Ruggenmergaandoeningen  /  Dwarslaesie meer hersenen, ruggenmerg en zenuwstelsel  

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?

Een dwarslaesie is het gevolg van een onderbreking van de continuïteit van het ruggenmerg op L3 en hoger, met gehele of gedeeltelijke uitschakeling van de functie. De hersenen kunnen geen informatie meer aan de organen en spieren doorgeven en omgekeerd kunnen de organen en de huid hun informatie niet meer naar de hersenen sturen. Het meest opvallend zijn verlammingsverschijnselen als gevolg van het onderbreken van de motorische banen, maar ook zijn er stoornissen in de sensibele en autonome functies.

Een dwarslaesie is een zeer ernstig letsel dat over het algemeen niet meer kan genezen. De ernst van de gevolgen wordt bepaald door de hoogte of uitgebreidheid van het letsel. Hoe hoger in het ruggenmerg en hoe uitgebreider het letsel is, hoe ernstiger de gevolgen zijn.

Uw wervelkolom kan gewond raken door auto-ongelukken, valpartijen, mishandelingen en sportblessures. Een verwonding kan uw wervelkolombotten breken (wervelfractuur) of ze van hun plaats doen glijden (ontwrichting). De ligamenten die uw ruggengraat bij elkaar houden kunnen scheuren. Uw wervelschijven kunnen scheuren. Wervelkolomaandoeningen hoeven niet het gevolg te zijn van letsel. Uw wervelkolombeenderen raken soms geïnfecteerd (osteomyelitis). Soms zaait kanker uit naar de botten van de wervelkolom. Soms tasten aandoeningen van de wervelkolom ook uw ruggenmerg aan.

Wat is het?   
Een aandoening van het ruggenmerg is elke verwonding of beschadiging van uw ruggenmerg. U kunt al dan niet ook een probleem met uw wervelkolom hebben.

Oorzaak   
Sommige ruggenmergstoornissen worden veroorzaakt door een verwonding die het ruggenmerg pijn doet:

  • ruggenmergletsels
  • ruggenmergcompressie (iets dat op uw ruggenmerg drukt)

Sommige ruggenmergaandoeningen worden veroorzaakt door ziekten die het ruggenmerg aantasten, zoals:

Symptomen   
Wanneer het ruggenmerg beschadigd is, werken de zenuwen die over het beschadigde gebied lopen niet goed. Over het algemeen veroorzaakt een ruggenmergstoornis:

  • zwakte of verlamming (een deel van je lichaam helemaal niet kunnen bewegen)
  • het niet kunnen voelen van dingen zoals pijn of aanraking
  • verlies van controle over uw blaas en darmen (incontinentie)
  • erectiestoornissen (wanneer een man problemen heeft om een erectie te krijgen of te behouden)

De hoogte in de wervelkolom duidt op de plaats waar het ruggenmerg is beschadigd, de symptomen zijn dan afhankelijk van waar de beschadiging is.

  • ter hoogte van C4 of hoger
    • vanaf een letsel op het niveau van C8 of hoger spreekt men van een hoge dwarslaesie, waarbij de patiënt een tetraparese vertoont (krachtsverminderen van alle ledematen). Een complete dwarslaesie hoger dan C4 is zonder beademingsapparatuur niet met het leven verenigbaar
  • ter hoogte van C5 t/m C8
    • vanaf T5 tot C5 zal de resterende ademhalingsfunctie steeds geringer worden en de kans dat van kunstmatige beademing gebruik gemaakt moet worden steeds groter zijn. Dit hangt samen met de verlamming van het middenrif en de hulpademhalingsspieren
  • ter hoogte van T1 t/m T6
    • bij een complete laesie T5-T8 zijn de hulpademhalingsspieren voor een geringer deel verlamd, maar ophoesten is dan toch niet meer goed mogelijk
  • ter hoogte van h7 t/m L3
    • vanaf T8 en lager is er sprake van een midthoracale dwarslaesie, wat zich uit in een paraparese (onvolledige verlamming van beide benen)
  • ter hoogte van L1 en lager

Als u schade heeft aan uw ruggengraatbotten, ligamenten, schijven of ruggenmergzenuwen, heeft u meestal pijn in uw nek of rug.

U moet meteen naar de eerste hulp gaan als u deze symptomen heeft:

  • plotseling gevoel verliezen in een deel van uw lichaam
  • u voelt zich zwak in een of meer ledematen
  • u kunt niet meer controleren wanneer u plast of poept

In het begin, wanneer u verlamd bent, zijn uw spieren slap. Nadat u een tijdje verlamd bent geweest, spannen uw spieren zich aan omdat ze niet worden gebruikt. Uw ledematen kunnen zo stijf worden dat niemand ze kan buigen.

Als u verlamd bent of niet uit bed kunt komen, loopt u het risico om andere aandoeningen te ontwikkelen, zoals:

Ruggenmergaandoeningen kunnen ook leiden tot depressie en verlies van eigenwaarde.

Diagnose   
Artsen vermoeden een ruggenmergstoornis als u alleen onder een bepaald punt van uw lichaam zwakte of gevoelsverlies heeft.
Artsen zullen dan testen doen, zoals:

Behandeling   
Artsen behandelen de oorzaak van de ruggenmergstoornis, als ze dat kunnen.
Sommige mensen kunnen verbeteren met:

  • chirurgie om een tumor te verwijderen of een breuk te verhelpen
  • fysiotherapie - oefeningen om sterker en soepeler te worden, leren hoe je spierspasmen onder controle kunt houden, leren hoe je braces, een rollator of rolstoel kunt gebruiken
  • ergotherapie - leren hoe u uw dagelijkse taken kunt uitvoeren met uw ruggenmergaandoening

Praten met een hulpverlener kan helpen als u worstelt met uw ruggenmergaandoening.

Bronnen:

Laatste wijziging: 11 mei 2023
  Einde van de pagina