Ooglid gezwollen meer ogen  

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?
Iemand kan een zwelling aan een of beide oogleden ervaren. De zwelling kan pijnloos zijn of gepaard gaan met jeuk of pijn. Ooglidzwelling is te onderscheiden van uitpuilende ogen, hoewel enkele aandoeningen beide kunnen veroorzaken.

Zie ook ooglid woekeringen.

Oorzaak   
Ooglidzwelling heeft vele oorzaken. Ze is meestal het gevolg van een ooglidaandoening, maar kan ook het gevolg zijn van aandoeningen in en rond de oogkas (orbit) of van aandoeningen elders in het lichaam die een wijdverspreide zwelling veroorzaken.

Veel voorkomende oorzaken
De meest voorkomende oorzaken van ooglidzwelling zijn allergisch, waaronder:

  • plaatselijke allergie (contactgevoeligheid)
  • ruimere allergische reactie (bijvoorbeeld angio-oedeem of allergische rhinitis)

Zwelling op één plaats in één ooglid komt vaak voor en wordt meestal veroorzaakt door een verstopte olieklier (chalazion) of een bacteriële infectie van een haarzakje (stye of hordeolum).

Minder vaak voorkomende oorzaken
Minder vaak voorkomende oorzaken van ooglidzwelling zijn onder meer

  • aandoeningen die een algemene zwelling van het lichaam veroorzaken, met name een nierziekte genaamd nefrotisch syndroom
  • bacteriële infectie van de huid van de oogleden en rond de ogen (preseptale of periorbitale cellulitis)
  • chronische ontsteking van de ooglidranden (blepharitis)
  • onderactieve schildklier (hypothyreoïdie)
  • overactieve schildklier (hyperthyreoïdie)

Een overactieve schildklier kan uitpuilende oogballen veroorzaken, maar veroorzaakt geen gezwollen oogleden.

Zeldzame maar gevaarlijke oorzaken van ooglidzwelling zijn infectie in de oogkas en rond en achter het oog (orbitale cellulitis) en verstopping van een ader aan de basis van de hersenen door een geïnfecteerde bloedprop (caverneuze sinus trombose).

Evaluatie   
De volgende informatie kan mensen helpen beslissen of een evaluatie door een arts nodig is en hen helpen te weten wat ze tijdens de evaluatie kunnen verwachten.

Waarschuwingssignalen   
Bij mensen met een ooglidzwelling zijn bepaalde symptomen en kenmerken reden tot bezorgdheid. Deze omvatten:

Wanneer naar de huisarts   
Mensen met waarschuwingssignalen moeten onmiddellijk een arts raadplegen. Bij pijn willen mensen meestal binnen een dag of twee naar de dokter, zodat ze zich beter kunnen gaan voelen.

Wat de arts doet   
Artsen stellen eerst vragen over de symptomen en de medische voorgeschiedenis van de persoon. Daarna doen ze een lichamelijk onderzoek. Wat ze tijdens de voorgeschiedenis en het lichamelijk onderzoek vinden, suggereert vaak een oorzaak van de ooglidzwelling en de onderzoeken die mogelijk moeten worden gedaan (zie tabel Enkele oorzaken en kenmerken van ooglidzwelling).
Artsen vragen:

  • hoe lang de zwelling al bestaat
  • of de zwelling de bovenste en/of onderste oogleden van één of beide ogen betreft
  • of er sprake is van letsel (inclusief insectenbeten) of een oogoperatie
  • Of er sprake is van jeuk, pijn, hoofdpijn, veranderingen in het gezichtsvermogen, koorts of oogafscheiding
  • of er ook symptomen op andere plaatsen van het lichaam voorkomen
  • of de persoon aandoeningen heeft (bijvoorbeeld hart-, nier- of leverziekten) of geneesmiddelen gebruikt (bijvoorbeeld angiotensine-converterende enzymremmers) waarvan bekend is dat ze zwelling veroorzaken of veranderingen in de tolerantie voor koude of warmte vertoont die op een schildklierafwijking kunnen wijzen
  • of de persoon geneesmiddelen in of rond het oog gebruikt
  • of er veranderingen zijn in vrij verkrijgbare producten die op het gezicht of rond het oog worden gebruikt (bijvoorbeeld nieuwe make-up, gezichtscrèmes of reinigingsmiddelen of nieuw wasmiddel voor beddengoed of handdoeken)

Tijdens het lichamelijk onderzoek zoeken artsen naar tekenen van aandoeningen die andere delen van het lichaam kunnen aantasten, maar de aandacht gaat vooral uit naar de ogen. Ze kijken naar een loopneus en andere tekenen van allergieën, kiespijn of hoofdpijn, wat kan wijzen op een tand- of sinusinfectie, koorts, en veranderingen in de huid bij het oog.

Elke ooglid- of oogpijn wordt beoordeeld met behulp van een spleetlamp (een instrument waarmee een arts het oog onder sterke vergroting kan onderzoeken). De arts controleert de plaats en de kleur van de zwelling en of het ooglid gevoelig of warm is, of het gezichtsvermogen is aangetast, of de oogspieren normaal functioneren en of er afscheiding is.

Testen   
In de meeste gevallen kunnen artsen de oorzaak van een ooglidzwelling vaststellen op basis van de symptomen en de bevindingen bij het lichamelijk onderzoek, en zijn er geen tests nodig. Als artsen echter cellulitis of trombose van de holle ader vermoeden, maken ze onmiddellijk een computertomografie (CT-scan) of magnetische resonantiebeeldvorming (MRI-scan). Als een hart-, lever-, nier- of schildklieraandoening wordt vermoed, doen artsen laboratoriumtests en soms verschillende beeldvormende tests.

Behandeling   
De beste manier om ooglidzwelling te behandelen is het behandelen van de aandoening die de zwelling veroorzaakt. Er is geen specifieke behandeling voor de zwelling.

Belangrijke punten
  • ooglidzwelling kan worden veroorzaakt door een aandoening van het oog of ooglid of door een aandoening elders in het lichaam
  • mensen die plotseling dubbel zien of hun gezichtsvermogen verliezen, moeten onmiddellijk een arts raadplegen
  • mensen met koorts of een uitpuilend oog moeten indien mogelijk binnen enkele uren een arts raadplegen

Bronnen:

Laatste wijziging: 23 maart 2023
  Einde van de pagina