| Bacteriële hersenvliesontsteking bij pasgeborenen | meer kinderen |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Bacteriële meningitis is een ontsteking van de weefsellagen rond de hersenen en het ruggenmerg (hersenvlies) veroorzaakt door bacteriën. |
- pasgeborenen met bacteriële meningitis zijn meestal prikkelbaar, braken of kunnen toevallen hebben.
- de diagnose is gebaseerd op de resultaten van een ruggenprik en bloedonderzoek.
- antibiotica worden intraveneus toegediend om de infectie te behandelen.
- deze infectie is fataal bij alle onbehandelde pasgeborenen.
- zwangere mensen die een bepaald soort bacterie (groep B streptokokken) hebben, krijgen antibiotica tijdens de bevalling om te voorkomen dat de bacterie zich verspreidt naar de pasgeborene.
(Voor een overzicht van hersenvliesontsteking, zie Inleiding tot hersenvliesontsteking. Zie ook Overzicht van infecties bij pasgeborenen, Meningitis bij volwassenen, Meningitis bij kinderen en Virale Meningitis).
Meningitis die wordt veroorzaakt door bacteriën is op elke leeftijd levensbedreigend, maar is vooral zorgwekkend bij pasgeborenen.
Bacteriële meningitis bij pasgeborenen is meestal het gevolg van een infectie van het bloed (sepsis). De infectie wordt meestal veroorzaakt door de volgende bacteriën:
- groep B streptokokken
- escherichia coli
- listeria monocytogenes
Een aantal andere bacteriën kan ook hersenvliesontsteking veroorzaken.
Symptomen
Oudere kinderen met bacteriële meningitis ontwikkelen meestal een stijve nek en hebben hoofdpijn. Pasgeborenen ontwikkelen echter niet zo vaak een stijve nek als oudere kinderen en volwassenen en zijn niet in staat om de specifieke ongemakken door te geven. Bij pasgeborenen zijn de belangrijkste ziektesymptomen die het ziekenhuispersoneel of de ouders moeten waarschuwen voor een mogelijk ernstig probleem onder andere
- tekenen van sepsis (bijvoorbeeld een te hoge of te lage temperatuur, ademhalingsmoeilijkheden, vergeling van de huid en ogen [geelzucht] en ademhalingspauzes [apneu])
- abnormale slaperigheid (lethargie)
- aanvallen
- braken
- ongewone nervositeit en prikkelbaarheid (vooral bij pasgeborenen die niet kalmeren als ze worden vastgehouden)
Bij sommige pasgeborenen met meningitis kan de verhoogde druk van het vocht rond de hersenen de fontanellen (de zachte plekken tussen de schedelbeenderen) doen uitpuilen of stevig doen aanvoelen.
Diagnose
- ruggenmergpunctie
- bloedonderzoek
- pCR-test (polymerasekettingreactie)
- soms ultrasonografie of computertomografie (CT) of magnetische resonantie beeldvorming (MRI) van de hersenen
Een arts stelt de diagnose bacteriële meningitis door een monster van het ruggenmergvocht te nemen dat wordt verkregen via een procedure die een ruggenprik (lumbaalpunctie) wordt genoemd. De vloeistof wordt geanalyseerd en als er bacteriën in het monster zitten, worden deze onderzocht en gekweekt in een laboratorium om geïdentificeerd te worden. Artsen nemen ook een bloedmonster dat wordt gekweekt en geanalyseerd.
Artsen kunnen ook de PCR-test uitvoeren op een monster ruggenmergvloeistof. De PCR-test zoekt naar het genetisch materiaal van de bacterie en stelt artsen in staat om de bacterie snel te identificeren.
Een arts kan een beeldvormende test doen zoals een echografie of een CT- of MRI-scan van de hersenen om er zeker van te zijn dat het veilig is om een ruggenprik te doen of om te zoeken naar andere tekenen van infectie in de hersenen.
Behandeling
- antibiotica
In afwachting van de kweekresultaten krijgt de pasgeborene antibiotica (vaak ampicilline plus gentamicine, cefotaxime of beide) toegediend via een ader (intraveneus). Zodra de kweekresultaten beschikbaar zijn, veranderen artsen de antibiotica, indien nodig, in antibiotica die geschikt zijn voor het type bacterie dat de meningitis veroorzaakt.
Prognose
Zonder behandeling is bacteriële meningitis bij bijna alle pasgeborenen fataal.
Met behandeling is de kans op een fatale infectie 5 tot 20%.
Van de pasgeborenen die overleven, ontwikkelt 20 tot 50% ernstige hersen- en zenuwproblemen, zoals een ophoping van extra vocht in de normale open ruimten in de hersenen (hydrocefalus), gehoorverlies en verstandelijke beperkingen.
Preventie
Zwangere mensen worden meestal aan het eind van het derde trimester gescreend op groep B streptokokken (GBS) met behulp van monsters uit de vagina en het rectum.
Als uit de screening blijkt dat een zwangere persoon GBS heeft of als de persoon eerder is bevallen van een pasgeborene met een GBS-infectie, krijgt de persoon bij de bevalling antibiotica toegediend om te voorkomen dat de bacterie wordt doorgegeven aan de pasgeborene.
Bronnen: