| Overzicht van harttumoren | meer hart en bloedvaten |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat is het? Een tumor is elk type abnormale groei, kwaadaardig of niet-kankerachtig (goedaardig). Tumoren in het hart kunnen:
|
Primaire harttumoren zijn tumoren die in het hart ontstaan. Primaire harttumoren zijn zeldzaam en komen voor bij minder dan 1 op de 2000 mensen. De meeste primaire harttumoren zijn niet kankerverwekkend.
Gemetastaseerde (uitgezaaide) harttumoren zijn kankers die in een ander orgaan zijn ontstaan en zich vervolgens naar het hart hebben verspreid. De meeste harttumoren zijn uitgezaaide kankers en de meeste zijn kankers die vanuit de longen zijn uitgezaaid.
Zowel primaire als uitgezaaide tumoren kunnen zich ontwikkelen in het weefsel dat de binnenkant van de hartkamers bekleedt (endocardium), de hartspier (myocardium), de hartkleppen of in de zak die het hart omgeeft (pericardium). Tumoren in het endocard en de hartkleppen kunnen de bloedstroom door het hart blokkeren of bloedstolsels veroorzaken die kunnen afbreken en naar andere delen van het lichaam gaan (embolie). Tumoren in het myocard kunnen de hartfunctie beïnvloeden en tot hartfalen leiden of het elektrische geleidingssysteem van het hart aantasten en abnormale hartritmes veroorzaken. Tumoren in het hartzakje kunnen het hart afknijpen (vernauwen), waardoor het niet goed kan vullen. Pijn op de borst en hartfalen kunnen zich ontwikkelen.
Niet-kanker primaire harttumoren
Bij volwassenen is ongeveer de helft van de primaire harttumoren zonder kanker een myxoom.
Myxomen ontwikkelen zich meestal in de linker bovenkamer (boezem) van het hart.
Ze kunnen zich ontwikkelen uit embryonale cellen in de binnenste laag van de hartwand.
Bij baby's en kinderen is het meest voorkomende type primaire harttumor een rhabdomyoom. Rhabdomyomen, die meestal in groepen voorkomen, groeien meestal in de hartwand en ontwikkelen zich rechtstreeks uit de spiercellen van het hart. Rhabdomyomen ontstaan meestal tijdens de kindertijd, vaak als onderdeel van een zeldzame ziekte die tubereuze sclerose wordt genoemd.
Een andere veel voorkomende niet-kankerachtige primaire tumor bij baby's en kinderen zijn fibromen. Fibromen, die meestal als een enkele tumor voorkomen, groeien meestal in de hartspier en ontwikkelen zich uit de fibreuze weefselcellen van het hart.
Er kunnen zich verschillende andere soorten primaire harttumoren ontwikkelen, maar ze zijn allemaal zeldzaam. Sommige zijn kankerachtig en andere goedaardig.
Kankerachtige primaire harttumoren
Kankerachtige primaire harttumoren omvatten:
- sarcoom
- mesothelioom
- lymfoom
Sarcomen zijn kankers die ontstaan uit bindweefsel (bloedvaten, zenuwen, botten, vet, spieren en kraakbeen). Sarcomen ontwikkelen zich in de rechter- of linkerboezem en kunnen de bloedstroom door het hart blokkeren. Tumoren in de rechterboezem kunnen uitzaaien naar de longen.
Mesothelioom is een zeldzame vorm van kanker die zich kan ontwikkelen in het vlies dat het hart bedekt (hartzakje), maar meestal in het vlies dat de longen bedekt (borstvlies). Pericardiaal mesothelioom kan uitzaaien naar de wervelkolom en de hersenen.
Lymfoom is een kanker van witte bloedcellen die lymfocyten worden genoemd. Lymfoom ontwikkelt zich meestal in de lymfeklieren, milt en/of het beenmerg. Lymfoom dat zich in het hart ontwikkelt is uiterst zeldzaam. Het komt meestal voor bij mensen die AIDS hebben en groeit snel.
Uitgezaaide harttumoren
Uitgezaaide harttumoren ontstaan in een ander deel van het lichaam - meestal de longen, borsten, nieren, bloed of huid - en verspreiden zich dan naar het hart.
Ze zijn altijd kankerachtig. Uitgezaaide harttumoren komen 30 tot 40 keer vaker voor dan primaire harttumoren. Ongeveer 10% van de mensen die
longkanker of
borstkanker hebben - twee van de meest voorkomende kankersoorten - en een nog groter
deel van de mensen met melanoom hebben uitzaaiingen naar het hart.
Symptomen
Harttumoren kunnen geen symptomen, lichte symptomen of symptomen van levensbedreigende hartstoornissen veroorzaken.
Niet-kankergezwellen kunnen net zo dodelijk zijn als kankergezwellen als ze de functie van het hart verstoren.
De belangrijkste symptomen van harttumoren zijn:
- hartfalen (dat zwelling van de benen, kortademigheid en vermoeidheid veroorzaakt)
- afwijkende hartritmes (die hartkloppingen, zwakte of flauwvallen veroorzaken)
- hypotensie, ook wel lage bloeddruk genoemd (wat leidt tot duizeligheid en flauwvallen)
Andere symptomen kunnen zijn:
- koorts
- vermoeidheid (lethargie)
- gewrichtspijn
- kleine rode vlekjes op de huid (petechiën)
Hartruisen (geluiden die worden veroorzaakt door een turbulente bloedstroom door het hart) ontstaan bij ongeveer de helft van de mensen met tumoren die dichtbij of op een hartklep ontstaan (zoals myxomen en fibromen) omdat het bloed niet normaal door de klep stroomt. Harttumoren die de kleppen blokkeren, het hart samendrukken of de spierwand van het hart aantasten, kunnen leiden tot hartfalen en kortademigheid en zwelling van de benen veroorzaken. Tumoren die het elektrische systeem in het hart aantasten, kunnen een abnormaal hartritme veroorzaken en hartkloppingen of flauwvallen veroorzaken. Als de bloedstroom door het hart vermindert door een tumor die de kleppen blokkeert of door een tumor in het hartzakje die het hart samendrukt, kunnen mensen een lage bloeddruk krijgen, wat kan leiden tot duizeligheid en flauwvallen.
Harttumoren, vooral myxomen en soms fibroelastomen, kunnen zodanig degenereren dat stukjes ervan afbreken en door de bloedbaan reizen (emboli worden). Emboli kunnen in kleine slagaders terechtkomen en de bloedstroom blokkeren. Ook bloedstolsels die zich vormen op het oppervlak van tumoren, zoals myxomen, \kunnen afbreken als emboli en slagaders blokkeren. Symptomen als gevolg van emboli zijn afhankelijk van waar het materiaal naartoe gaat en dus welke weefsels of organen worden beïnvloed door de geblokkeerde slagader. Zo kunnen emboli die een slagader in de hersenen blokkeren een beroerte veroorzaken.
Diagnose
- beeldvorming met echocardiografie, computertomografie (CT-scan) en/of magnetische resonantiebeeldvorming (MRI-scan)
Primaire harttumoren zijn moeilijk te diagnosticeren omdat ze relatief zeldzaam zijn en omdat de symptomen lijken op die van veel andere aandoeningen. Artsen kunnen een primaire harttumor vermoeden bij mensen met hartruisen, abnormale hartritmes (die hartkloppingen, zwakte of flauwvallen veroorzaken), onverklaarbare symptomen van hartfalen (die kortademigheid, zwelling van de benen en vermoeidheid veroorzaken) of onverklaarbare koorts (die het gevolg kan zijn van een myxoom). Uitgezaaide harttumoren worden vermoed wanneer mensen die elders in het lichaam kanker hebben bij een arts komen met symptomen van hartproblemen. Vaker worden harttumoren gediagnosticeerd wanneer iemand wordt onderzocht voor een andere medische aandoening, zoals ademhalingsproblemen.
Als een tumor wordt vermoed, wordt meestal echocardiografie gedaan om de diagnose te bevestigen. Bij deze procedure wordt een sonde die ultrageluidsgolven uitzendt over de borstkas geleid, waardoor een beeld van de hartstructuren wordt verkregen. Als er nog een beeld van het hart nodig is, kan de sonde via de keel in de slokdarm worden gebracht om signalen van vlak achter het hart op te nemen. Deze procedure wordt transoesofageale echocardiografie genoemd.
Computertomografie (CT-scan) of magnetische resonantiebeeldvorming (MRI-scan) kan aanvullende informatie geven en kan vaak een onderscheid maken tussen kanker- en niet-kankergezwellen.
In tegenstelling tot tumoren in de meeste andere delen van het lichaam, doen artsen zelden een hartbiopsie (het nemen van een weefselmonster om het onder een microscoop te bekijken). Een hartbiopsie kan gevaarlijk zijn, afhankelijk van de locatie van de tumor, en artsen kunnen het verschil tussen goedaardige en kwaadaardige harttumoren meestal zien aan de hand van de resultaten van beeldvormende tests.
Behandeling
- chirurgische verwijdering van niet-kankerachtige (goedaardige) harttumoren
- soms chemotherapie of bestraling voor mensen met kwaadaardige harttumoren
Niet-kankerachtige (goedaardige) harttumoren
Een enkele kleine niet-kankerachtige primaire harttumor kan operatief worden verwijderd, wat meestal tot genezing leidt. Als een grote niet-kankerachtige primaire
tumor de bloedstroom door het hart aanzienlijk vermindert, kan verwijdering van het deel van de tumor dat niet in de hartwand groeit, de hartfunctie verbeteren.
Als echter een groot deel van de hartwand is aangetast, kan een operatie onmogelijk zijn.
Rhabdomyomen herstellen zonder behandeling bij de meeste getroffen pasgeborenen en hebben meestal geen behandeling nodig.
Bij baby's en kinderen kan een fibroom die de wand tussen de hartkamers (septum) niet aantast met succes worden verwijderd. Tumoren die deze wand aantasten, tasten meestal ook het elektrische geleidingssysteem van het hart aan en kunnen niet operatief worden verwijderd. Kinderen met dit type tumor sterven meestal op jonge leeftijd aan een abnormale hartritme. Als een fibroom groot is, de bloedstroom blokkeert en in het omliggende weefsel is gegroeid, kan harttransplantatie nodig zijn.
Transplantatie wordt zeer zelden gedaan bij kinderen of volwassenen en alleen mensen met niet-kankergezwellen komen in aanmerking voor harttransplantatie.
Kankergezwellen in het hart
Primaire kankertumoren kunnen niet operatief worden verwijderd en zijn meestal fataal. Chemotherapie of bestralingstherapie wordt soms gebruikt om de progressie
van de ziekte te vertragen. De behandeling van uitgezaaide kanker is afhankelijk van het orgaan waar de kanker vandaan komt en kan chemotherapie omvatten.
Tumoren in het hartzakje
Niet-kankergezwellen in het hartzakje kunnen operatief worden verwijderd, maar kankergezwellen worden niet verwijderd omdat ze meestal al elders in het lichaam zijn uitgezaaid.
Als de tumor vocht afscheidt dat de beweging van het hart belemmert, kan dit vocht worden afgevoerd met een klein plastic buisje dat met een naald in de ruimte tussen het
hartzakje en het hart (de pericardiale ruimte) wordt ingebracht. Soms worden medicijnen in de pericardiale ruimte geïnjecteerd om de groei van de tumor te vertragen of
om te voorkomen dat de vloeistof zich weer opbouwt.
Wist je dat...
|
Bronnen:
| Laatste wijziging: 24 november 2023 | Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |