Niet-Allergische Rinitis meer keel, neus, oren  

N.B. Er is allergische rinitis en niet-allergische rinitis.

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?
Rinitis is een ontsteking van het neusslijmvlies, met als gevolg een verstopte neus, rinorroe en variabele geassocieerde symptomen afhankelijk van de etiologie (bv. jeuk, niezen, waterige of etterige rinorroe, anosmie). Rhinitis wordt geclassificeerd als allergisch of niet-allergisch. De oorzaak van niet-allergische rinitis is meestal viraal, hoewel irriterende stoffen deze kunnen veroorzaken. De diagnose wordt meestal klinisch gesteld. De behandeling omvat bevochtiging van de kamerlucht, sympathomimetische aminen en antihistaminica. Bacteriële superinfectie vereist een passende behandeling met antibiotica.

Er zijn verschillende vormen   

Acute rinitis
Acute rinitis, die zich uit in oedeem en vasodilatatie van het neusslijmvlies, rinorroe en obstructie, is meestal het gevolg van een gewone verkoudheid; andere oorzaken zijn streptokokken-, pneumokokken- en stafylokokkeninfecties.

Chronische rinitis
Chronische rinitis is meestal een verlenging van een subacute (opgelost in 30 tot 90 dagen) ontstekings- of infectieuze rinitis. Ze kan ook zelden voorkomen bij syfilis, tuberculose, rhinoscleroma, rhinosporidiose, leishmaniasis, blastomycose, histoplasmose en lepra - allemaal infecties die worden gekenmerkt door granuloomvorming en vernietiging van weke delen, kraakbeen en bot. Neusobstructie, purulente rhinorrhea en frequente bloedingen zijn het gevolg. Rhinoscleroma veroorzaakt progressieve neusobstructie door ingedeukt ontstekingsweefsel in de lamina propria. Rhinosporidiose wordt gekenmerkt door bloedende poliepen. Zowel een lage vochtigheid als irriterende stoffen in de lucht kunnen leiden tot chronische rinitis.

Atrofische rinitis
Atrofische rhinitis, een vorm van chronische rhinitis, resulteert in atrofie (verkleinen, verschrompelen van organen) en sclerose (ziekelijke verharding van weefsel) van het slijmvlies; het slijmvlies verandert van gekarteld pseudo-gestratificeerd cilindrisch epitheel in gestratificeerd plaveiselepitheel, en de lamina propria is verminderd in omvang en vasculariteit. Atrofische rinitis wordt geassocieerd met gevorderde leeftijd, granulomatose met polyangiitis (GPA, vroeger bekend als Wegener granulomatose), en iatrogeen geïnduceerde overmatige extirpatie van neusweefsel. Hoewel de exacte etiologie onbekend is, speelt bacteriële infectie vaak een rol. Atrofie van het neusslijmvlies komt vaak voor bij oudere patiënten.

Vasomotorische rinitis
Vasomotorische rinitis, ook wel niet-allergische rinitis genoemd, is een chronische aandoening waarbij intermitterende vasculaire verstopping van het neusslijmvlies leidt tot waterige rinorroe en niezen. De etiologie (ziekteoorzaak) is onzeker en er kan geen allergie worden vastgesteld. Een droge atmosfeer lijkt de aandoening te verergeren.

Symptomen   
Acute rinitis resulteert in hoest, lichte koorts, verstopte neus, rinorroe (hevige rinitis) en niezen.

De manifestaties van chronische rinitis zijn vergelijkbaar met die van acute rinitis, maar in langdurige of ernstige gevallen kunnen patiënten ook last hebben van dikke, vies ruikende, mucopurulente drainage, korstvorming van het slijmvlies en/of bloedingen.

Atrofische rinitis resulteert in vergroting van de neusholten, korstvorming en onwelriekende bacteriële kolonisatie, neusverstopping, anosmie, en epistaxis die recurrent en ernstig kan zijn.

Vasomotorische rinitis resulteert in niezen en waterige rinorroe. Het turgescente slijmvlies varieert van helderrood tot paars. De aandoening wordt gekenmerkt door perioden van remissie en exacerbatie.

Diagnose   
De verschillende vormen van rinitis worden klinisch gediagnosticeerd. Testen zijn overbodig.

Vasomotorische rinitis wordt onderscheiden van specifieke virale en bacteriële infecties van de neus door het ontbreken van purulent exsudaat en korstvorming. Het wordt onderscheiden van allergische rinitis door de afwezigheid van een identificeerbaar allergeen.

Behandeling   

  • voor virale rinitis, decongestiva, antihistaminica, of beide
  • voor atrofische rinitis, lokale behandeling met antibiotica, oestrogenen, en vitamine A en D
  • voor vasomotorische rinitis, bevochtiging en soms topische corticosteroïden en orale pseudo-efedrine

Virale rhinitis kan symptomatisch worden behandeld met decongestiva (hetzij topische vasoconstrictie met een sympathomimetisch amine, zoals oxymetazoline om de 8 à 12 uur of fenylefrine 0,25% om de 3 à 4 uur gedurende niet meer dan 7 dagen, of systemische sympathomimetische amines, zoals pseudo-efedrine 30 mg oraal om de 4 à 6 uur). Antihistaminica (zie tabel Inhaled Nasal Mast Cell Stabilizers) kunnen nuttig zijn, maar die met anticholinerge eigenschappen drogen de slijmvliezen uit en kunnen daardoor de irritatie verhogen. (Zie ook verkoudheid.) Decongestiva kunnen ook de symptomen verlichten van acute bacteriële rinitis en chronische rinitis, terwijl een onderliggende bacteriële infectie een kweek vereist, identificatie van de ziekteverwekker, antibioticagevoeligheid en een geschikte antimicrobiële behandeling. Als de symptomen aanhouden, kan een biopsie nodig zijn om kanker uit te sluiten.

De behandeling van atrofische rinitis is gericht op het verminderen van de korstvorming en het elimineren van de geur met nasale irrigatie, lokale antibiotica (bv. bacitracine, mupirocine), lokale of systemische oestrogenen en vitamine A en D. Door de neusholten chirurgisch af te sluiten of de doorgankelijkheid ervan te verminderen, wordt de korstvorming verminderd die wordt veroorzaakt door het uitdrogende effect van lucht die over het atrofische slijmvlies stroomt.

De behandeling van vasomotorische rinitis gebeurt met vallen en opstaan en is niet altijd bevredigend. Patiënten hebben baat bij bevochtigde lucht, die kan worden geleverd door een bevochtigd centraal verwarmingssysteem of een verdamper in de werk- of slaapkamer. Plaatselijke corticosteroïden (bv. mometasone 2 verstuivingen tweemaal per dag) en nasale antihistaminica kunnen enig nut hebben. Systemische sympathomimetische amines (bv. voor volwassenen pseudoefedrine 30 mg oraal om de 4 tot 6 uur naar behoefte) verlichten de symptomen maar worden niet aanbevolen voor langdurig gebruik omdat ze het slijm verdikken en tachycardie en nervositeit kunnen veroorzaken. Topische vasoconstrictoren worden vermeden omdat ze de vasculatuur van het neusslijmvlies zijn gevoeligheid voor andere vasoconstrictieve stimuli doen verliezen, bv. de vochtigheid en temperatuur van de ingeademde lucht. Rebound congestie kan optreden na 3 tot 5 dagen continu gebruik; chronisch gebruik en afhankelijkheid staat bekend als rhinitis medicamentosa.

Bronnen:

Laatste wijziging: 04 augustus 2022 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek
  Einde van de pagina