Aanvalstoornissen meer hersenen, ruggenmerg en zenuwstelsel  

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?
Aanvallen zijn veranderingen in de elektrische signalen van de hersenen. Een aanvalsstoornis is een probleem waardoor iemand aanvallen krijgt.

De hersenen bestaan uit zenuwcellen. Zenuwcellen praten met elkaar via elektrische signalen. Aanvallen treden op als te veel zenuwcellen allemaal tegelijk signalen uitzenden.

Tijdens een aanval kan iemand;

  • neervallen en beginnen te schudden
  • bewusteloos of verward raken

Meestal gaan de zenuwcellen zich na een paar minuten weer normaal gedragen en is de aanval voorbij.

Bel 112 voor dringende medische hulp of ga meteen naar het ziekenhuis als iemand een aanval heeft die langer dan 5 minuten duurt.

  • medicijnen kunnen aanvallen helpen voorkomen
  • epilepsie is één soort aanvalsstoornis
  • bij kinderen kan hoge koorts soms aanvallen veroorzaken (koortsaanvallen).

Wat is epilepsie?   
Epilepsie is een aanvalsstoornis waardoor je steeds opnieuw aanvallen krijgt.

Sommige mensen die een aanval hebben gehad, zullen nooit meer een aanval krijgen en hebben geen epilepsie. Mensen met epilepsie hebben veel aanvallen, maar het aantal aanvallen varieert. Sommige mensen met epilepsie hebben maar 1 of 2 aanvallen per jaar. Sommigen hebben elke dag aanvallen.

Oorzaak van een aanvalstoornis   
Meestal weten artsen niet waardoor iemand een epilepsieaanval krijgt.

Als je als baby voor het eerst een aanval krijgt, is de oorzaak meestal anders dan als je als volwassene voor het eerst een aanval krijgt.

Als de eerste aanval voor de leeftijd van 2 jaar optreedt, zijn de meest voorkomende oorzaken:

  • hoge koorts
  • problemen met de chemische balans van het lichaam, metabole stoornissen genoemd
  • een geboorteafwijking van de hersenen
  • zuurstofgebrek tijdens de geboorte
  • gebruik van bepaalde medicijnen door de moeder tijdens de zwangerschap

Als de eerste aanval na de leeftijd van 18 jaar optreedt, zijn de meest voorkomende oorzaken:

Als je maar 1 aanval hebt, wordt dit meestal veroorzaakt door:

Aanvallen kunnen worden veroorzaakt door knipperende lichten of videospelletjes (reflexepilepsie), maar dit is zeldzaam.

Wat gebeurt er tijdens een aanval   /p>

Voor een uitgebreide samenvatting (een contradictio in terminis?) lees epilepsie.

Je kunt symptomen hebben vóór een aanval (aura genoemd). Je kunt het volgende opmerken:

  • vreemde geur
  • vreemde smaak
  • gevoel van déjà vu (het gevoel dat iets wat nu gebeurt al eerder is gebeurd)
  • het gevoel dat je een aanval gaat krijgen

Tijdens een aanval ben je je niet bewust van wat er gebeurt en kun je niet praten of reageren. Je ademt echter nog wel.

Tijdens een aanval kun je:

  • neervallen en helemaal beginnen te trillen
  • blanco voor je uit staren of verward raken
  • slap worden en flauwvallen
  • niet kunnen praten
  • je rug krommen en er stijf uitzien
  • de controle over je blaas of darmen verliezen, waardoor je moet plassen of poepen

Soms hebben stuiptrekkingen (spierschokken en spasmen) alleen betrekking op een deel van het lichaam, zoals de arm en het been aan één kant.

Na de aanval kun je je een uur of twee een beetje verward voelen en symptomen hebben zoals:

  • hoofdpijn
  • pijnlijke spieren
  • je erg zwak en moe voelen

Als je een aanval krijgt terwijl je rijdt of op een ladder klimt, kun je jezelf of anderen verwonden.

Wat doen artsen na een aanval   
Artsen doen verschillende dingen, afhankelijk van of je al eerder aanvallen hebt gehad. Als je al eerder aanvallen hebt gehad, heb je meestal niet zoveel onderzoeken nodig.

Als dit je eerste aanval was, zullen artsen proberen te achterhalen wat de oorzaak was. De artsen zullen je onderzoeken en veel vragen stellen:

  • een elektro-encefalografie (EEG), een pijnloze, veilige test die de elektrische signalen van je hersenen meet.
  • bloedonderzoek of urineonderzoek
  • een elektrocardiogram (ECG), een snelle, pijnloze, veilige test die de elektrische banen van je hart en de snelheid en het patroon van je hartslagen meet.
  • magnetic resonance imaging (MRI), een beeldvormende test waarbij een sterk magnetisch veld wordt gebruikt om een gedetailleerd beeld van je hersenen te krijgen.
  • een ruggenprik (lumbaalpunctie), als artsen een herseninfectie vermoeden

Als je al eerder aanvallen hebt gehad en artsen je al grondig hebben onderzocht, heb je misschien geen onderzoeken nodig. Je arts zal je meestal willen zien en onderzoeken doen als:

  • je aanval langer duurde dan je normale aanval
  • je aanval anders was dan je normale aanval
  • je niet zo snel weer normaal bent als normaal.
  • je koorts hebt
  • je jezelf pijn hebt gedaan

Als je medicijnen gebruikt om aanvallen te voorkomen, doen artsen meestal een bloedtest om te zien of er genoeg medicijnen in je bloed zitten.

Artsen zullen een aanvalsstoornis bij je vaststellen als je 2 of meer aanvallen op verschillende tijdstippen hebt gehad.

Behandeling   
Als je een aanval hebt terwijl je bij de dokter of in het ziekenhuis bent, kunnen artsen je:

  • je medicijnen geven via een ader (IV) om een aanval te stoppen, als je aanval langer dan 5 minuten duurt

Als artsen de oorzaak van je aanvallen kunnen achterhalen, zullen ze de oorzaak behandelen.

Om aanvallen te voorkomen, zullen artsen:

  • je elke dag medicijnen tegen aanvallen laten innemen
  • je vertellen dat je alcohol, drugs en stress moet vermijden als deze je aanvallen uitlokken.

Het is heel belangrijk dat je je anti-aanvalmedicijn inneemt zoals je arts het heeft voorgeschreven. Het niet innemen van je medicijnen is een veel voorkomende reden voor het krijgen van een aanval.

Als je in de afgelopen 6 maanden een aanval hebt gehad, raden artsen je meestal aan om NIET:

  • elektrisch gereedschap bedienen
  • klimmen
  • zwemmen
  • baden in een badkuip
  • rijden

Zodra je 6 maanden zonder aanval bent, kun je deze dingen meestal weer doen.

Wat moet ik doen als iemand een aanval heeft?   

  • raak niet in paniek - de meeste aanvallen stoppen vanzelf na een minuut of twee.
  • houd de persoon uit de buurt van dingen die letsel kunnen veroorzaken (zoals trappen of scherpe voorwerpen)
  • maak strakke kleding rond de nek van de persoon los
  • rol de persoon op een zij
  • leg een kussen onder het hoofd van de persoon
  • blijf bij de persoon tot de aanval voorbij is
  • een dokter bellen

Ondanks wat je misschien hebt gehoord:

  • steek geen lepel of iets anders in de mond van de persoon
  • NIET proberen de tong van de persoon vast te houden

Bronnen:

Laatste wijziging: 07 december 2023
  Einde van de pagina