Stroke, overzicht meer hersenen, ruggenmerg en zenuwstelsel     Beroerte, overzicht Let op: Er is niet altijd (internationaal) overeenstemming over de betekenis van de begrippen 'stroke' en 'beroerte'. In navolging van de angelsakische landen, waar artsen spreken van 'stroke' wanneer ze een herseninfarct bedoelen, wordt in Nederland vaak weer de oude term 'beroerte' gebruikt. In de Merck Manual, zoals op de pagina's op deze website, wordt het begrip 'stroke' vaak genoemd, daarmee wordt óf een herseninfarct bedoeld, óf een hersenbloeding. Op deze pagina is het woord 'stroke' vertaald met 'beroerte'.  Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals. Wat is het? Een beroerte is een plotseling hersenprobleem dat optreedt wanneer een bloedvat in je hersenen verstopt raakt (herseninfarct) of openbreekt en gaat bloeden (hersenbloeding. Een deel van je hersenen krijgt geen bloed meer. Hersenweefsel dat geen bloed krijgt, stopt met werken en sterft af. Als veel hersenweefsel is aangetast, zijn de symptomen ernstiger. Als een verstopt bloedvat vanzelf weer snel opengaat, kunnen je symptomen helemaal verdwijnen. Dit wordt een voorbijgaande ischemische aanval (TIA) genoemd, wat een waarschuwingsteken is dat je binnenkort een beroerte kunt krijgen. symptomen van een beroerte komen plotseling opzetten je krijgt verschillende symptomen, afhankelijk van welk deel en hoeveel van je hersenen is aangetast je kunt een verdoofd of verslapt gezicht hebben, een zwakke arm of been, moeite met zien, moeite met spreken of een erge hoofdpijn. de symptomen betreffen vaak slechts één kant van je lichaam hoewel hersenweefsel dat afsterft nooit meer terugkomt, leren andere delen van je hersenen soms om de taak van het beschadigde deel over te nemen als je een symptoom hebt waardoor je denkt dat je een beroerte hebt, moet je naar een spoedafdeling gaan behandeling met medicijnen kan de hersenbeschadiging beperken en een toekomstige beroerte voorkomen Oorzaak    Een beroerte wordt veroorzaakt door een gebrek aan bloedtoevoer naar een deel van je hersenen: een verstopt bloedvat in je hersenen een bloedend bloedvat in je hersenen Een verstopt bloedvat kan worden veroorzaakt door: een bloedstolsel dat zich vormt in een bloedvat in je hersenen een bloedstolsel dat zich vormt in je hart of een bloedvat bij je hart, dat losraakt, zich door je bloedbaan verplaatst en vast komt te zitten in een bloedvat in je hersenen een vetafzetting (plaque) die afbreekt van de bekleding van een bloedvat, naar je hersenen reist en daar vast komt te zitten in een bloedvat Vetafzettingen in je bloedvaten noemen we atherosclerose (aderverkalking). Atherosclerose in de twee grote bloedvaten in je hals (de halsslagaders) kan een beroerte of voorbijgaande ischemische aanval (TIA) veroorzaken, omdat deze bloedvaten de belangrijkste bloedtoevoer naar de hersenen zijn. Een bloedend bloedvat in je hersenen kan worden veroorzaakt door: een aneurysma dat openbarst Een aneurysma is een uitstulping in de wand van een bloedvat. Als je een beroerte krijgt door een aneurysma, is het waarschijnlijk dat je met dat aneurysma geboren bent. Andere aneurysma's ontstaan later door jarenlang een hoge bloeddruk te hebben. Verstoppinggen en stolsels: Oorzaken van ischemische beroerte Wanneer een slagader die bloed naar de hersenen voert verstopt of geblokkeerd raakt, kan er een ischemische beroerte ontstaan. Slagaders kunnen verstopt raken door vetafzettingen (atheromen of plaques) als gevolg van atherosclerose. Slagaders in de hals, vooral de interne halsslagaders, zijn een veel voorkomende plaats voor atheromen. Slagaders kunnen ook geblokkeerd raken door een bloedstolsel (trombus). Bloedstolsels kunnen zich vormen op een atheroom in een slagader. Stolsels kunnen ook ontstaan in het hart van mensen met een hartaandoening. Een deel van een bloedklonter kan afbreken en door de bloedbaan reizen (en een embolus worden). Het kan dan een slagader blokkeren die de hersenen van bloed voorziet, zoals een van de hersenslagaders. Risicofactoren    De belangrijkste risicofactoren voor een beroerte zijn: atherosclerose (vernauwing of verstopping van bloedvaten door vetafzettingen) hoog cholesterolgehalte hoge bloeddruk diabetes roken Andere risicofactoren zijn: familieleden hebben die een beroerte hebben gehad te veel alcohol drinken illegale drugs zoals cocaïne gebruiken het hebben van een abnormaal hartritme zoals atriumfibrillatie het hebben van een bloedstollingsstoornis Symptomen    De symptomen beginnen snel, meestal binnen een paar minuten. Een ernstige beroerte kan meteen dodelijk zijn. Er kunnen veel verschillende symptomen optreden, afhankelijk van welk deel van je hersenen niet genoeg bloed krijgt: een zwak of gevoelloos gevoel aan één kant van je gezicht of lichaam moeite met praten moeite met slikken moeite om te begrijpen wat mensen zeggen verwarring verlies van coördinatie blinde vlekken in je gezichtsvermogen Zwelling van de hersenen (oedeem) kan het gevolg zijn van een ernstige beroerte. Dit veroorzaakt symptomen enkele uren tot een dag of twee later. Je kunt verward raken of in coma raken. Hersenzwelling is een van de belangrijkste redenen waarom mensen aan een beroerte overlijden. Wat zijn de langetermijnproblemen na een beroerte?    Na een beroerte kun je: afvallen of stikken in eten en drinken (aspiratie) omdat je voedsel niet goed kunt doorslikken doorligwonden krijgen omdat je niet zelfstandig van houding kunt veranderen bloedstolsels in je benen ontwikkelen omdat je niet beweegt toevallen krijgen omdat de hersencellen in de buurt van het gebied van je beroerte beschadigd zijn je depressief voelen door alle problemen als gevolg van je beroerte Diagnose    Artsen zullen een beeldvormende test doen, zoals een CT-scan (computed tomography) of MRI-scan (magnetic resonance imaging), om gedetailleerde beelden van je hersenen te krijgen. De CT of MRI zal je arts vertellen of je beroerte werd veroorzaakt door een bloedstolsel of een bloedend bloedvat. Artsen zullen ook tests uitvoeren om uit te zoeken wat de oorzaak van je beroerte is: ECG (elektrocardiografie) om problemen in je hart op te sporen beeldvormend onderzoek om te zien of bloedvaten in je nek geblokkeerd of vernauwd zijn bloedonderzoek om te controleren op risicofactoren zoals een hoog cholesterolgehalte, diabetes of overmatige bloedstolling Behandeling    Eerst word je opgenomen in het ziekenhuis. In het ziekenhuis Artsen kunnen hersenweefsel dat beschadigd is door een beroerte niet repareren. Je arts kan echter wel behandelingen geven om: medicijnen te geven om de bloedklonter op te breken een bloedprop te verwijderen of een bloedend bloedvat te sluiten voorkomen dat de hersenbeschadiging erger wordt door je hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur weer normaal te krijgen als je een bloedprop hebt gehad, een nieuwe te voorkomen door je bloedverdunners te geven je helpen zo goed mogelijk te functioneren (met revalidatie) Als je beroerte werd veroorzaakt door een bloedstolsel, kunnen artsen het stolsel soms breken met medicijnen (stolselverwijdende medicijnen). Als het stolsel snel genoeg wordt afgebroken, kunnen je symptomen volledig verdwijnen. De medicijnen moeten echter binnen de eerste uren worden toegediend. Sommige mensen hebben ook een hoog risico op complicaties van deze medicijnen en kunnen ze niet veilig gebruiken. Soms wordt een bloedstolsel verwijderd met behulp van een katheter. Als uw beroerte werd veroorzaakt door vernauwing van de bloedvaten in uw hals, kunnen artsen een operatie uitvoeren om deze te openen. Of ze plaatsen een buisje (stent) in het bloedvat om het open te houden. Als uw beroerte werd veroorzaakt door een bloedend bloedvat, kunnen artsen soms het lek dichten. Artsen plaatsen dan een metalen spiraaltje in het lekkende bloedvat of voeren een operatie uit om het te sluiten. Revalidatie (rehab) helpt je beter te functioneren na een beroerte. Revalidatie: begint in het ziekenhuis, meestal binnen 1 of 2 dagen na je beroerte bevat oefeningen om gezonde delen van je hersenen te leren de taken uit te voeren die de gewonde delen voorheen deden gaat door nadat je het ziekenhuis hebt verlaten Nadat u het ziekenhuis hebt verlaten Waar je naartoe gaat, hangt af van hoe ernstig je symptomen zijn en hoeveel hulp je nodig hebt. U kunt gaan: naar huis naar een revalidatiecentrum naar een verpleeghuis Waar je ook naartoe gaat, je kunt maanden of jaren behandeling nodig hebben. Artsen zullen ook proberen om een nieuwe beroerte te voorkomen en je helpen om je aan te passen aan de uitdagingen in je dagelijks leven. Meestal zullen ze je medicijnen nemen om de oorzaak van je beroerte te behandelen, zoals hoge bloeddruk of bloedstolsels doorgaat met revalidatie om uw functioneren te verbeteren begeleiding of medicijnen krijgen om je te helpen omgaan met depressie of andere stemmingswisselingen die kunnen optreden na je beroerte Kun je herstellen na een beroerte?    Ja. In de Verenigde Staten krijgen elk jaar ongeveer 795.000 mensen een beroerte en sterven er ongeveer 130.000 aan een beroerte. Hoe sneller een beroerte wordt behandeld, hoe minder ernstig de hersenbeschadiging waarschijnlijk is en hoe beter de kansen op herstel. Meestal is het zo dat hoe meer je de eerste dagen vooruitgaat, hoe meer je vooruitgaat. Over het algemeen kun je verwachten dat je tot 6 maanden na de beroerte blijft verbeteren. Bronnen: Merck Manual, professional version Merck Manual, consumer version Laatste wijziging: 15 december 2023   Einde van de pagina