| Overzicht van mond-, neus- en keelkanker | meer kanker |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
|
Vaak worden mond-, neus- en keelkankers door artsen samengenomen vanwege bepaalde overeenkomsten. Een van de overeenkomsten is het type kanker en de oorzaken. Meer dan 90% van de mond-, neus- en keelkankers zijn plaveiselcelcarcinomen, wat betekent dat de kanker zich ontwikkelt in de plaveiselcellen aan de binnenkant van de mond, neus of keel. De meeste mensen met mond-, neus- of keelkanker gebruiken tabak, drinken alcohol of beide. Een andere oorzaak van sommige soorten kanker is een virusinfectie. HPV kan mondkanker en keelkanker veroorzaken en het Epstein-Barr virus kan neus- en keelkanker veroorzaken.
De meest voorkomende plaatsen van mons-, neus- en keelkanker
- het strottenhoofd
- in de mond (inclusief de tong, de mondbodem en het harde deel van het monddak)
- het middelste deel van de keel (ook wel de oropharynx genoemd, die de achterwand van de mond, de tongbasis, de amandelen en het zachte deel van het monddak omvat)
Minder vaak voorkomende plaatsen voor deze kankers
- de holle ruimtes in de botten rond de neus (paranasale sinussen)
- de neusholte en neusgangen
- de bovenste keelholte (nasopharynx)
- het onderste deel van de keel (hypofarynx)
- de speekselklieren
Zie ook schildklierkanker en huidkanker voor informatie over tumoren van de schildklier en de huid. Voor kankers die de botten aantasten, inclusief het kaakbeen (osteosarcomen, kwaadaardige reuzenceltumoren, multipel myeloom en uitgezaaide tumoren).
Symptomen
De symptomen variëren afhankelijk van de plaats van de kanker. Veel voorkomende symptomen van mond-, neus- en keelkanker zijn onder meer:
- heesheid
- een knobbel in de hals
- een pijnlijke open wond of een gezwel in de mond
- moeite met slikken en daardoor gewichtsverlies
Soms zijn rode of witte vlekken (erythroplakia of leukoplakia) in de mond vroege symptomen.
Diagnose
- onderzoek door een arts of tandarts
- endoscopie
- biopsie
- beeldvormend onderzoek om de omvang te bepalen (stadiëring genoemd)
Sommige kankers in de mond veroorzaken aanvankelijk geen symptomen, maar kunnen door een arts of tandarts worden gezien of gevoeld tijdens een routineonderzoek van de mond. Als iemand symptomen heeft, kan de arts een flexibele kijkbuis, een endoscoop genaamd, gebruiken om de diepere gebieden in de mond, neus en keel te onderzoeken. De diagnose wordt gesteld door een weefselmonster, een biopsie genoemd, van de vermoedelijke kanker te onderzoeken. Artsen steken een naald in het gezwel om een kleine hoeveelheid weefsel te verkrijgen of snijden een klein stukje weg met een scalpel.
Stadiëringstest
Voordat ze de beste behandeling voor iemands mond-, neus- of keelkanker kunnen kiezen, voeren artsen stadiëringsonderzoeken uit om te bepalen hoe ver de kanker is gevorderd,
rekening houdend met de grootte van de kanker, het binnendringen in nabijgelegen weefsels en de verre verspreiding (uitzaaiing). Kanker van mond, neus en keel wordt in een
stadium ingedeeld op basis van de grootte, plaats en invasiviteit van de oorspronkelijke tumor, het aantal en de grootte van de uitzaaiingen naar de lymfeklieren in de hals
en aanwijzingen voor uitzaaiingen naar andere delen van het lichaam. Stadium I is het minst gevorderd en stadium IV het meest gevorderd.
Stageringstests voor mond-, neus- en keelkanker omvatten meestal beeldvormende tests, meestal computertomografie (CT-scan) en/of magnetic resonance imaging (MRI-scan) scans en soms een positron emissie tomografie (PET-scan) scan. Bij orofaryngeale kanker wordt ook rekening gehouden met de HPV-status.
Prognose
De uitkomst van mond-, neus- en keelkanker varieert sterk, afhankelijk van het type, de plaats, de oorzaak en het stadium van de kanker.
In het algemeen zijn de resultaten beter wanneer de kanker wordt vastgesteld en behandeld voordat deze is uitgezaaid.
Mensen met mond- en keelkanker veroorzaakt door HPV hebben een betere prognose dan mensen met tumoren veroorzaakt door tabak of alcohol.
Preventie
Het is belangrijk dat mensen risicofactoren voor mond-, neus- en keelkanker elimineren, dus iedereen moet stoppen met het gebruik van tabak
(roken en pruimtabak) en de hoeveelheid alcohol die ze drinken beperken. Het wegnemen van risicofactoren helpt ook voorkomen dat de ziekte terugkomt bij mensen
die voor kanker zijn behandeld.
De huidige vaccins tegen HPV richten zich op enkele van de HPV-stammen die mond- en keelkanker veroorzaken, dus vaccinatie kan voorkomen dat sommige van deze kankers zich ontwikkelen.
Behandeling
- chirurgie en/of bestraling
- soms chemotherapie
- palliatieve behandeling
De behandeling van mond-, neus- en keelkanker bestaat meestal uit chirurgie en/of bestraling. Chemotherapie is meestal niet de primaire behandeling, hoewel het soms aan andere behandelingen wordt toegevoegd. Omdat er zoveel factoren een rol spelen bij het kiezen van de juiste behandeling, werken teams van specialisten samen om de zorg voor een persoon te plannen.
Tenzij een kanker gemakkelijk te behandelen is, zijn maatregelen om iemands pijn en levenskwaliteit te beheersen (palliatieve behandeling genoemd) essentieel. Specialisten in pijnbestrijding en palliatieve zorg ontwikkelen plannen om iemands pijn, moeite met eten, verslikken in afscheidingen en andere lastige symptomen te beheersen. Palliatieve behandeling kan ook een operatie, bestraling of chemotherapie omvatten. Als een tumor bijvoorbeeld pijn veroorzaakt maar niet operatief kan worden verwijderd, kan bestraling van de tumor deze verkleinen, waardoor de pijn tijdelijk afneemt.
Bronnen:
| Laatste wijziging: 01 mei 2023 | Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |