| Schildklierafwijkingen tijdens de zwangerschap | meer vrouwen |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het?
Schildklieraandoeningen kunnen al aanwezig zijn voordat vrouwen zwanger worden, of ze kunnen zich tijdens de zwangerschap ontwikkelen. Zwanger zijn verandert niets aan de symptomen van schildklieraandoeningen. Hoe de foetus wordt beïnvloed, hangt af van welke schildklieraandoening aanwezig is en welke medicijnen worden gebruikt voor de behandeling. Maar over het algemeen zijn de volgende risico's:
De meest voorkomende oorzaken van hypothyreoïdie bij zwangere vrouwen zijn:
Als vrouwen een schildklieraandoening hebben of hebben gehad, worden zij en de baby tijdens en na de zwangerschap nauwlettend in de gaten gehouden. Artsen controleren hen regelmatig op veranderingen in de symptomen en doen bloedonderzoek om de schildklierhormoonspiegels te meten. |
Ziekte van Graves
Bij de ziekte van Graves (een auto-immuunziekte) stimuleren abnormale antilichamen de schildklier om te veel schildklierhormoon te produceren. Deze antilichamen kunnen de placenta oversteken en de schildklier van de foetus stimuleren. Als gevolg hiervan heeft de foetus soms een snelle hartslag en groeit hij minder dan verwacht. De schildklier van de foetus kan groter worden en een struma vormen. In zeldzame gevallen is de struma zo groot dat de foetus moeite heeft met slikken, dat zich te veel vocht ophoopt in de vliezen rond de foetus (polyhydramnios) of dat de bevalling vroeg begint.
Gewoonlijk wordt de ziekte van Graves tijdens de zwangerschap behandeld met een zo laag mogelijke dosis propylthiouracil die via de mond wordt ingenomen. Er wordt regelmatig lichamelijk onderzoek gedaan en de schildklierhormoonspiegels worden gemeten omdat propylthiouracil de placenta doorkruist. De medicatie kan de activiteit van de schildklier vertragen en voorkomen dat de foetus voldoende schildklierhormoon aanmaakt. Het kan ook leiden tot de vorming van een struma bij de foetus. Synthetische schildklierhormonen, meestal ook gebruikt om deze aandoening te behandelen, worden niet gebruikt met propylthiouracil tijdens de zwangerschap. Deze hormonen kunnen problemen verdoezelen die optreden wanneer de doses propylthiouracil te hoog zijn, en ze kunnen hypothyreoïdie veroorzaken bij de foetus. In plaats van propylthiouracil kan methimazol worden gebruikt.
Vaak wordt de ziekte van Graves minder ernstig tijdens het 3e trimester, zodat de medicatiedosis kan worden verlaagd of de medicatie kan worden gestopt.
Radioactief jodium, dat wordt gebruikt om de ziekte van Graves te diagnosticeren of te behandelen, wordt niet gebruikt tijdens de zwangerschap omdat het de schildklier van de foetus kan beschadigen.
Als er een thyroïdstorm (plotselinge, extreme overactiviteit van de schildklier) optreedt of als de symptomen ernstig worden, kunnen vrouwen bètablokkers krijgen (meestal gebruikt voor de behandeling van hoge bloeddruk).
Indien nodig kan de schildklier van zwangere vrouwen tijdens het 2e trimester verwijderd worden. Vrouwen die op deze manier behandeld worden, moeten 24 uur na de operatie beginnen met het innemen van synthetische schildklierhormonen. Voor deze vrouwen veroorzaakt het innemen van deze hormonen geen problemen voor de foetus.
Hypothyreoïdie
Hypothyreoïdie zorgt er soms voor dat de menstruatie stopt. Vrouwen met milde of matige hypothyreoïdie hebben echter vaak een normale menstruatie en kunnen zwanger worden. Tijdens de zwangerschap kunnen vrouwen hun gebruikelijke dosis van het synthetische schildklierhormoon thyroxine (T4) blijven innemen. Naarmate de zwangerschap vordert, kan het nodig zijn om de dosis aan te passen.
Als hypothyreoïdie voor het eerst wordt vastgesteld tijdens de zwangerschap, wordt het behandeld met thyroxine.
Hashimoto thyroïditis
Hashimoto thyroiditis is een chronische ontsteking van de schildklier veroorzaakt door een auto-immuunreactie - wanneer het immuunsysteem slecht functioneert en zijn eigen weefsels aanvalt. Omdat het immuunsysteem tijdens de zwangerschap wordt onderdrukt, kan deze aandoening minder duidelijk zijn. Toch ontwikkelen zwangere vrouwen soms hypothyreoïdie of hyperthyreoïdie die behandeling vereisen.
Subacute thyroïditis
Subacute thyroiditis (plotselinge ontsteking van de schildklier) komt vaak voor tijdens de zwangerschap. De schildklier kan groter worden en een gevoelige struma vormen. De struma ontstaat meestal tijdens of na een infectie van de luchtwegen. Hyperthyreoïdie kan zich ontwikkelen en symptomen veroorzaken, maar is tijdelijk.
Subacute thyroïditis vereist meestal geen behandeling.
Schildklieraandoeningen na de bevalling
In de eerste 6 maanden na de bevalling kan de schildklier onderactief (hypothyreoïdie) of overactief (hyperthyreoïdie) worden.
Schildklieraandoeningen na de bevalling komen vaker voor bij vrouwen die:
- struma
- naaste familieleden met hyperthyreoïdie of hypothyreoïdie veroorzaakt door een auto-immuunreactie
- Hashimoto thyreoïditis
- type 1 diabetes
Als vrouwen een van de bovenstaande risicofactoren hebben, meten artsen de schildklierhormoonspiegels tijdens het 1e trimester en na de bevalling. Schildklieraandoeningen die na de bevalling ontstaan, zijn meestal tijdelijk maar moeten soms behandeld worden.
Een aandoening genaamd pijnloze thyroïditis met voorbijgaande hyperthyreoïdie kan zich plotseling ontwikkelen in de eerste weken na de bevalling. Het wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een auto-immuunreactie. Deze aandoening kan aanhouden, periodiek terugkeren of gestaag verergeren.
Bronnen: