Vegetatieve staat meer hersenen, ruggenmerg en zenuwstelsel  

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?
Er is sprake van een vegetatieve toestand als mensen met hersenletsel wakker lijken te zijn, maar geen doelbewuste handelingen uitvoeren of reageren op wat er om hen heen gebeurt.

  • iemand in een vegetatieve toestand heeft automatische basisbewegingen, zoals ademen, hoesten, geeuwen of slikken, maar doet niets doelgerichts
  • sommige mensen herstellen, maar de meesten sterven binnen 6 maanden
  • het is onwaarschijnlijk dat mensen die langer dan een paar maanden in een vegetatieve toestand verkeren, zullen herstellen

Een vegetatieve toestand verschilt van een coma doordat mensen hun ogen open hebben en wakker lijken te zijn.

Oorzaak   
Een vegetatieve toestand ontstaat wanneer:

  • het deel van de hersenen dat het denken en bewustzijn controleert stopt met werken
  • het deel van de hersenen dat de ademhaling, hartslag en bloeddruk regelt, blijft werken

Oorzaken zijn ernstige hersenbeschadiging door:

Symptomen   
Mensen in een vegetatieve toestand kunnen:

  • hun ogen openen en knipperen
  • slapen en wakker worden volgens een regelmatig schema
  • automatische basisbewegingen maken, zoals ademen, zuigen, kauwen, kokhalzen, hoesten en slikken
  • schrikken van harde geluiden

Mensen in een vegetatieve toestand kunnen dat niet:

  • zich bewust zijn van wat er om hen heen gebeurt
  • spreken of instructies opvolgen
  • met opzet denken of hun lichaam bewegen, bijvoorbeeld om zich terug te trekken van iets pijnlijks
  • bepalen wanneer ze plassen of ontlasting hebben

Mensen met enig bewustzijn kunnen in een minimaal bewuste toestand verkeren.

Diagnose   
Artsen vermoeden een vegetatieve toestand op basis van de symptomen van de persoon. Om het zeker te weten, kunnen ze:

  • de persoon gedurende een periode nauwlettend in de gaten houden om te zien of de persoon bij bewustzijn is en reageert
  • testen doen, zoals MRI-scan (magnetic resonance imaging) of CT-scan (computed tomorgraphy) van het hoofd
  • een EEG (elektro-encefalografie - een pijnloze test die de elektrische activiteit van de hersenen registreert) doen

Behandeling   
Er is geen behandeling om een vegetatieve toestand beter te maken. Mensen herstellen soms een beetje uit zichzelf, afhankelijk van wat hun oorspronkelijke probleem was en hoe ernstig het was. Mensen worden niet weer normaal, maar sommigen leren opnieuw praten en mensen begrijpen.
Iemand in een vegetatieve toestand heeft langdurige zorg nodig, waaronder:

  • sondevoeding
  • regelmatig draaien van het lichaam om decubitus te voorkomen
  • medicijnen om bloedstolsels te voorkomen
  • bewegen van de armen en benen om spierstijfheid te voorkomen
  • een slangetje (katheter) in de blaas om urine af te voeren
  • schoonmaken en baden

Als iemand al lange tijd in een vegetatieve toestand verkeert en geen tekenen van herstel vertoont, kunnen artsen met de familie praten over het niet geven van levensverlengende behandeling in het geval van een nieuwe ziekte of complicatie. Artsen en de familie overwegen wat de persoon zou willen en bekijken eventuele instructies in een levenstestament (advance directive).


Bronnen:

Laatste wijziging: 23 juli 2023

  Einde van de pagina