Pseudomonas infecties meer infecties  

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat zijn Pseudomonas infecties
Een van de verschillende soorten van de gramnegatieve bacterie Pseudomonas, met name Pseudomonas aeruginosa, kan verschillende delen van het lichaam infecteren, vooral bij mensen met ernstige medische problemen of bij mensen die in het ziekenhuis zijn opgenomen.

  • de infecties variëren van milde uitwendige (aantasting van het oor of de haarzakjes) tot ernstige inwendige infecties (aantasting van de longen, de bloedbaan of de hartkleppen)
  • de symptomen variëren naar gelang van de plaats in het lichaam waar de infectie zich voordoet
  • identificatie van de bacterie in een monster van geïnfecteerd weefsel bevestigt de diagnose
  • antibiotica worden uitwendig toegediend voor uitwendige infecties of intraveneus toegediend voor ernstigere, inwendige infecties

Pseudomonas-bacteriën, waaronder Pseudomonas aeruginosa, komen overal ter wereld voor in bodem en water. Deze bacteriën houden van vochtige plaatsen, zoals gootstenen, toiletten, onvoldoende gechloreerde zwembaden en bubbelbaden, en verouderde of geïnactiveerde antiseptische oplossingen. Af en toe zijn deze bacteriën aanwezig in de oksels en de genitale zone van gezonde mensen.

Pseudomonas aeruginosa-infecties variëren van kleine uitwendige infecties tot ernstige, levensbedreigende aandoeningen. Infecties komen vaker voor en zijn meestal ernstiger bij mensen die:

  • verzwakt zijn door bepaalde ernstige aandoeningen
  • diabetes of cystic fibrosis hebben
  • in het ziekenhuis zijn opgenomen
  • een aandoening hebben die het immuunsysteem verzwakt, zoals een infectie met het humane immunodeficiëntievirus (HIV)
  • medicijnen gebruiken die het immuunsysteem onderdrukken, zoals bij de behandeling van kanker of om afstoting van getransplanteerde organen te voorkomen

Deze bacteriën kunnen het bloed, de huid, de botten, de oren, de ogen, de urinewegen, de hartkleppen en de longen besmetten, maar ook wonden (zoals brandwonden, verwondingen of wonden die tijdens een operatie zijn ontstaan). Het gebruik van medische hulpmiddelen, zoals katheters die in de blaas of een ader worden ingebracht, beademingsbuizen en mechanische beademingsapparatuur, verhoogt het risico op Pseudomonas aeruginosa-infecties. Deze infecties worden vaak in ziekenhuizen opgelopen. In ziekenhuizen zijn de bacteriën vaak aanwezig in gootstenen, antiseptische oplossingen en containers die worden gebruikt om urine uit een blaaskatheter op te vangen.

Symptomen   
Pseudomonas aeruginosa veroorzaakt veel verschillende infecties.

Zwemmersoor (otitis externa) is een milde uitwendige infectie die kan optreden bij verder gezonde mensen. Tijdens het zwemmen kan water met de bacterie in het oor komen. Zwemmersoor veroorzaakt jeuk, pijn en soms afscheiding uit het oor.

Kwaadaardige externe otitis is een ernstigere uitwendige oorontsteking. Het komt het meest voor bij mensen met diabetes. Het weefsel zwelt op en raakt ontstoken, waardoor de gehoorgang geheel of gedeeltelijk wordt afgesloten. Symptomen kunnen zijn: koorts, gehoorverlies, ontsteking van de weefsels rond het geïnfecteerde oor, hevige oorpijn, een vies ruikende afscheiding uit het oor en zenuwbeschadiging.

Hot-tub folliculitis is een andere milde uitwendige infectie. Haarwortels (follikels) raken geïnfecteerd bij mensen die bubbelbaden of whirlpools gebruiken, vooral als de bubbelbaden en whirlpools onvoldoende gechloreerd zijn. Door veel tijd in het water door te brengen worden de haarzakjes zachter, waardoor bacteriën gemakkelijker kunnen binnendringen. Er ontstaat een jeukende huiduitslag bestaande uit kleine puistjes. Puistjes kunnen in het midden een druppel pus hebben.

Ecthyma gangrenosum is een huidzweer die voorkomt bij mensen met te weinig witte bloedcellen (neutropenie). De zweer heeft een paars-zwarte kern en is omgeven door een rode band. Deze zweertjes komen meestal voor op vochtige plaatsen, zoals de oksel of de genitaliën.

Ooginfecties door deze bacteriën kunnen het hoornvlies beschadigen, vaak blijvend. Enzymen die door de bacteriën worden geproduceerd, kunnen het oog snel vernietigen. Infecties zijn meestal het gevolg van verwondingen, maar kunnen ook het gevolg zijn van besmetting van contactlenzen of contactlensvloeistof.

Weke delen infecties omvatten die in spieren, pezen, ligamenten, vet, en huid. Deze infecties kunnen ontstaan in diepe prikwonden (bijvoorbeeld door op een spijker te stappen). Pseudomonas-bacteriën kunnen ook decubituswonden, brandwonden en wonden ten gevolge van verwondingen of operaties infecteren. Wanneer deze bacteriën in verontreinigd verband groeien, wordt het verband groen en ruikt het naar pas gemaaid gras. Vloeistoffen die uit deze wonden lopen hebben vaak een zoete, fruitige geur.

Ernstige longontsteking kan ontstaan bij mensen die in het ziekenhuis zijn opgenomen, vooral bij mensen die een beademingsbuis en een mechanische beademing moeten gebruiken. Bij mensen met HIV-infectie veroorzaken Pseudomonas-bacteriën vaak longontsteking of sinusinfecties.

Urineweginfecties ontstaan meestal onder de volgende omstandigheden:

  • nadat een ingreep aan de urinewegen is gedaan
  • wanneer de urinewegen geblokkeerd zijn
  • wanneer een katheter lange tijd in de blaas moet blijven

Bloedbaaninfecties (bacteriëmie) ontstaan vaak wanneer het volgende gebeurt:

  • bacteriën komen vanuit een geïnfecteerd orgaan (zoals de urinewegen) in de bloedbaan terecht
  • een besmette illegale drug wordt in een ader geïnjecteerd
  • een besmette naald of spuit wordt gebruikt om illegale drugs te injecteren
  • een katheter in een bloedvat (een zogenaamde intravasculaire katheter) is blijven zitten

Soms is de bron van de bacterie onbekend, zoals kan voorkomen bij mensen die te weinig witte bloedcellen hebben na chemotherapie tegen kanker. Paars-zwarte vlekken met een rode rand op de huid (ecthyma gangrenosum) ontstaan vaak in de oksels en liezen. Zonder behandeling kan een bloedbaaninfectie leiden tot shock en de dood.

Bot- en gewrichtsinfecties komen meestal voor in de wervelkolom, het schaambeen en/of het gewricht tussen het sleutelbeen en het borstbeen. De bacterie verspreidt zich meestal vanuit de bloedbaan naar de botten en gewrichten, vooral bij mensen die illegale intraveneuze drugs gebruiken. Minder vaak verspreiden de bacteriën zich vanuit nabijgelegen zachte weefsels die zijn geïnfecteerd na een verwonding of operatie.

Hartklepinfecties zijn zeldzaam. Ze komen meestal voor bij mensen die intraveneuze drugs injecteren en bij mensen met kunsthartkleppen. De bacteriën verspreiden zich meestal vanuit de bloedbaan naar de hartkleppen.

Diagnose   

  • kweek van een bloedmonster of ander lichaamsvocht

Artsen stellen de diagnose van een Pseudomonas aeruginosa-infectie door een bloedmonster of een ander lichaamsvocht af te nemen en dat naar een laboratorium te sturen om de bacterie te laten groeien (kweken) en te identificeren.

Er worden ook tests gedaan om te bepalen welke antibiotica waarschijnlijk effectief zullen zijn (gevoeligheidstests).

Behandeling   

  • meestal antibiotica die plaatselijk worden aangebracht, via de mond worden ingenomen of intraveneus worden toegediend, afhankelijk van waar de infectie zich bevindt

Zwemmersoor kan doeltreffend worden behandeld en voorkomen door de oren voor en na het zwemmen te spoelen met een azijnzuuroplossing. Of de infectie kan worden behandeld met een lokaal antibioticum zoals polymyxine dat op het oor wordt aangebracht.

Hot-tub folliculitis verdwijnt meestal zonder behandeling.

Ooginfecties worden behandeld met sterk geconcentreerde antibioticadruppels, die in het begin vaak worden aangebracht. Soms moeten antibiotica rechtstreeks in het oog worden geïnjecteerd.

Urineweginfecties die symptomen veroorzaken, kunnen vaak worden behandeld met levofloxacine of ciprofloxacine, die via de mond worden ingenomen. Als deze infecties geen symptomen veroorzaken, worden ze meestal niet behandeld.

Ernstige infecties door Pseudomonas aeruginosa zijn moeilijk te behandelen. Kwaadaardige uitwendige oorontsteking, inwendige infecties (zoals longontsteking of hartklepontsteking) en bloedinfecties vereisen wekenlang intraveneus toegediende antibiotica. Gewoonlijk is één antibioticum, zoals ceftazidime of ciprofloxacine, doeltreffend. Maar soms is een combinatie van antibiotica nodig, omdat veel stammen, vooral die welke in de gezondheidszorg worden opgelopen, resistent zijn tegen veel antibiotica. Artsen kiezen in eerste instantie een antibioticum dat in hun geografisch gebied meestal effectief is. Zij kunnen de antibiotica wijzigen nadat testresultaten hebben uitgewezen welke antibiotica waarschijnlijk effectief zullen zijn.

Voor hartklepinfecties is meestal een openhartoperatie nodig om de klep te vervangen, plus antibioticatherapie.


Bronnen:

Laatste wijziging: 17 juni 2022

  Einde van de pagina