Zenuwwortel aandoeningen meer hersenen, ruggenmerg en zenuwstelsel  
  Radiculopathieën

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat zijn Zenuwwortel aandoeningen
Zenuwwortelaandoeningen ontstaan door plotselinge of langdurige druk op de zenuwwortel in de wervelkolom.

  • zenuwwortelaandoeningen zijn meestal het gevolg van een hernia of artrose in de wervelkolom
  • deze aandoeningen kunnen pijn, abnormale gewaarwordingen en/of spierzwakte veroorzaken in het gebied van het lichaam dat ze voeden
  • artsen diagnosticeren zenuwwortelaandoeningen op basis van de resultaten van beeldvormende tests, elektrodiagnostische tests en tests om de oorzaak vast te stellen
  • artsen behandelen de oorzaak indien mogelijk en geven medicijnen om de pijn te verlichten, waaronder vrij verkrijgbare pijnstillers (zoals niet-steroïde ontstekingsremmers of acetaminofen) en corticosteroïden

Zenuwwortels zijn de korte vertakkingen van een ruggenmergzenuw. Ruggenmergzenuwen verlaten het ruggenmerg langs de lengte van de wervelkolom. Elke ruggenmergzenuw heeft twee zenuwwortels: een motorische en een sensorische. (Motorische zenuwwortels bevatten zenuwvezels die commando's van de hersenen en het ruggenmerg naar de spieren brengen. Sensorische zenuwwortels bevatten zenuwvezels die sensorische informatie over bijvoorbeeld aanraking, positie, pijn en temperatuur van het lichaam naar het ruggenmerg transporteren). Na het verlaten van het ruggenmerg komen de twee zenuwwortels samen om één ruggenmergzenuw te vormen. Elke spinale zenuw gaat dan tussen twee ruggengraten (wervels) in de wervelkolom om verbinding te maken met een specifiek deel van het lichaam. Het huidoppervlak is verdeeld op basis van deze specifieke gebieden, die dermatomes worden genoemd. Een dermatoom is een huidgebied waarvan alle gevoelszenuwen afkomstig zijn van één enkele spinale zenuwwortel.

Oorzaak   
De meest voorkomende oorzaak van zenuwwortelaandoeningen is:

Een hernia kan een zenuwwortelaandoening veroorzaken door druk uit te oefenen op de zenuwwortel ernaast.

Reumatoïde artritis of artrose kunnen veranderingen in de wervelkolom veroorzaken die druk uitoefenen op zenuwwortels, vooral in de nek en onderrug. Bij artrose kan bot in de wervelkolom overgroeien en de opening tussen de wervels waar de zenuwwortel doorheen gaat vernauwen.

Minder vaak komt het voor dat een tumor of andere massa (zoals een abces) druk uitoefent op een zenuwwortel.

Diabetes kan een zenuwwortelaandoening veroorzaken door beschadiging van de bloedvaten die de zenuwwortel van bloed voorzien.

Infecties zoals tuberculose (tbc), de ziekte van Lyme, syfilis en gordelroos tasten soms de zenuwwortels aan.

Symptomen   
Symptomen van zenuwwortelaandoeningen zijn afhankelijk van welke zenuwwortel is aangedaan. Pijn, een abnormaal gevoel en/of spierzwakte treden op in het gebied van het lichaam dat door de zenuwwortel wordt gevoed. De pijn kan aanvoelen als een elektrische schok die uitstraalt door het getroffen gebied. Spieren kunnen afvallen en/of stuiptrekken. Aangetaste spieren kunnen verlamd raken.

De pijn kan verergeren door beweging, zoals het bewegen van de rug, hoesten en niezen.

Als de onderste wortels van het ruggenmerg (de cauda equina) zijn aangetast, kunnen mensen last hebben van zwakte in de benen, urineproblemen (zoals urine incontinentie of het ophouden van urine), controle over de darmen verliezen en het gevoel in de billen, genitaliën, blaas en rectum verliezen. Mannen kunnen moeite hebben met het krijgen van een erectie. Deze aandoening, het cauda equina syndroom, is een medisch noodgeval. Het probleem - zoals een hernia, een abces, een tumor of een bloedstolsel - dat druk uitoefent op de cauda equina moet worden verholpen om blijvende zenuwschade te voorkomen.

Diagnose   

Artsen vragen naar de symptomen en doen een lichamelijk onderzoek. De bevindingen geven aanwijzingen voor de diagnose en helpen artsen te bepalen waar het probleem zit.

MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging) of CT-scan (Computed Tomography) wordt gedaan om de diagnose te bevestigen. MRI toont het ruggenmerg en afwijkingen in de zachte weefsels rond het ruggenmerg, zoals abcessen, hematomen (bloedophopingen), tumoren en gescheurde schijven, en in het bot, zoals tumoren, breuken, artrose en cervicale spondylose.

Als MRI niet kan worden gedaan en als de resultaten van CT onduidelijk zijn, wordt myelografie gedaan. Bij myelografie wordt een radiopaak contrastmiddel (dat zichtbaar is op röntgenfoto's) in de ruimte rond het ruggenmerg geïnjecteerd en worden er röntgenfoto's gemaakt. Er kan ook CT myelografie worden gedaan. CT myelografie kan gedetailleerde beelden geven van het ruggenmerg en het omliggende bot.

Elektrodiagnostisch onderzoek (elektromyografie en zenuwgeleidingsonderzoek) wordt gedaan om te bepalen welke zenuwwortels beschadigd zijn en om te bevestigen dat de symptomen worden veroorzaakt door compressie van de ruggenmergzenuw en niet door problemen in het ruggenmerg of in een zenuwplexus (een netwerk van zenuwvezels, waarbij vezels van verschillende ruggenmergzenuwen worden gesorteerd en opnieuw gecombineerd om een bepaald deel van het lichaam te bedienen). Deze tests kunnen echter niet altijd de oorzaak vaststellen.

Als beeldvormend onderzoek geen oorzaak aanwijst, wordt er een ruggenprik gedaan en analyseren artsen de vloeistof die de hersenen en het ruggenmerg omgeeft (cerebrospinaal vocht) om te controleren op infecties. Artsen meten ook de bloedsuikerspiegel nadat mensen hebben gevast om te controleren op diabetes en kunnen andere onderzoeken doen, afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak.

Behandeling   

  • behandeling van de oorzaak
  • behandeling van pijn
  • chirurgie (meestal als laatste redmiddel)

Oorzaken van zenuwwortelaandoeningen worden waar mogelijk behandeld.

Voor plotselinge, onmiddellijke pijn worden pijnstillers (analgetica) gebruikt, zoals acetaminophen en niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID's). Als de symptomen niet verminderen, kunnen corticosteroïden worden toegediend via de mond of door een injectie in de ruimte tussen de wervelkolom en de buitenste weefsellaag die het ruggenmerg bedekt (epidurale injectie genoemd). Met corticosteroïden is de pijnverlichting echter meestal bescheiden en tijdelijk.

Voor langdurige (chronische) pijn kan behandeling moeilijk zijn. Acetaminofen en NSAID's zijn vaak slechts gedeeltelijk effectief en langdurig gebruik van NSAID's brengt aanzienlijke risico's met zich mee. Opioïde pijnstillers hebben een risico op verslaving. Sommige antidepressiva en anti-epileptica, die meestal niet als pijnstillers worden beschouwd, kunnen de pijn als gevolg van zenuwbeschadiging verminderen. Fysiotherapie kan ook helpen om de pijn te verlichten. Als al deze behandelingen niet effectief zijn, willen sommige mensen misschien alternatieve geneeswijzen proberen (zoals transdermale elektrische zenuwstimulatie, chiropractie, acupunctuur of geneeskrachtige kruiden).

Als de pijn niet aflaat nemen of als de druk op de ruggenmergzenuwen spierzwakte of gevoelsverlies veroorzaakt, kan een operatie nodig zijn om de druk te verlichten. Als compressie van de cauda equina of het ruggenmerg urine- of ontlastingsincontinentie veroorzaakt, is een operatie meestal noodzakelijk en wordt deze onmiddellijk uitgevoerd om blijvende schade te voorkomen.

Bronnen:

Laatste wijziging: 02 augustus 2023 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek
  Einde van de pagina