verkoudheid te veroorzaken in de lente en de herfst.
Je kunt verkouden worden door:
- de hand van een besmette persoon aanraken nadat deze zijn neus heeft afgeveegd of gesnoten
- iets aanraken dat een besmette persoon zojuist heeft aangeraakt
- de neus van een besmet kind afvegen
- het virus inademen nadat een besmette persoon hoest of niest
Aanvulling uit andere bronnen:
Virussen, meestal (80%) door het rinovirus, soms (10-15%) door het coronavirus, een enkele keer (5-15%) is griep (influenza) de oorzaak.
Vaak zijn er meerdere virussen aanwezig die de infectie veroorzaken. In totaal worden meer dan tweehonderd virussen in verband gebracht met verkoudheid.
Symptomen
In eerste instantie heb je:
- een zere of zere keel
- een loopneus met dunne, heldere afscheiding (vloeistof)
- soms lichte koorts
Later heb je:
- een verstopte neus of een loopneus met dikke gele of groene afscheiding
- zich moe en ziek voelen
- een hoest, die maximaal 2 weken kan aanhouden
Ga onmiddellijk naar een arts als u hoge koorts, zeer ernstige hoofdpijn, huiduitslag, moeite met ademhalen of pijn op de borst heeft. U heeft waarschijnlijk een infectie die ernstiger is dan een verkoudheid.
Verkoudheid kan astma-aanvallen veroorzaken bij mensen met astma. Verkoudheid kan ook leiden tot oor- of sinusinfecties.
Aanvulling uit andere bronnen:
De meest gebruikelijke zijn hoesten (50%), niezen, een loopneus, verstopte neus en keelpijn (40%).
Vaak ook spierpijn (50%), vermoeidheid, hoofdpijn en gebrek aan eetlust. Soms rode, jeukende ogen.
Koorts komt weinig voor bij volwassenen, gebruikelijker bij peuters en kleuters.
Let op. Hoesten als gevolg van verkoudheid is meestal minder ernstig / heftig dan hoesten ten gevolge van griep (influenza).
Hoesten en koorts bij volwassenen duidt vaak op griep.
Een aantal virussen dat verkoudheid veroorzaakt, leidt soms niet tot symptomen.
De kleur van het opgehoestte slijm (sputum) kan variëren van kleurloos tot geel of groen.
De kleur daarvan geeft niet aan of de infectie is veroorzaakt door een bacterie of een virus.
Diagnose
Artsen kunnen meestal op basis van uw symptomen vaststellen dat u verkouden bent.
Behandeling
Artsen kunnen u vertellen om:
- rust thuis
- drink veel vloeistoffen
- gebruik 's nachts een luchtbevochtiger of verdamper om comfortabeler te slapen
Artsen kunnen ook vrij verkrijgbare medicijnen voorstellen om u te helpen zich beter te voelen terwijl u wacht tot uw verkoudheid verdwijnt:
- paracetamol of ibuprofen kunnen de pijn van een zere keel of pijnlijke spieren verminderen en kunnen ook de koorts verlagen
- decongestiva kunnen een verstopte neus veroorzaken
- antihistaminica kunnen een loopneus opdrogen en stoppen met niezen
- bepaalde hoestmedicijnen kunnen het slijm verdunnen, waardoor het hoesten gemakkelijker wordt of u ervan weerhoudt te hoesten
- gorgelen met zout water kan keelpijn verzachten
Het kan zijn dat u twee of meer van deze geneesmiddelen in één product aantreft, zoals een middel tegen hoest en verkoudheid. Neem contact op met uw arts of apotheker als u vragen heeft over medicijnen tegen verkoudheid.
Decongestiva en antihistaminica kunnen bij zeer jonge kinderen bijwerkingen veroorzaken. Ze mogen niet worden gegeven aan kinderen jonger dan 4 jaar. Neusdruppels met zout water kunnen aan jonge kinderen worden gegeven en kunnen een verstopte neus helpen verlichten.
Antibiotica en bestaande antivirale medicijnen werken niet tegen verkoudheid.
Aanvulling uit andere bronnen:
- zelf
- er zijn geen medicijnen of kruidenmiddelen waarvan is bewezen dat ze de duur van de infectie verkorten
- symtoom verlichting: voldoende rust, voldoende drinken om vochttekort te voorkomen en gorgelen met warm zout water
- stomen kan de klacht tijdelijk verlichten
- bij vastzittend slijm (je blijft maar hoesten) in de luchtwegen: Bisolvon of eem merkloos alternatief waar broomhexine in zit
- Wolffers, Medicijnen 2006-2007: bisolvon is niet effectief
- veel effecten van de behandeling worden toegeschreven aan het placebo-effect
- wat niet helpt
- slapen met een ui naast je bed helpt niet
- koud douchen helpt niet
- antibiotica helpt niet (want het is een virusinfectie)
- antibiotica tijdens een verkoudheid is slecht voor je: het tast de balans van bacteriën in je darmen aan die juist voor een goede opname van voedingsstoffen en een goed werkend immuunsysteem zorgt
- extra vitamine C helpt niet
- je neus ophalen i.p.v. snuiten helpt niet
- arts
- niet nodig bij een 'gewone' verkoudheid
- er zijn geen werkzame antivirale medicijnen voor verkoudheid
- antibiotica werken niet bij virusinfecties, maar wordt soms voorgeschreven omdat men dat van een arts verwacht, al veroorzaken de bijwerkingen van antibiotica algemene schade
- antibiotica wordt soms voorgeschreven omdat het moeilijk is infecties uit te sluiten die wel met antibiotica behandeld kunnen worden
Preventie
Vaak je handen wassen met water en zeep is de beste manier om verkoudheid te voorkomen.
Als u verkouden bent, onderneem dan stappen om te voorkomen dat anderen besmet raken:
- nies of hoest in een zakdoekje en gooi het gebruikte zakdoekje in de prullenbak
- was uw handen of gebruik een handdesinfecterend middel nadat u gebruikte tissues hebt aangeraakt, zelfs die van uzelf
- maak huishoudelijke voorwerpen, zoals speelgoed en deurklinken, schoon met een ontsmettingsmiddel (een vloeistof die ziektekiemen doodt)
- blijf thuis van je werk of school totdat je symptomen beginnen te verdwijnen; misschien wil je in een andere kamer slapen dan gezonde familieleden
Aanvulling uit andere bronnen:
- de enige effectieve manier om verkoudheid te voorkomen, is fysiek de verspreiding van de virussen te voorkomen; mondkapjes en vaak handen wassen
- vermijd plekken waar veel mensen dicht op elkaar zijn (café, openbaar vervoer, school)
- isolatie van geïnfecteerde personen is niet mogelijk, omdat de ziekte zo wijdverbreid is en de symptomen niet specifiek zijn
- er is onvoldoende bewijs dat aantoont dat het aanhouden van een grotere fysieke of sociale afstand nuttig is
Er is geen vaccin omdat er zoveel verschillende virale veroorzakers zijn en de virussen snel veranderen (muteren)
Aanvulling uit andere bronnen:
Hoe lang duurt het
De meeste symptomen worden minder met een week. Maar helemaal over dat kan nog wel anderhalve week extra duren.
Extra info
Als er al ernstige complicaties optreden, is dat meestal bij mensen die heel oud of heel jong zijn of een verzwakt immuunsysteem hebben.
Er kunnen bijkomende bacteriële infecties optreden die leiden tot keel- (faryngitis) of bijholteontsteking (sinusitis) of een oorinfectie.
Sinusitis doet zich voor in naar schatting 8% van de gevallen en kan indien onbehandeld chronisch worden en is dan zeer lastig te behandelen, anders dan met een operatie.
Oorinfecties treden op in 30% van de gevallen.
Kun je van kou verkouden worden?
Nee. Een verkoudheid is een virusinfectie. Dat virus krijg je door anderen 'aangereikt'.
Maar hoe komt het dan dat er in de herfst en winter, als het kouder is, veel meer mensen verkouden en grieperig zijn?
De reden is eigenlijk heel simpel: doordat er veel meer binnen gezeten wordt met de ramen dicht en de verwarming aan.
Kijk bijvoorbeeld naar scholen. Kinderen spelen minder buiten. En in klaslokalen wordt veel minder geventileerd dan in het voorjaar en de zomer.
Wanneer iedereen dicht op elkaar zit, is de kans dat virussen worden overgedragen veel groter.
Je wordt dus niet verkouden van kou, maar bent wel vatbaarder voor een infectie als je het koud hebt.
Dit komt doordat je slijmvliezen bij kou slechter doorbloeden en de afweer daardoor minder werkt.
Ook moet het lijf bij kou harder werken om warm te blijven, daardoor is de weerstand ook niet optimaal.
Skepter.
Kun je van de airco verkouden worden?
Nee. Een airco koelt de ruimte en haalt het vocht uit de lucht.
Wordt de luchtvochtigheid erg laag, dan kunnen we sneller last krijgen van geïrriteerde slijmvliezen en droge ogen.
Daarbij is irritatie natuurlijk niet hetzelfde is als een verkoudheid.
Het belangrijkste is dat het verschil in temperatuur tussen binnen en buiten niet te groot is.
Temperatuurovergangen veroorzaken een stressreactie bij het lichaam.
Dit betekent overigens niet dat die temperatuurschommelingen een verkoudheid kunnen veroorzaken.
Wel kan de afkoeling van ons lichaam en verminderde doorbloeding van de neus- en keelholte veroorzaken, waardoor ons afweermechanisme minder goed werkt.
Daarnaast vermenigvuldigt het virus zich gemakkelijker bij lagere temperaturen, dus dan zou het iets makkelijker kunnen toeslaan.
Een onjuiste afstelling van een airco kan er voor zorgen dat de filters vol komen te zitten en dat zijn broeinesten voor virussen en bacteriën.
Verkoudheid - Griep
Griep is soms lastig te onderscheiden van verkoudheid, Maar griep (influenza) is echt iets anders.
Een verkoudheid heb je 1-3x per jaar, griep eens in de zoveel jaar.
In tegenstelling tot verkoudheid is er bij griep is er altijd sprake van (hoge) koorts.
Bij griep voel je je veel slechter dan bij verkoudheid.
Complicaties
Bronchitis.
|
|
|
|
|
Bronnen: