Vitamine B12 tekort meer voeding     cobalamine    ziekte van Addison-Biermer vertaling Merck Manual consumer version   vertaling Merck Manual professional version Wat is het?    De makkelijkst te beantwoorden vraag op deze pagina:  u hebt een tekort aan vitamine B12. Ongeveer 7 op de 100 mensen heeft te weinig vitamine B12. Mensen hebben bacteriën en schimmels die B12 maken. Die zitten in het eind van de dikke darm. Maar de vitamine B12 kan daar niet meer worden opgenomen in het lichaam. De enige manier om vitamine B12 binnen te krijgen is dus via voeding. Vitamine B12 uit voeding wordt in de maag aan een stofje gebonden en daarna in de dunne darm opgenomen in het bloed. Via het bloed komt vitamine op alle plekken waar het nodig is. Waar is vitamine B12 voor nodig? voor het maken van DNA. DNA zit in elke cel van uw lichaam. In het DNA zit alle erfelijke informatie. Het DNA bepaalt bijvoorbeeld welke kleur ogen of haar u heeft voor het maken van rode bloedcellen. Rode bloedcellen brengen zuurstof uit uw longen, via het bloed, naar alle delen van uw lichaam. Daarom wordt er meestal bij controle op het B12 gehalte ook gecontroleerd op het Hb gehalte voor een goede opbouw en het goed laten werken van uw zenuwen Pernicieuze anemie zonder anemie? Lees de link op stichtingb12tekort.nl. Symptomen, klachten    zenuwproblemen tintelingen gevoelloze vingers en tenen gevoel dat u op vilt loopt een been voelt koud aan bewegingen gaan minder precies (vaker dingen laten vallen) problemen met uw evenwicht bloedarmoede een moe en zwak gevoel snel kortademig worden bij inspanning duizeligheid het gevoel flauw te vallen hartkloppingen transpireren hoofdpijn oorsuizen maar: klachten van bloedarmoede komen meestal niet door een laag vitamine B12, maar door andere oorzaken soms hebben mensen met een laag vitamine B12 helemaal geen klachten; dan is onderzoek ook niet nodig Oorzaak    voeding waar te weinig B12 in zit: als u plantaardig eet (veganistisch: geen dierlijke producten zoals vlees, vis, melkproducten en eieren), geen producten met toegevoegd vitamine B12 gebruikt en ook geen vitamine B12 tabletten (met 2,8 microgram vitamine B12) slikt als u vegetarisch eet en weinig melkproducten of eieren gebruikt (een vegetariër die voldoende melkproducten en eieren eet, krijgt voldoende vitamine B12 binnen) B12 zit in:  vlees, vis, melk, boter, kwark, yoghurt, kaas, eieren te veel alcohol drinken in combinatie met weinig eten, maag en darmen nemen dan B12 minder goed op de intrinsic factor werkt onvoldoende er is een causaal verband tussen chronische gastritis door Helicobacter pylori en vitamine B12-deficiëntie. Een niet volledig uitgeroeide H. pylori-infectie kan op termijn de productie van intrinsieke factor ondermijnen, een factor die noodzakelijk is voor de binding en absorptie van vitamine B12. Dit kan leiden tot een vitamine B12-deficiëntie. Veelal wordt deze vorm van vitamine B12-tekort te laat opgemerkt, omdat de vitamine B12-spiegels in het bloedserum lang (laag-)normaal kunnen blijven, terwijl op weefselniveau reeds tekorten zijn. Geavanceerdere methoden om de vitamine B12-status te bepalen, zoals bepaling van de concentraties methylmalonzuur (MMA) en homocysteïne (tHcy) in het serum kunnen het bestaan van een dergelijke subklinische vitamine B12-deficiëntie aan het licht brengen. een darmziekte, zoals de ziekte van Crohn (ontsteking van de darm) langdurig gebruik van bepaalde medicijnen, zoals bepaalde maagtabletten (protonpompremmers) een middel tegen diabetes mellitus: metformine vaak en veel gebruik van lachgas: lachgas zorgt ervoor dat vitamine B12 niet meer werkt maagslijmvlies functioneert onvoldoende chronische ontsteking van het maagslijmvlies (atrofische gastritis, ook pernicieuze anemie genoemd). Bij ouderen is dit de meest voorkomende oorzaak van een tekort aan vitamine B12. Door de ontsteking maakt de maag veel minder maagzuur. Maagzuur is nodig voor de opname van vitamine B12 verderop in het maagdarmkanaal, in de darmen. Veel minder maagzuur betekent dus minder opname van vitamine B12 in het bloed. Preventie    preventie goede, gevarieerde voeding profylaxe (medische middelen om de ziekte te voorkomen) geen Behandeling    zelf zie 'oorzaak' medicijnen geen arts bloedonderzoek kan een laag B12 gehalte aantonen gebruikelijk is een check op Hb, MCV en B12 de huisarts zal uw voedingspatroon checken (zie 'Oorzaak') als dat voedingspatroon niet in orde is dan: voedingspatroon verbeteren elke dag een tablet met 1000 microgram B12 (zonder recept te koop bij drogist en apotheek), 3 maanden lang; daarna opnieuw bloedonderzoek als dat voedingspatroon wel in orde is dan wordt B12 waarschijnlijk onvoldoende via de maagwand opgenomen in het bloed omdat het maagvlies waarschijnlijk ontstoken is (dan hebben B12 tabletten ook geen zin). Dan moet B12 met de injectiespuit worden toegediend. De eerste 10 prikken krijgt u dan elke week of om de 3 of 4 dagen. Na 10 prikken is om de 2 maanden een prik genoeg. als uw huisarts denkt dat uw maagvlies ontstoken is, kan hij verder bloedonderzoek doen. Eventueel krijgt u een kijkonderzoek van de maag NB. bij schrijver dezes werd stomtoevallig een B12 tekort ontdekt (wie weet heb ik dat al jaren...) terwijl mijn voedingspatroon in orde is. Geen klachten aanwezig (maar in de lever zit voor een paar jaar B12 voorraad). De huisarts adviseerde injecties, maar dat heeft niet mijn voorkeur. Eerst maar eens een supplement in tabletvorm proberen (Lucovitaal, Vitamine B12 1000 microgram per dag, op basis van methylcobalamine). En tot mijn (en de huisarts) prettige verbazing zijn drie maanden later de bloedwaarden in orde. Kennelijk geven die tabletten een extra boost. Btw: met mijn maagwand is dus niks aan de hand. Ik moet ze wel levenslang blijven slikken, ach, 1 snoepje per dag... Leesvoer: Thuisarts.nl  Het onderstaande is de letterlijke vertaling uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals. Vitamine B12-tekort kan optreden bij veganisten die geen supplementen nemen of als gevolg van een absorptiestoornis. Er ontstaat bloedarmoede, met bleekheid, zwakte, vermoeidheid en, in ernstige gevallen, kortademigheid en duizeligheid tot gevolg. Een ernstig vitamine B12-tekort kan de zenuwen beschadigen, met tintelingen of gevoelsverlies in handen en voeten, spierzwakte, verlies van reflexen, moeite met lopen, verwardheid en dementie tot gevolg. De diagnose van een vitamine B12-tekort is gebaseerd op bloedonderzoek. Wanneer hoge doses vitamine B12-supplementen worden genomen, verdwijnen de symptomen als gevolg van bloedarmoede meestal. Symptomen als gevolg van zenuwbeschadiging en dementie bij oudere mensen, kunnen aanhouden. Vitamine B12 (cobalaminen) is, samen met foliumzuur, noodzakelijk voor de vorming en rijping van rode bloedcellen en de synthese van DNA (desoxyribonucleïnezuur), het genetisch materiaal van cellen. Vitamine B12 is ook nodig voor een normale zenuwfunctie. Goede bronnen van vitamine B12 zijn vlees (vooral rundvlees, varkensvlees, lever en ander orgaanvlees), eieren, verrijkte granen, melk, mosselen, oesters, zalm en tonijn. (Zie ook Overzicht van vitamines.) In tegenstelling tot de meeste andere vitaminen wordt B12 in grote hoeveelheden opgeslagen, voornamelijk in de lever, totdat het lichaam het nodig heeft. Als een persoon stopt met het consumeren van de vitamine, duurt het meestal 3 tot 5 jaar voordat de lichaamseigen voorraad van deze vitamine is uitgeput. Mensen moeten geen hoge doses vitamine B12 nemen als wondermiddel, maar verder lijkt de vitamine niet giftig te zijn; het consumeren van overmatige hoeveelheden B12 wordt niet aanbevolen. Vitamine B12 komt voor in voedingsmiddelen die afkomstig zijn van dieren. Normaal gesproken wordt vitamine B12 gemakkelijk opgenomen in het laatste deel van de dunne darm (ileum), dat naar de dikke darm leidt. Om geabsorbeerd te worden, moet de vitamine echter gecombineerd worden met intrinsieke factor, een eiwit dat in de maag wordt aangemaakt. Zonder intrinsieke factor verplaatst vitamine B12 zich door de darm en wordt het uitgescheiden in de ontlasting. Omdat vitamine B12 nodig is voor de vorming van rijpe bloedcellen, kan een tekort aan deze vitamine leiden tot bloedarmoede. De bloedarmoede wordt gekenmerkt door abnormaal grote rode bloedcellen (macrocyten) en abnormale witte bloedcellen. bloedarmoede kan zich pas 3 tot 5 jaar na het begin van het tekort ontwikkelen, omdat een grote hoeveelheid vitamine B12 in de lever wordt opgeslagen. Vitamine B12-tekort kan zenuwschade (neuropathie) veroorzaken, zelfs als er geen bloedarmoede ontstaat. Oorzaken van Vitamine B12-tekort Vitamine B12-tekort kan ontstaan als zich het volgende voordoet: mensen krijgen niet genoeg vitamine B12 binnen het lichaam absorbeert niet genoeg van de vitamine of slaat het niet voldoende op onvoldoende consumptie vitamine B12-tekort ontstaat bij mensen die geen dierlijke producten consumeren (veganisten), tenzij ze supplementen slikken. Als een veganistische moeder haar zuigeling borstvoeding geeft, loopt de zuigeling het risico op een vitamine B12-tekort. Een tekort als gevolg van onvoldoende consumptie is onwaarschijnlijk bij andere mensen De meest voorkomende oorzaak van vitamine B12-tekort is een gebrekkige absorptie. De volgende aandoeningen kunnen een gebrekkige absorptie veroorzaken: overgroei van bacteriën in een deel van de dunne darm verstoorde absorptie (malabsorptiestoornissen zoals coeliakie of bepaalde pancreasaandoeningen) ontstekingsdarmziekte die het laatste deel van de dunne darm aantast lintworminfectie AIDS bariatrische chirurgie voor gewichtsverlies operatie waarbij het deel van de dunne darm wordt verwijderd waar vitamine B12 wordt opgenomen geneesmiddelen zoals maagzuurremmers en metformine (gebruikt om diabetes te behandelen) herhaalde blootstelling aan lachgas gebrek aan intrinsieke factor verminderde zuurgraad van de maag (komt vaak voor bij oudere mensen) er kan een tekort zijn aan intrinsieke factor omdat abnormale antilichamen, geproduceerd door een overactief immuunsysteem, de maagcellen die intrinsieke factor produceren aanvallen en vernietigen - een auto-immuunreactie die auto-immune metaplastische atrofische gastritis wordt genoemd. Er kan een tekort aan intrinsieke factor zijn omdat het deel van de maag waar intrinsieke factor wordt geproduceerd operatief werd verwijderd. Vitamine B12-tekort door gebrek aan intrinsieke factor veroorzaakt een soort bloedarmoede die pernicieuze anemie wordt genoemd bij oudere mensen kan de opname onvoldoende zijn omdat de zuurgraad van de maag verminderd is. Een verminderde zuurgraad van de maag vermindert het vermogen van het lichaam om vitamine B12 uit de eiwitten in vlees te verwijderen. De vitamine B12 in vitaminesupplementen kan echter goed worden opgenomen, zelfs bij mensen met een verlaagd maagzuurgehalte ontoereikende opslag leveraandoeningen kunnen de opslag van vitamine B12 verstoren, omdat het grootste deel van de vitamine B12 in het lichaam in de lever wordt opgeslagen. Symptomen van vitamine B12-tekort: bloedarmoede als gevolg van een vitamine B12-tekort ontwikkelt zich geleidelijk, zodat het lichaam zich enigszins kan aanpassen. Daarom kunnen de symptomen mild zijn, zelfs als de bloedarmoede ernstig is. Symptomen van bloedarmoede zijn: bleekheid zwakheid vermoeidheid In ernstige gevallen veroorzaakt bloedarmoede kortademigheid, duizeligheid en een snelle hartslag. Soms vergroten de milt en de lever. Jongere volwassenen met pernicieuze anemie (door gebrek aan intrinsieke factor) hebben meer kans op maag- en andere maagdarmkankers. Bij mensen met zenuwbeschadiging worden de benen eerder en vaker aangetast dan de armen. Er zijn tintelingen in de voeten en handen, of het gevoel in de benen, voeten en handen is verdwenen. De armen en benen kunnen zwak aanvoelen. Mensen kunnen minder goed zien waar hun armen en benen zijn (positiezin) en voelen minder goed trillingen. Er ontstaat milde tot matige spierzwakte en reflexen kunnen verloren gaan. Lopen wordt moeilijk. Sommige mensen raken verwardheid, geïrriteerd en licht depressief. Een vergevorderd vitamine B12-tekort kan leiden tot delirium, paranoia (denken dat mensen van plan zijn hen kwaad te doen) en een verminderde mentale functie, inclusief dementie. Diagnose van vitamine B12-tekort bloedonderzoek soms endoscopie Meestal wordt een vitamine B12-tekort vermoed als bij routinebloedonderzoek grote rode bloedcellen worden gevonden. Artsen vermoeden het soms wanneer mensen typische symptomen van zenuwbeschadiging hebben, zoals tintelingen of verlies van gevoel. Als het tekort wordt vermoed, wordt het vitamine B12-gehalte in het bloed gemeten. Meestal meten artsen ook het foliumzuurgehalte in het bloed om foliumzuurtekort uit te sluiten, dat ook kan leiden tot grote rode bloedcellen. Als een tekort aan vitamine B12 wordt bevestigd bij een oudere persoon, worden geen andere tests gedaan omdat de oorzaak, zoals een lage zuurgraad van de maag, meestal niet ernstig is. Bij een jongere persoon kunnen andere tests, waaronder bloedonderzoek, worden gedaan om de oorzaak vast te stellen. Endoscopie (gebruik van een flexibele kijkbuis om interne structuren rechtstreeks te onderzoeken) kan worden gedaan om te controleren op vernietiging van maagcellen die intrinsieke factor produceren. Preventie van vitamine B12-tekort Voor zuigelingen van veganistische moeders helpt het om direct na de geboorte te beginnen met vitamine B12-supplementen om een vitamine B12-tekort te voorkomen. Behandeling van vitamine B12-tekort vitamine B12-supplementen oudere mensen met een vitamine B12-tekort hebben baat bij het slikken van vitamine B12-supplementen, omdat het tekort meestal het gevolg is van problemen met de opname van de vitamine uit vlees. Zij kunnen de vitamine gemakkelijker opnemen uit supplementen dan uit vlees. De behandeling van vitamine B12-tekort of pernicieuze anemie bestaat uit hoge doses vitamine B12-supplementen. Als mensen het tekort hebben maar geen symptomen, kan de vitamine via de mond worden ingenomen. bloedonderzoek wordt periodiek uitgevoerd om te controleren of het vitamine B12-niveau weer normaal is en blijft. voor mensen met zenuwbeschadiging, vitamine B12 toegediend via injectie mensen die zeer lage vitamine B12-spiegels hebben of symptomen als gevolg van zenuwbeschadiging krijgen meestal vitamine B12 toegediend door injectie in een spier. De injecties, die ook zelf kunnen worden toegediend, worden gedurende enkele weken dagelijks of wekelijks gegeven totdat de vitamine B12-spiegel weer normaal is. Daarna worden voor onbepaalde tijd eenmaal per maand injecties gegeven, tenzij de aandoening die het tekort veroorzaakt kan worden verholpen. bloedarmoede verdwijnt meestal na ongeveer 6 weken. Maar als ernstige symptomen als gevolg van zenuwbeschadiging maanden of jaren aanhouden, kunnen ze blijvend worden. Bij de meeste oudere mensen met een vitamine B12-tekort en dementie verbetert de mentale functie niet na behandeling.  Het onderstaande is de letterlijke vertaling uit de online versie van de Merck Manual, professional version.    Lees meer over de Merck Manuals. Vitamine B12-tekort Een tekort aan vitamine B12 uit de voeding is meestal het gevolg van een gebrekkige absorptie, maar ook veganisten die geen vitaminesupplementen nemen, kunnen een tekort krijgen. Een tekort veroorzaakt megaloblastaire anemie, schade aan de witte stof van het ruggenmerg en de hersenen, en perifere neuropathie. De diagnose wordt meestal gesteld door het serum vitamine B12 gehalte te meten. De Schilling-test helpt de etiologie te bepalen. De behandeling bestaat uit orale of parenterale vitamine B12. Folaat (foliumzuur) mag niet in plaats van vitamine B12 worden gebruikt, omdat folaat de bloedarmoede kan verlichten maar de neurologische stoornissen kan doen toenemen. Cobalamine is een algemene term voor verbindingen met biologische vitamine B12 activiteit. Deze verbindingen zijn betrokken bij het nucleïnezuurmetabolisme, de methyloverdracht en de synthese en het herstel van myeline. Ze zijn nodig voor de vorming van normale rode bloedcellen en een normale neurale functie. Voedingsbronnen van vitamine B12 zijn onder meer vlees (vooral rundvlees, varkensvlees en orgaanvlees [bv. lever]), gevogelte, eieren, verrijkte granen, melk en melkproducten, en zeevruchten zoals mosselen, oesters, makreel en zalm. Voedselgebonden vitamine B12 komt vrij in het zure milieu van de maag en wordt gebonden aan R-eiwit (haptocorrine). De pancreasenzymen splitsen dit B12-complex (B12-R-eiwit) in de dunne darm. Na splitsing bindt intrinsieke factor, afgescheiden door pariëtale cellen in het maagslijmvlies, zich met vitamine B12. Intrinsieke factor is nodig voor de absorptie van vitamine B12, die plaatsvindt in het terminale ileum. Vitamine B12 in plasma is gebonden aan transcobalamine I en II. Transcobalamine II is verantwoordelijk voor de afgifte van vitamine B12 aan de weefsels. De lever slaat grote hoeveelheden vitamine B12 op. Enterohepatische reabsorptie helpt vitamine B12 vast te houden. De voorraad vitamine B12 in de lever kan normaal gesproken 3 tot 5 jaar in de fysiologische behoefte voorzien als de inname van B12 stopt (bijv. bij mensen die veganist worden) en maanden tot 1 jaar als de enterohepatische reabsorptiecapaciteit afwezig is. Grote hoeveelheden vitamine B12 lijken niet toxisch te zijn, maar worden niet aanbevolen voor regelmatig gebruik (d.w.z. als een algemeen tonicum). Etiologie van vitamine B12-tekort Vitamine B12-tekort kan het gevolg zijn van: onjuiste inname ontoereikende absorptie verminderde opname gebruik van bepaalde medicijnen Onvoldoende inname van vitamine B12 is mogelijk bij veganisten, maar is verder onwaarschijnlijk. Borstgevoede baby's van veganistische moeders kunnen een vitamine B12-tekort ontwikkelen tegen de leeftijd van 4 tot 6 maanden, omdat bij deze baby's de levervoorraden (die normaal gesproken groot zijn bij andere baby's) beperkt zijn en hun snelle groei leidt tot een grote vraag. Onvoldoende opname van vitamine B12 is de meest voorkomende oorzaak van een tekort (zie tabel Oorzaken van Vitamine B12 Tekort). Bij ouderen is een gebrekkige absorptie meestal het gevolg van een verminderde zuursecretie. In dergelijke gevallen kan kristallijne vitamine B12 (zoals die verkrijgbaar is in vitaminesupplementen) worden geabsorbeerd, maar wordt de aan voedsel gebonden vitamine B12 niet vrijgemaakt en normaal geabsorbeerd. Onvoldoende absorptie kan voorkomen bij het blinde lussyndroom (met overgroei van bacteriën) of een lintworminfectie bij vissen; in deze gevallen gebruiken bacteriën of parasieten ingenomen vitamine B12, zodat er minder beschikbaar is voor absorptie. De vitamine B12-absorptie kan onvoldoende zijn als de ileale absorptieplaatsen vernietigd zijn door een darmontsteking of operatief verwijderd zijn. Minder vaak voorkomende oorzaken van onvoldoende vitamine B12-absorptie zijn chronische pancreatitis, maag- of bariatrische chirurgie, malabsorptiesyndromen, AIDS, gebruik van bepaalde medicijnen (bijv. maagzuurremmers, metformine), herhaalde blootstelling aan stikstofmonoxide, en een genetische aandoening die malabsorptie in het ileum veroorzaakt (Imerslund-Graesbeck-syndroom). Minder vaak veroorzaakt een verminderde benutting van vitamine B12 of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen een vitamine B12-tekort. Pernicieuze anemie wordt vaak als synoniem gebruikt voor vitamine B12 tekort. Echter, pernicieuze anemie verwijst specifiek naar anemie als gevolg van vitamine B12 tekort veroorzaakt door een auto-immuun metaplastische atrofische gastritis met verlies van intrinsieke factor. Patiënten met klassieke pernicieuze anemie, meestal jongvolwassenen, lopen een verhoogd risico op maag- en andere gastro-intestinale kankers. Symptomen en tekenen van Vitamine B12-tekort Bloedarmoede ontwikkelt zich meestal sluipend. De bloedarmoede is vaak ernstiger dan de symptomen doen vermoeden, omdat de trage ontwikkeling fysiologische aanpassing mogelijk maakt. Soms treden splenomegalie en hepatomegalie op. Verschillende gastro-intestinale symptomen, waaronder gewichtsverlies en slecht gelokaliseerde buikpijn, kunnen optreden. Glossitis, gewoonlijk omschreven als branderig gevoel op de tong, is zeldzaam. Neurologische symptomen ontwikkelen zich onafhankelijk van en vaak zonder hematologische afwijkingen. Subacute gecombineerde degeneratie verwijst naar degeneratieve veranderingen in het zenuwstelsel als gevolg van vitamine B12-deficiëntie; ze treffen vooral de witte stof in de hersenen en het ruggenmerg. Demyeliniserende of axonale perifere neuropathieën kunnen voorkomen. In een vroeg stadium gaat een verminderd gevoel van positie en trilling in de extremiteiten gepaard met lichte tot matige zwakte en hyporeflexie. In latere stadia treden spasticiteit, extensor plantaire reacties, groter verlies van positie en vibratiegevoel in de onderste ledematen, en ataxie op. Deze tekorten kunnen zich ontwikkelen in een kousenbandverdeling. Tactiele, pijn- en temperatuursensaties blijven meestal gespaard, maar kunnen bij ouderen moeilijk te beoordelen zijn. Sommige patiënten zijn ook prikkelbaar en licht depressief. Paranoia (megaloblastaire waanzin), delirium, verwardheid en, soms, posturale hypotensie kunnen in gevorderde gevallen voorkomen. De verwardheid kan moeilijk te onderscheiden zijn van leeftijdsgebonden vormen van dementie, zoals de ziekte van Alzheimer. Diagnose van vitamine B12-tekort volledig bloedbeeld (CBC) en vitamine B12- en folaatspiegels soms methylmalonzuurgehalte of Schilling-test Het is belangrijk te onthouden dat ernstige neurologische aandoeningen kunnen optreden zonder anemie of macrocytose. De diagnose van vitamine B12-deficiëntie is gebaseerd op een CBC en vitamine B12- en folaatspiegels. CBC detecteert meestal megaloblastaire anemie. Weefseltekort en macrocytose kunnen voorafgaan aan de ontwikkeling van anemie. Een vitamine B12-spiegel < 200 pg/mL (< 145 pmol/L) wijst op vitamine B12-deficiëntie. De foliumzuurspiegel wordt gemeten omdat vitamine B12-deficiëntie moet worden onderscheiden van foliumzuurdeficiëntie als oorzaak van megaloblastaire anemie; foliumzuursuppletie kan vitamine B12-deficiëntie maskeren en kan megaloblastaire anemie verlichten maar de neurologische stoornissen laten voortduren of zelfs versnellen. Wanneer het klinisch oordeel vitamine B12-deficiëntie suggereert, maar de vitamine B12-spiegel laag-normaal is (200 tot 350 pg/mL [145 tot 260 pmol/L]) of de hematologische indexen normaal zijn, kunnen andere tests worden gedaan. Deze omvatten het meten van het volgende: serum methylmalonzuur (MMA) niveaus: Een verhoogd MMA-gehalte wijst op een vitamine B12-tekort, maar kan ook het gevolg zijn van nierfalen. MMA-spiegels kunnen ook worden gebruikt om de reactie op behandeling te controleren. MMA-spiegels blijven normaal bij foliumzuurdeficiëntie. homocysteïneniveaus: De niveaus kunnen verhoogd zijn bij zowel vitamine B12 als foliumzuurdeficiëntie. minder vaak voorkomend is het holotranscobalamine II gehalte (transcobalamine II-B12 complex): Wanneer het holotranscobalamine II gehalte < 40 pg/mL (< 30 pmol/L) is, is er sprake van een vitamine B12 tekort. Nadat vitamine B12-deficiëntie is vastgesteld, kunnen aanvullende tests (bijv. Schilling-test) aangewezen zijn voor jongere volwassenen, maar meestal niet voor ouderen. Tenzij de inname van vitamine B12 duidelijk onvoldoende is, kunnen serum gastrinegehaltes of auto-antilichamen tegen intrinsieke factor worden gemeten; de sensitiviteit en specificiteit van deze tests kunnen slecht zijn. Schilling-test De Schilling-test is alleen nuttig als de diagnose van intrinsieke factor-deficiëntie belangrijk is, zoals bij klassieke pernicieuze anemie. Bij de meeste oudere patiënten is deze test niet nodig. De Schilling-test meet de absorptie van vrije radioactief gemerkte vitamine B12. Radioactief gemerkte vitamine B12 wordt oraal toegediend, binnen 1 tot 6 uur gevolgd door 1000 mcg (1 mg) parenterale vitamine B12, die de opname van radioactief gemerkte vitamine B12 door de lever vermindert. De geabsorbeerde radioactief gemerkte vitamine B12 wordt uitgescheiden in de urine, die 24 uur lang wordt opgevangen. De uitgescheiden hoeveelheid wordt gemeten, en het percentage van de totale hoeveelheid radioactief gemerkte vitamine B12 wordt bepaald. Als de absorptie normaal is, komt = 9% van de toegediende dosis in de urine terecht. Een verminderde uitscheiding in de urine (< 5% als de nierfunctie normaal is) wijst op een ontoereikende vitamine B12-absorptie. Een verbeterde absorptie na toevoeging van intrinsieke factor aan radioactief gemerkte vitamine B12 bevestigt de diagnose van pernicieuze anemie. De test is vaak moeilijk uit te voeren of te interpreteren door onvolledige urineverzameling of nierinsufficiëntie. Omdat de Schilling-test niet de absorptie van eiwitgebonden vitamine B12 meet, kan de test geen gebrekkige bevrijding van vitamine B12 uit voedsel opsporen, wat vaak voorkomt bij ouderen. De Schilling-test vitamine B12 en kan een tekort maskeren, dus het moet alleen worden gedaan na alle andere diagnostische tests en therapeutische proeven. Als malabsorptie wordt vastgesteld, kan de Schilling-test herhaald na een antibioticumkuur van 2 weken. Als de malabsorptie wordt verholpen door een antibioticumkuur, is de waarschijnlijke oorzaak een overgroei van bacteriën in de darmen (bv. blind-loop-syndroom). Behandeling van vitamine B12-tekort Vitamine B12 supplement Vitamine B12 1000 tot 2000 mcg oraal kan eenmaal daags worden gegeven aan patiënten die geen ernstig tekort of neurologische symptomen of verschijnselen hebben. Een nasaal gelpreparaat van vitamine B12 is verkrijgbaar tegen een hogere prijs. Grote orale doses kunnen door massa-actie worden geabsorbeerd, zelfs wanneer de intrinsieke factor afwezig is. Als de methylmalonzuurspiegel (MMA) (soms gebruikt om de behandeling te controleren) niet daalt, kan het zijn dat patiënten geen vitamine B12 innemen. Bij ernstigere tekorten wordt vitamine B12 1 mg IM gewoonlijk 1 tot 4 keer per week gegeven gedurende een aantal weken totdat de hematologische afwijkingen zijn gecorrigeerd; daarna wordt het 1 keer per maand gegeven. Hoewel de hematologische afwijkingen meestal binnen 6 weken gecorrigeerd zijn (het aantal reticulocyten zou binnen 1 week moeten verbeteren), kan het veel langer duren voordat de neurologische symptomen verdwenen zijn. Neurologische symptomen die maanden of jaren aanhouden worden onomkeerbaar. Bij de meeste ouderen met een vitamine B12-tekort en dementie verbetert de cognitie niet na behandeling. Behandeling met vitamine B12 moet levenslang worden voortgezet, tenzij het pathofysiologische mechanisme van het tekort wordt gecorrigeerd. Zuigelingen van veganistische moeders moeten vanaf de geboorte extra vitamine B12 krijgen. Belangrijke punten: veel voorkomende oorzaken van vitamine B12 deficiëntie zijn ontoereikende hoeveelheden via de voeding (bijv. bij veganisten), verminderde absorptie, leeftijdsgerelateerde verminderde zuursecretie, en auto-immuun metaplastische atrofische gastritis (die pernicieuze anemie veroorzaakt) het tekort veroorzaakt vaak megaloblastaire anemie, verlies van positie en trillingsgevoel (wat vroeg optreedt en voortschrijdt), en in een gevorderd stadium paranoia, delirium en verwardheid doe een volledig bloedbeeld en meet vitamine B12 en folaat niveaus doe een Schilling-test bij jonge volwassenen en volwassenen van middelbare leeftijd met een vitamine B12-tekort behandel met extra vitamine B12 Bronnen: Merck Manual, professional version Merck Manual, consumer version Beers, Marc H. (red.), 2005, 2e druk. Merck Manual Medisch Handboek. Bohn Stafleu van Loghum. 1970 blz. ISBN 978-90-313-4300-5.  blz.904-905 Wiki hindrikdejong Stichting B12 tekort Independer B12 tekort nu.nl nieuws.umcg.nl link link link link Bron: Volkskarnt dd. 03 mei 2023. De vitamine B12 is een hype. Bij zeker 50 medische klachten zou het een heilzaam middel zijn. Maar hiervoor is geen wetenschappelijk bewijs. Terwijl de klinieken die het toepassen uit de grond schieten. Twee weken geleden was de stichting B12 Research Institute Foundation een van de winnaars van de 'Actie warm hart'-prijs, een heus geldbedrag van 10.000 euro, uitgereikt door de KRONCRV. Dit instituut wint deze prijs omdat het zich inzet voor 'het optimaliseren van de diagnose en behandeling van patiënten met een vitamine B12-tekort'. Dat klinkt als een goede zaak, maar in werkelijkheid is het dubieus. De mediadirecteur van KRONCRV zei bij de gelegenheid: 'We dragen deze (vijf) fantastische goede doelen graag een warm hart toe. Niet alleen door middel van een donatie, maar ook door hun met deze actie een podium te geven.' Op dat podium verkondigt B12 Research Institute Foundation dat 1,7 miljoen Nederlanders zouden kampen met een vitamine B12-tekort, en dankzij de donatie zullen zij het onderwerp meer op de kaart gaan zetten. Het is bekend dat een structureel tekort aan vitamine B12 kan leiden tot bloedarmoede of zenuwschade. Patiënten worden hiervoor behandeld in het ziekenhuis of door de huisarts. Maar rondom vitamine B12 heerst ook iets vaags. Zo bestaat er nog geen test waarmee een vitamine B12-tekort met zekerheid kan worden uitgesloten, of aangetoond. Bovendien komt het voor dat bij mensen per toeval een te laag vitamine B12-gehalte wordt gevonden, zonder dat zij bloedarmoede, zenuwschade of klachten hebben. Andersom komt ook voor: mensen die allerlei klachten ervaren, bijvoorbeeld angsten, libidoverlies, stem- of slaapproblemen en bij wie eveneens een te laag vitamine B12-gehalte wordt gevonden, maar zonder de aanwezigheid van bloedarmoede of zenuwschade. Ondanks gebrek aan wetenschappelijk bewijs voor een relatie tussen deze klachten en vitamine B12, verbinden mensen hun klachten aan het vermeende vitamine B12-tekort. Die onjuiste gedachte wordt gevoed door de opkomst van vitamine B12-klinieken, zoals het B12 Research Institute & Treatment Center BV., waarvan de eigenaar en een werknemer tevens de enige bestuursleden zijn van Stichting B12 Research Institute Foundation (de winnaar van de Actie warm hart prijs). In Nederland zijn meerdere vitamine B12-klinieken. Deze klinieken werken ongeveer hetzelfde; vitamine B12 is de remedie tegen bijna elke klacht. Zo zouden er volgens hen minstens 50 verschillende klachten zijn die kunnen worden toegeschreven aan een gebrek aan vitamine B12. Inmiddels krijgen ook patiënten met longcovid vitamine B12. Sterker nog, klanten (zowel volwassenen als kinderen) hoeven niet eens een te laag vitamine B12-gehalte in het bloed te hebben om toch behandeld te worden. Daarbij maken de klinieken gebruik van het feit dat een vitamine B12-tekort nooit geheel kan worden uitgesloten en overdosering praktisch niet mogelijk is; vitamine B12 is wateroplosbaar en men plast het overschot uit. De behandeling bij deze klinieken bestaat uitsluitend uit injecties met vitamine B12 - de wetenschap heeft al lang aangetoond dat het slikken van vitamine B12-supplementen (verkrijgbaar bij de drogist) voor bijna iedereen even effectief is, zelfs bij mensen met maag- of darmproblemen. De kosten voor een intake bij deze klinieken variëren tussen de 350 en 1.200 euro, vergoed door de zorgverzekeraar (lees: de samenleving). Nu is de vraag, als mensen minder last ervaren van hun klachten na de injecties ondanks gebrek aan ondersteunend wetenschappelijk bewijs, wat is daar dan op tegen? Artsen in Nederland mogen geen placebo's voorschrijven, tenzij in het kader van een wetenschappelijke studie. Nu zijn vitamine B12-injecties geen placebo. Immers, de injecties verhogen wel degelijk het vitamine B12-gehalte. Alleen is er óók sprake van een placebo-effect omdat er geen bewijs is dat een stijging van het vitamine B12-gehalte werkzaam is tegen de meer dan 50 klachten, waarvan de klinieken beweren dat de injecties deze zouden kunnen verhelpen. Wel is bekend dat juist injectie een sterker placebo-effect kent dan (nep)pillen of zalfjes. Daarnaast zijn de kosten voor een vitamine B12-behandeling door deze klinieken hoog en is het onterecht dat de samenleving deze moet dragen. De vitamine B12-hype kan niet los worden gezien van de groeiende wensgeneeskunde in onze samenleving. Voor elke kwaal moet een oorzaak worden gevonden en als het even kan het liefst nog van lichamelijke origine. De realiteit is weerbarstiger: we zijn allemaal weleens moe, somber of slapen slecht en in verreweg de meeste gevallen is daar geen lichamelijke aandoening voor aan te wijzen. De kans dat dit door een nog onontdekt vitamine B12-tekort wordt veroorzaakt, is zeldzaam. Als je toch die overtuiging hebt: koop een potje vitamine B12-pillen bij de drogist, slik drie maanden elke dag één pil en kijk wat het doet. Of nog beter: ga wandelen, sporten of een praatje maken met ouderen in een verzorgingstehuis. Omarm, hoe lastig dat ook kan zijn, dat het leven nu eenmaal niet altijd een feestje is. Bernard Leenstra is huisarts. Laatste wijziging: 25 maart 2014 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek   Einde van de pagina