| Wanneer de dood nabij is |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Op een bepaald moment is het voor vrijwel alle mensen die stervende zijn en die de dood kunnen accepteren, gepast om te besluiten geen reanimatie (CPR – een noodprocedure die de hart- en longfunctie herstelt) te ondergaan. Stervende mensen, families en het zorgteam moeten ook andere belangrijke beslissingen over medische zorg nemen en vastleggen (zoals of de stervende persoon in het ziekenhuis moet worden opgenomen of een beademingsapparaat moet gebruiken). Vaak vereist de uitvoering van deze beslissingen specifieke maatregelen (bijvoorbeeld het thuis klaar hebben liggen van medicijnen om de symptomen te behandelen). |
Als iemand naar verwachting thuis zal overlijden, moeten familieleden oefenen wie ze moeten bellen (zoals een arts of verpleegkundige van een hospice) en weten wie ze niet moeten bellen (zoals een ambulancedienst). Ze moeten ook hulp krijgen bij het inwinnen van juridisch advies en het regelen van begrafenis- of crematiediensten. De persoon of familie en het zorgteam moeten, indien van toepassing, vóór of onmiddellijk na het overlijden organen- en weefseldonatie bespreken. Het zorgteam is meestal wettelijk verplicht om deze gesprekken te voeren. Religieuze gebruiken kunnen van invloed zijn op de verzorging van het lichaam na het overlijden. Gebruiken die niet gebruikelijk zijn in de gemeenschap moeten vóór het overlijden worden besproken met het zorgteam, evenals met de stervende persoon of familieleden.
Stervende mensen en hun familieleden moeten ook voorbereid zijn op de kenmerkende fysieke tekenen dat de dood nabij is. Het bewustzijn kan afnemen. De ledematen kunnen koud worden en misschien blauwachtig of vlekkerig. De ademhaling kan onregelmatig worden. In de laatste uren kan verwarring en slaperigheid optreden.
Afscheidingen in de keel of het ontspannen van de keelspieren kunnen leiden tot luidruchtige ademhaling, ook wel het doodskraken genoemd. Het herpositioneren van de persoon, het beperken van de vochtinname of het gebruik van medicijnen om afscheidingen te drogen, kan het geluid minimaliseren. Een dergelijke behandeling is gericht op het comfort van de familie of verzorgers, omdat luidruchtige ademhaling optreedt op een moment dat de stervende zich daar niet bewust van is. Het doodskraken veroorzaakt geen ongemak voor de stervende. Deze ademhaling kan urenlang aanhouden en betekent vaak dat de dood binnen enkele uren of dagen zal intreden.
Op het moment van overlijden kunnen er enkele spiercontracties optreden en kan de borstkas op en neer gaan alsof er wordt geademd. Het hart kan enkele minuten na het stoppen van de ademhaling nog kloppen en er kan een korte stuiptrekking optreden. Tenzij de stervende een besmettelijke infectieziekte heeft die een risico vormt voor anderen, moeten familieleden ervan verzekerd zijn dat het aanraken, strelen en vasthouden van het lichaam van een stervende, zelfs nog enige tijd na het overlijden, acceptabel is. Over het algemeen is het voor naasten nuttig om het lichaam na het overlijden te zien.
De laatste momenten van iemands leven kunnen een blijvende indruk achterlaten op familieleden, vrienden en zorgverleners. Indien mogelijk moet de persoon zich in een rustige, stille en fysiek comfortabele omgeving bevinden. Familieleden moeten worden aangemoedigd om fysiek contact met de persoon te houden, bijvoorbeeld door elkaars hand vast te houden. Indien de persoon dat wenst, moeten familieleden, vrienden en geestelijken aanwezig zijn.
Bronnen: