| Hypernatriëmie | meer hormonaal-metabolisch |
| hoog natriumgehalte in het bloed | |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat is het? Bij hypernatriëmie is het natriumgehalte in het bloed te hoog.
|
Zie ook Overzicht van elektrolyten en Overzicht van de rol van natrium in het lichaam.
Natrium is een van de elektrolyten in het lichaam. Dit zijn mineralen die een elektrische lading dragen wanneer ze opgelost zijn in lichaamsvloeistoffen zoals bloed. Bij hypernatriëmie bevat het lichaam te weinig water voor de hoeveelheid natrium. Het natriumgehalte in het bloed wordt abnormaal hoog wanneer het waterverlies groter is dan het natriumverlies.
Oorzaak
Meestal is hypernatriëmie het gevolg van uitdroging.
Mensen kunnen bijvoorbeeld lichaamsvocht verliezen en uitgedroogd raken door:
- te weinig drinken
- overgeven
- diarree
- gebruik van diuretica (medicijnen die het urineren bevorderen)
- overmatig zweten
Onvoldoende waterinname speelt meestal een belangrijke rol. Om de waterbalans op peil te houden, moeten gezonde volwassenen ten minste 6 glazen (ongeveer 1.5 liter) vocht per dag innemen. De totale vochtinname omvat het drinken van water of andere dranken en het eten van voedsel met een hoog watergehalte, zoals fruit, groenten en soep. Te veel drinken is meestal beter dan te weinig, omdat het uitscheiden van overtollig water veel gemakkelijker is voor het lichaam dan water bewaren. Het is mogelijk om te veel te drinken, maar voor een gezonde volwassene moet het volume van de vochtinname extreem zijn (zoals meer dan 20 liter per dag). Als de nieren normaal functioneren, kan het lichaam grote variaties in vochtinname aan.
Mensen met diabetes mellitus en een hoge bloedsuikerspiegel kunnen overmatig veel plassen, wat uitdroging veroorzaakt. Uitdroging kan ook worden veroorzaakt door nieraandoeningen en door arginine vasopressine resistentie (vroeger nefrogene diabetes insipidus genoemd), waardoor mensen ook overmatig plassen, hoewel zonder hoge bloedsuikerspiegel, en is te wijten aan onvoldoende of ineffectieve vasopressine secretie of actie.
In zeldzame gevallen kunnen bijnieraandoeningen milde hypernatriëmie veroorzaken zonder uitdroging. Overmatige toediening van zout (meestal bij mensen in het ziekenhuis) is een andere zeldzame oorzaak van hypernatriëmie. Hypernatriëmie komt het meest voor bij oudere volwassenen.
Symptomen
Hypernatriëmie veroorzaakt meestal dorst. De ernstigste symptomen van hypernatriëmie zijn het gevolg van een disfunctie van de hersenen.
Ernstige hypernatriëmie kan leiden tot verwardheid
(delirium),
spiertrekkingen (myoclonus),
toevallen,
coma en de dood.
Diagnose
- meting van het natriumgehalte in het bloed
De diagnose is gebaseerd op bloedonderzoek dat aangeeft dat het natriumgehalte hoog is.
Artsen kunnen verdere tests uitvoeren om de oorzaak van de hypernatriëmie vast te stellen, waaronder metingen van het urinevolume en de urineconcentratie. Een speciale test, de watertekorttest, is nuttig om sommige oorzaken te identificeren, zoals argininevasopressineresistentie. De arts houdt een persoon zorgvuldig in de gaten tijdens de 12 uur durende duur van deze test, omdat deze potentieel gevaarlijk is.
Behandeling
- vloeistofvervanging
Hypernatriëmie wordt behandeld door vocht te vervangen. In alle gevallen, behalve de mildste, worden verdunde vloeistoffen (met water en een kleine hoeveelheid natrium in zorgvuldig aangepaste concentraties) intraveneus toegediend. Het natriumgehalte in het bloed wordt langzaam verlaagd omdat een te snelle verlaging permanente hersenbeschadiging kan veroorzaken.
Wist je dat...
|
Bronnen:
| Laatste wijziging: 22 december 2023 |