| Bloed in sperma | meer nieren, urinewegen |
| Hematospermie | |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat is het? Bloed in sperma (hematospermie genoemd, omdat sperma gemengd is met bloed in het sperma) kan een beangstigend symptoom zijn, maar het is meestal geen teken van een ernstig probleem. Bloed in sperma is meestal geen teken van kanker en heeft geen invloed op de seksuele functie. |
Sperma is samengesteld uit sperma van de bijbal en vloeistoffen van de zaadblaasjes, de prostaat en kleine slijmklieren die vloeistoffen leveren om het sperma te voeden. Bloed kan dus afkomstig zijn van letsel aan een van deze structuren.
Oorzaak
De meeste gevallen van bloed in sperma zijn:
- idiopathisch, d.w.z. ze ontstaan zonder waarschuwing en artsen kunnen geen oorzaak vinden
Zulke gevallen lossen vanzelf op binnen een paar dagen tot een paar maanden.
De meest bekende oorzaak is:
- prostaatbiopsie
Na een prostaatbiopsie kan de bloeding ongeveer een paar weken aanhouden. Bloedingen kunnen ook optreden tijdens de eerste twee weken na een vasectomie.
M0inder vaak voorkomende oorzaken zijn benigne prostaathyperplasie (een goedaardige vergroting van de prostaatklier), infecties (bijvoorbeeld prostatitis, urethritis of epididymitis) en prostaatkanker (bij mannen ouder dan 35 tot 40 jaar). Soms komt bloed in sperma voor bij mannen met tumoren van de zaadblaasjes en testikels. Een massa abnormale bloedvaten (hemangioom) in de urinebuis of in de kanalen die de testikels met de urinebuis verbinden (zaadleiders) kan ervoor zorgen dat er veel bloed in sperma verschijnt.
Schistosoma haematobium, een parasitaire worm die vaak infecties veroorzaakt (schistosomiasis) in Afrika, India en delen van het Midden-Oosten, kan de urinewegen binnendringen, waardoor er bloed in de urine en vaak ook in sperma verschijnt. Schistosomiasis is onwaarschijnlijk bij mannen die niet in deze gebieden hebben verbleven. Tuberculose kan bloed in sperma veroorzaken.
Evaluatie
Hoewel bloed in sperma alarmerend kan zijn, is het meestal niet ernstig en hoeft het niet onmiddellijk onderzocht te worden. De volgende informatie kan mannen helpen
om te beslissen wanneer een evaluatie door een arts nodig is en om te weten wat ze kunnen verwachten tijdens de evaluatie.
Waarschuwingssignalen
Bepaalde symptomen en kenmerken zijn reden tot bezorgdheid. Deze omvatten:
- bloedingen die langer dan 1 maand duren (tenzij er onlangs een prostaatklierbiopsie is uitgevoerd)
- een knobbel die in het scrotum kan worden gevoeld
- reizen naar een gebied waar schistosomiasis veel voorkomt
Wanneer naar de dokter gaan
Mannen met waarschuwingssignalen moeten naar een arts gaan. De timing is niet kritisch en een vertraging van een week of zo is niet schadelijk.
Mannen die geen waarschuwingssignalen hebben en jonger zijn dan 35 jaar hoeven niet naar de dokter, tenzij ze andere symptomen hebben,
zoals pijn in het scrotum of de lies of
pijn bij het plassen. Mannen die geen waarschuwingssignalen hebben en ouder zijn dan 35 moeten binnen een paar weken naar de dokter gaan.
Wat de dokter doet
Artsen stellen eerst vragen over de symptomen en de medische voorgeschiedenis van de man. Daarna doen ze een lichamelijk onderzoek.
Wat ze vinden tijdens de anamnese en het lichamelijk onderzoek suggereert vaak een oorzaak van het bloed en de onderzoeken die mogelijk gedaan moeten worden.
Artsen vragen:
- wanneer de man het bloed voor het eerst opmerkte
- of hij onlangs een ingreep aan de urinewegen heeft gehad, zoals een biopsie van de prostaatklier, letsel
- of hij symptomen heeft die kunnen wijzen op een infectie van de urinewegen (bijvoorbeeld bloed in de urine, moeite met starten of stoppen van de urinestraal, branderig gevoel tijdens het plassen of afscheiding uit de penis)
- of hij de neiging heeft om overmatig te bloeden of een aandoening heeft die bloedingen veroorzaakt
- of hij bloedverdunners of bloedplaatjesremmers gebruikt
- of hij een prostaataandoening heeft (bijvoorbeeld goedaardige prostaathyperplasie of bestraling voor prostaatkanker)
Artsen onderzoeken de genitaliën op roodheid, een knobbel of gevoeligheid. Met een digitaal rectaal onderzoek wordt de prostaat onderzocht op vergroting, gevoeligheid of een knobbel.
Artsen kunnen vaak bepalen welke oorzaken waarschijnlijk zijn na het afnemen van een anamnese en het uitvoeren van een onderzoek. De volgende informatie kan bijvoorbeeld aanwijzingen geven. Bij mannen met een abnormale prostaat die ontdekt wordt tijdens een digitaal rectaal onderzoek, is een prostaataandoening waarschijnlijk, zoals prostaatkanker, goedaardige prostaathyperplasie of prostatitis. Bij mannen met urethrale afscheiding is urethritis waarschijnlijk. Bij mannen met een gevoeligheid van de bijbal is epididymitis waarschijnlijk. Dergelijke afwijkingen zijn echter niet altijd de oorzaak van bloed in sperma. De meeste oudere mannen hebben bijvoorbeeld goedaardige prostaathyperplasie, maar toch hebben maar weinig van hen bloed in sperma.
Bij mannen met bloedingen die minder dan een maand duren, die niet in gebieden zijn geweest waar schistosomiasis heerst en die geen waarschuwingssignalen of afwijkingen bij onderzoek hebben, kan meestal geen oorzaak worden gevonden.
Testen
In de meeste gevallen, vooral bij mannen jonger dan 35 tot 40 jaar en bij mannen die onlangs een prostaatbiopsie hebben gehad, is bloed in sperma niet ernstig en
lost het vanzelf op. Meestal worden urineonderzoek
en een urinekweek gedaan.
Verder onderzoek is meestal niet nodig, tenzij er plasklachten zijn die wijzen op een infectie of andere aandoening. Als de arts echter bepaalde mogelijk ernstige
aandoeningen vermoedt, worden verdere tests uitgevoerd. Sommige artsen voeren bijvoorbeeld tests uit op
prostaatkanker bij mannen ouder dan 40 jaar.
Deze tests omvatten tests op prostaat-specifiek antigeen (PSA) en transrectale ultrasonografie (TRUS). Soms zijn beeldvorming door middel van magnetische resonantie (MRI-scan) en cystoscopie (waarbij een dunne, flexibele kijkbuis door de plasbuis wordt ingebracht zodat artsen in de plasbuis en blaas kunnen kijken) nodig. Sperma-inspectie en -analyse worden zelden gedaan.
Behandeling
Behandeling is gericht op de oorzaak als die bekend is. Vaak is er geen behandeling nodig en gaat het bloed vanzelf weg. Soms, zoals na een prostaatbiopsie,
kan het bloed in sperma enkele maanden blijven zitten.
Belangrijke punten
|
Bronnen:
| Laatste wijziging: 07 november 2023 | Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |